Ένας αιώνας από την πρώτη ληστεία τρένου στην Ελλάδα

Ένας αιώνας συμπληρώνεται σήμερα (10.04.2024) από την πρώτη ληστεία τρένου στην Ελλάδα. Στόχος της ληστείας ήταν το τρένο που κατευθυνόταν από την Αθήνα

​

Ένας αιώνας συμπληρώνεται σήμερα (10.04.2024) από την πρώτη ληστεία τρένου στην Ελλάδα. Στόχος της ληστείας ήταν το τρένο που κατευθυνόταν από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη.

Η πρώτη ληστεία τρένου στην Ελλάδα έγινε στις 10 Απριλίου 1924 και ήταν αναμφίβολα ένα πρωτόγνωρο γεγονός για τα δεδομένα της εποχής που απασχόλησε εκτενώς τον Τύπο. 

«Λησταί με περρούκαις και ψεύτικα γένεια» αναφέρει ένας τίτλος από τις εφημερίδες της εποχής που δεν μπορούν να κρύψουν την έκπληξή τους για το απίθανο περιστατικό. 

Η Ελλάδα απέκτησε σιδηροδρομικό δίκτυο τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα με πρωτοβουλία των κυβερνήσεων του Χαρίλαου Τρικούπη, που θεωρούσε πως η συγκρότηση σιδηροδρομικού δικτύου αποτελούσε θεμέλιο λίθο για τον εκσυγχρονισμό του κράτους.

Τα χρόνια περνούσαν και το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας άρχισε να εξαπλώνεται και να συνδέει τις μεγάλες πόλεις της χώρας μας. 

Το χρονικό της πρώτης ένοπλης ληστείας στην Ελλάδα

Βράδυ της 9ης Απριλίου. Ώρα περίπου 20:30. Μία ομάδα ληστών κατέλαβε τον σταθμό του τρένου στον Δοξαρά Λάρισας.

Αρχικά φιμώνουν τον σταθμάρχη και καταστρέφουν το τηλεγραφικό μηχάνημα που υπάρχει.

Διακόπτουν τη σιδηροδρομική συγκοινωνία περιμένοντας το τρένο που έχει ξεκινήσει από την Αθήνα με κατεύθυνση τη Θεσσαλονίκη.

Το σύνολο των ληστών φορούσε μάσκες, περούκες και ψεύτικα γένια για να μην είναι αναγνωρίσιμοι ενώ ήταν οπλισμένοι με πολεμικά τυφέκια, πιστόλια και μαχαίρια.

Ανάμεσα στους επιβάτες του τρένου ήταν ο τότε υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Δημήτριος Πάζης και ο διοικητής Μακεδονίας, Ιωάννης Βαλαλάς. Ταξίδευαν μαζί με δικαστές ενόψει του επικείμενου δημοψηφίσματος για την αβασίλευτη δημοκρατία.

Στις 13 Απριλίου, είχε οριστεί το δημοψήφισμα που έθετε το ερώτημα «Δημοκρατία ή όχι».

Το τρένο συνεχίζει την πορεία του και γύρω στις 01:00 τα ξημερώματα κι ενώ το ημερολόγιο δείχνει πλέον 10 Απριλίου 1924, το τρένο που είχε αναχωρήσει από την Αθήνα μπαίνει στον σταθμό του Δοξαρά και αναγκάζεται σε ακινητοποίηση.

Οι 12 ένοπλοι ληστές πραγματοποιούν ρεσάλτο, ακινητοποιούν τον μηχανοδηγό και αρπάζουν τα λεφτά της χρηματαποστολής αλλά και όσα είχαν πάνω τους κάποιοι επιβάτες.

Το ακριβές ποσό της λείας των ληστών δεν είναι γνωστό. 

Ακολουθεί ένας συνθηματικός πυροβολισμός στον αέρα, ίσως από κάποιον τσιλιαδόρο –  συνεργό.

Την επόμενη ημέρα το συμβάν είχε πάρει μεγάλη έκταση από τις εφημερίδες της εποχής. Δεν ήταν απλά η πρώτη ένοπλη ληστεία στη χώρα, υπήρχε κι ένα άλλο στοιχείο αρκετά σημαντικό.

Παραλίγο να ληστέψουν το τρένο στο οποίο θα επέβαινε ο τότε πρωθυπουργός Αλέξανδρος Παπαναστασίου. Το τρένο που θα μετέφερε τον πρωθυπουργό στη Θεσσαλονίκη θα περνούσε από τον σταθμό στις 12:20 αλλά καθυστέρησε.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην επιβιβαστεί τελικά στην αμαξοστοιχία ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας ο οποίος βρίσκονταν σε εκδήλωση στον Βόλο.

Μαζί του και ο τότε υπουργός Δημόσιας Τάξης, Θεόδωρος Πάγκαλος, ο οποίος δεν πρόλαβε ούτε αυτός το τρένο για Θεσσαλονίκη.

Λέγεται μάλιστα ότι οι μεταμφιεσμένοι ληστές ρωτούσαν επίμονα ποιοι ήταν οι επίσημοι επιβάτες στο τρένο. Αυτή βέβαια η πληροφορία παραμένει μία φήμη που ουδέποτε επιβεβαιώθηκε. 

Από το ξημέρωμα ξεκινάει η έρευνα της Χωροφυλακής και οι υποψίες πέφτουν στη συμμορία του διαβόητου λήσταρχου Γιαγκούλα, ο οποίος δρούσε στην περιοχή.

Μάλιστα της έρευνας προΐστατο ο ίδιος ο Θεόδωρος Πάγκαλος.

Οι χωροφύλακες στις 14 Απριλίου 1924 συνέλαβαν έναν κακοποιό με το όνομα Αθανάσιος Πέτρου και λίγες ημέρες μετά ακόμη τρία άτομα.

Λόγω και του βεβαρημένου ποινικού παρελθόντος τους, και οι τέσσερις κατηγορούνται για τη ληστεία στο τρένο και καταδικάζονται σε θάνατο.

Μέχρι σήμερα, έναν αιώνα μετά, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ποιοι ήταν οι πραγματικοί σκοποί της πρώτης ληστείας σε τρένο στην Ελλάδα.