Γιατί οι παραγωγοί ενέργειας είχαν κηρύξει πόλεμο στον Μάνο Μανουσάκη του ΑΔΜΗΕ

Έντονη δυσαρέσκεια, άτυπο «πόλεμο» και αντιδράσεις σε κορυφαίους παραγωγούς ΑΠΕ στη χώρα μας είχε προκαλέσει προ λίγου καιρού η εντελώς αδικαιολόγητη θέση να υπάρχουν προγραμματισμένες περικοπές της εισόδου ΑΠΕ στο σύστημα που ήθελε να βάλει ο Πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης.

Οι παραγωγοί ΑΠΕ  απάντησαν δυναμικά τότε πως  υπάρχει αναγκαιότητα της πράσινης ενέργειας και ωφελεί τους καταναλωτές.

«Δεν νοείται εθνική ενεργειακή ανεξαρτησία με πάνω από 80% εξάρτηση του ενεργειακού μας ισοζυγίου από ενεργειακές εισαγωγές, και μάλιστα από ρυπογόνα συμβατικά καύσιμα, όπως τα εισαγόμενα πετρέλαιο και φυσικό αέριο», έλεγαν οι παραγωγοί ΑΠΕ και αναρωτήθηκαν τότε: «Πόσοι καταναλωτές γνωρίζουν ότι τα αιολικά πάρκα, πέραν του γεγονότος ότι είναι η φθηνότερη μορφή ενέργειας, είναι παράλληλα ο μεγαλύτερος χρηματοδότης των επιδοτήσεων των λογαριασμών ρεύματος μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης και πως οι καταναλωτές και οι φορολογούμενοι -εάν δεν υπήρχαν τα αιολικά πάρκα- θα είχαν πληρώσει σε δυο χρόνια, πάνω από 4 δισ. ευρώ περισσότερα για το ρεύμα τους;».

Εκείνο που εξόργισε τους παραγωγούς ΑΠΕ και δεν εφάρμοσαν το περίεργο σχέδιο Μανουσάκη, είναι ότι οι περικοπές δεν θα ήταν ενιαίες, αλλά  διαφοροποιημένες ανά είδος έργου με κριτήριο την τεχνολογία ή την ετήσια ισχύ. Επίσης, θα υπάρχει ιεράρχηση και με κριτήριο που θα έβαζε ο ΑΔΜΗΕ, την κατηγορία των σταθμών, δηλαδή με βάση τον τρόπο εμπορικής διάθεσης της παραγωγής τους.

Άρα θα είχαμε κυρίαρχο της αγοράς ΑΠΕ τον κο Μανουσάκη που θα λάμβανε τις τελικές αποφάσεις για το ποιες ΑΠΕ θα εισέρχονται στο σύστημα και ποιες όχι. Τα ελαστικά κριτήρια θα έδιναν ακόμη μεγαλύτερη προσωπική ισχύ στον κο Μανουσάκη με ότι αυτό συνεπάγεται.

Αφού καθυστερεί ό ίδιος ο ΑΔΜΗΕ το Ρυθμιστικό Πλαίσιο, όσον αφορά τα έργα ΑΠΕ η μεταβατική λύση που πρότεινε  είναι η περικοπή να εφαρμόζεται με βάση την ισχύ παραγωγής εκείνη τη στιγμή κάθε σταθμού ΑΠΕ στο ΕΣΜΗΕ. Αυτό σημαίνει πως το κριτήριο για το ύψος περικοπής είναι η εκάστοτε ισχύς παραγωγής, και όχι η εγκατεστημένη ισχύς κάθε μονάδας.

Οι περικοπές  μπορούν να εφαρμοστούν σε όλα τα έργα ΑΠΕ στο σύστημα μεταφοράς, που λειτουργούν ανά πάσα στιγμή, καθώς ο ΑΔΜΗΕ έχει τη δυνατότητα παρέμβασης από απόσταση σε όλο το «πράσινο» χαρτοφυλάκιο στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.

Όσον αφορά τα έργα συνολικής ισχύος 6.000 Μεγαβάτ  στο δίκτυο διανομής, ο ΔΕΔΔΗΕ αυτή τη στιγμή έχει τη δυνατότητα να περικόπτει την παραγωγή ενός χαρτοφυλακίου 700-900 Μεγαβάτ,  είτε από απόσταση είτε με τοπικούς χειρισμούς συνεργείων του, για τους οποίους χρειάζεται ένα διάστημα περίπου μισής ώρας.

Αντίθετος ωστόσο είναι ο στόχος του ΔΕΔΔΗΕ: Να αυξήσει σημαντικά το «πράσινο» χαρτοφυλάκιο στο οποίο θα μπορεί να παρέμβει από απόσταση.

Το  ζήτημα των περικοπών απασχολεί ήδη τους επενδυτές έργων ΑΠΕ στο σύστημα μεταφοράς, οι οποίοι βλέπουν να υπεισέρχεται μία νέα -και σε σημαντικό βαθμό- απρόβλεπτη παράμετρος στα προβλεπόμενα έσοδα κάθε σταθμού.

«Για  τον ίδιο λόγο οι περικοπές έχουν ήδη αρχίσει να περιπλέκουν τις διαπραγματεύσεις τους με τις τράπεζες για τη δανειοδότηση νέων έργων, καθώς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα φρενάρουν  στα business plan των νέων σταθμών, αντιμετωπίζοντας με σχετική επιφυλακτικότητα τις προβλέψεις για τις ταμειακές εισροές από την εμπορική διάθεση της ηλεκτροπαραγωγής τους» όπως επισημαίνουν εκπρόσωποι εταιρειών εκδηλώνοντας σφοδρή αντίθεση στα σχέδια Μανουσάκη που τελικά δεν εφαρμόστηκαν ως είχαν, αλλά σαφώς τροποποιημένα.

Οι  μεγάλοι «παίκτες» της αγοράς υπέβαλλαν στο ΥΠΕΝ προτάσεις  για τα κριτήρια παραμετροποίησης των περικοπών.

Όπως επισημαίνουν πάντως στελέχη τους, «βασική προτεραιότητα είναι να υπάρξει ισονομία στο ψαλίδι στο δίκτυο διανομής και το σύστημα μεταφοράς. Κι αυτό γιατί θα πρέπει μικρά και μεγάλα έργα να επωμίζονται περικοπές στον βαθμό που πραγματικά τους αναλογεί, και όχι με βάση τις τεχνικές δυνατότητες του κου Μανουσάκη…»

«Αν  και ο ΑΔΜΗΕ είναι υπεύθυνος για την ευστάθεια του συστήματος (και επομένως εκείνος που θα πρέπει να εκπονήσει το Ρυθμιστικό Πλαίσιο), υπάρχουν αποφάσεις που εκφεύγουν από την αρμοδιότητά του άσχετα αν ο κος Μανουσάκης προσπαθεί να καπελώσει τα πάντα. Επομένως, θα πρέπει να εμπλακεί ενεργά στο θέμα τόσο η ΡΑΑΕΥ όσο και η πολιτεία – μέσω του ΥΠΕΝ» όπως επισημαίνουν οι ίδιοι μάνατζερ.

ΑΠΕ στην ΕΕ: 100 δις εξοικονόμηση την περίοδο 2021-2023

Χαρακτηριστικό της σημασίας αυτής της πολιτικής αλλά και της πλήρους αστοχίας του κου Μανουσάκη, είναι ότι σχεδόν 100 δισεκατομμύρια ευρώ εξοικονόμησαν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές την περίοδο 2021-2023 από την ραγδαία ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στη γηραιά ήπειρο, ιδίως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την εκτόξευση των τιμών του αερίου.

Αυτό αναφέρει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (International Energy Agency – ΙΕΑ) σε έκθεσή του αναφορικά με την πορεία των ΑΠΕ το 2023 και 2024, στην οποίαν υπογραμμίζεται ότι οι τιμές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη θα ήταν 8% υψηλότερες το 2022 χωρίς την πρόσθετη δυναμικότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η πρόβλεψη για την προσθήκη δυναμικότητας ΑΠΕ στην Ευρώπη έχει αναθεωρηθεί προς τα πάνω κατά 40% σε σχέση με την περίοδο πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, κυρίως λόγω των παγιωμένων υψηλών τιμών ενέργειας που έχουν καταστήσει τα μικρής κλίμακας φωτοβολταϊκά θελτική επιλογή.

Με  βάση την έκθεση του ΙΕΑ, οι χαμηλού κόστους νέες αιολικές και φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις – μέσω τον οποίων οι Ευρωπαίοι καταναλωτές αναμένεται να εξοικονομήσουν το προαναφερθέν ποσό των 100 δισ. ευρώ – «έχουν αντικαταστήσει περίπου 230 TWh ακριβής παραγωγής ενέργειας μέσω ορυκτών καυσίμων μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οδηγώντας σε μείωση  των τιμών χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας σε όλες τις ευρωπαϊκές αγορές». Χωρίς αυτές τις προσθήκες δυναμικότητας, η μέση χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2022 εκτιμάται ότι θα ήταν κατά 8% υψηλότερη.

Η ΕΕ δυνατά στη μάχη των ηλιακών και αιολικών

Το  2021-2022-2023  η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόσθεσε σχεδόν 140 GW φωτοβολταϊκής και αιολικής ισχύος. Αυτή η δυναμικότητα έχει εκτοπίσει σχεδόν το 10% της παραγωγής από άνθρακα και φυσικό αέριο, εκτοπίζοντας τις πιο  ακριβές μονάδες παραγωγής ενέργειας από την αγορά, αυξάνοντας το ποσοστό αντικατάστασης του άνθρακα και του αερίου σε σχεδόν 20%.

Οι ΑΠΕ μπόρεσαν να μειώσουν αλλά όχι να ακυρώσουν τις συνέπειες από την εκτόξευση των τιμών ενέργειας το 2022 στην Ευρώπη, καθώς οι μειωμένες προμήθειες φυσικού αερίου συνοδεύτηκαν από χαμηλό πολλών ετών στα επίπεδα παραγωγής ενέργειας μέσω υδροηλεκτρικών και πυρηνικών σταθμών. Όπως σημειώνεται,« πό τον Ιανουάριο του 2021 έως τον Αύγουστο του 2022, η μέση μηνιαία τιμή του φυσικού αερίου δεκαπλασιάστηκε και η τιμή του λιθάνθρακα πενταπλασιάστηκε. Ως αποτέλεσμα, το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο, το οποίο συνήθως καθορίζει την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στις περισσότερες χονδρικές αγορές της ΕΕ, αυξήθηκε σε πρωτοφανή επίπεδα, φθάνοντας σχεδόν τα 800 EUR/MWh για τους αεριοστρόβιλους ανοικτού κύκλου (OCGT) και τα 500 EUR/MWh για τους αεριοστρόβιλους συνδυασμένου κύκλου (CCGT)».

Ο τρόπος τιμολόγησης της ενέργειας στην ΕΕ, με το ακριβότερο καύσιμο να καθορίζει την τιμή, οδήγησε σε ανοδική κούρσα συνολικά τις τιμές του ρεύματος.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΙΕΑ, χωρίς την αύξηση της φωτοβολταϊκής και αιολικής δυναμικότητας το 2021-2023, οι μέσες χονδρικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας θα ήταν υψηλότερες κατά περίπου 3% το 2021, 8% το 2022 και 15% το 2023.

Πώς θα γίνει η θεαματική αύξηση συμμετοχής των ΑΠΕ στο σύστημα

Όπως αναφέρεται στην έκθεση του  ΙΕΑ, «το συνολικό επενδυτικό κόστος για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκής και αιολικής ισχύος κατά την περίοδο 2021-2023 αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 200 δισεκατομμύρια ευρώ. Σχεδόν το 50% αυτού του επενδυτικού κόστους θα επιστραφεί πιθανότατα με τη μορφή εξοικονόμησης στους λογαριασμούς των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας  ήδη  από το τέλος του 2023, ενώ οι εν λόγω σταθμοί παραγωγής ενέργειας θα συνεχίσουν να παρέχουν οφέλη για τα επόμενα 20-25 χρόνια».

Η πρόβλεψη για τις προσθήκες ισχύος ΑΠΕ για το 2023 και το 2024 αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω κατά 38% σε σύγκριση με τις προσδοκίες του ΙΕΑ πριν από τον πόλεμο, τον Δεκέμβριο του 2021.

Η αναθεώρηση οφείλεται κυρίως στην αύξηση των φωτοβολταϊκών: Στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα οικιακά και εμπορικά φωτοβολταϊκά συστήματα αντιπροσωπεύουν το 74% της αύξησης των προβλέψεων του ΙΕΑ, με το μεγαλύτερο μέρος (82%) της αύξησης να προέρχεται από έξι βασικές αγορές: Γερμανία, Ισπανία, Ολλανδία,  Γαλλία,  Ιταλία  και  Σουηδία.

Η αύξηση των  φωτοβολταϊκών σταθμών, αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως η αύξηση του κόστους του εξοπλισμού, ο πληθωρισμός και οι περιορισμοί στην αλυσίδα εφοδιασμού.

Ζητήματα παρατηρούνται και στον τομέα της αδειοδότησης, με τις διαδικασίες – κατά τον ΙΕΑ – να κρίνονται χρονοβόρες στις περισσότερες χώρες του μπλοκ. Κατά τον Οργανισμό, σήμερα τουλάχιστον 59 GW χερσαίας αιολικής ισχύος  καθυστερούν σε διάφορες διαδικασίες αδειοδότησης  στην Ευρώπη. Από την Κομισιόν προωθούνται ήδη ρυθμίσεις για την απλοποίηση της αδειοδότησης έργων ΑΠΕ.

Ερώτημα αποτελεί η πορεία της παραγωγής ενέργειας μέσω υδροηλεκτρικών σταθμών στην Ευρώπη, μετά την ξηρασία του 2022 – τη χειρότερη των τελευταίων 500 ετών. Η ευρωπαϊκή παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά 15% (80 TWh) το 2022 σε 460 TWh, υποχωρώντας στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2004. «Οι διακυμάνσεις στην παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας είναι συνήθεις λόγω των φυσικών διακυμάνσεων στις βροχοπτώσεις, αλλά η περσινή πτώση ήταν η μεγαλύτερη  ετήσια  μείωση  στην  περιοχή  από  το  1990.  Τέσσερις  διαδοχικές βροχερές περίοδοι κάτω του μέσου όρου οδήγησαν σε συνθήκες ξηρασίας και μείωσαν τα επίπεδα των ταμιευτήρων», σημειώνει ο ΙΕΑ.

Η μειωμένη παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας είχε ως αποτέλεσμα να χρησιμοποιηθούν επιπλέον 13-14  δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας πέρυσι. Ορισμένοι μεγάλοι φορείς εκμετάλλευσης υδροηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη υπέστησαν οικονομικές απώλειες, καθώς έπρεπε να επαναγοράσουν ενέργεια σε  υψηλότερες  τιμές  για  να  ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Το  2023,  η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από υδροηλεκτρικούς σταθμούς προβλέπεται να αυξηθεί κατά 3% σε ετήσια βάση (16 TWh), με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία για τους τρεις πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους. Τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου στην Ευρώπη είναι αυξημένα κατά 5% σε ετήσια βάση σε σχέση με το 2022, χάρη στην υψηλότερη παραγωγή από τις περιοχές της  Ιβηρικής  και  των  Βαλκανίων.

Πάντως, ενώ  η παραγωγή το 2023 αναμένεται να αυξηθεί στις 480 TWh, αυτή εξακολουθεί να είναι κατά 9% χαμηλότερη από τον μέσο όρο των 10 ετών (530 TWh),  καθώς  οι  συνθήκες  ξηρασίας  σε  βασικές  αγορές  συνεχίστηκαν  κατά  τη διάρκεια του περασμένου χειμώνα. Η παραγωγή του πρώτου τριμήνου είναι μειωμένη σε ετήσια βάση στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ελλάδα μετά τις χαμηλές βροχοπτώσεις.  Ωστόσο,  η  παραγωγή  θα  εξαρτηθεί  από  τις  βροχοπτώσεις  που  θα  δεχτεί  η Ευρώπη  από  τον  Απρίλιο  έως  τον  Δεκέμβριο,  γεγονός  που  αποτελεί  βασική αβεβαιότητα για την πρόβλεψη.

Προφανώς όμως όλες αυτές τις μελέτες είτε δεν τις διάβασε είτε τις αγνόησε ο κος Μανουσάκης και θέλησε να περικόψει την είσοδο ΑΠΕ στο σύστημα, για δικούς τους λόγους, που μάλλον δεν ήταν και πολύ αθώοι…

Διαβάστε επίσης:

Μάνος Μανουσάκης: Το λάθος των 40 εκατ. ευρώ που θα πληρώσουν (πάλι) οι καταναλωτές
ΑΔΜΗΕ: Υπεγράφη η συμφωνία για τη διάθεση του 20% της Ariadne Interconnection στην State Grid
Μανουσάκης: Εντός του 2025 οι μελέτες σκοπιμότητας για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Σ. Αραβίας
 

​

Έντονη δυσαρέσκεια, άτυπο «πόλεμο» και αντιδράσεις σε κορυφαίους παραγωγούς ΑΠΕ στη χώρα μας είχε προκαλέσει προ λίγου καιρού η εντελώς αδικαιολόγητη θέση να υπάρχουν προγραμματισμένες περικοπές της εισόδου ΑΠΕ στο σύστημα που ήθελε να βάλει ο Πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης.

Οι παραγωγοί ΑΠΕ  απάντησαν δυναμικά τότε πως  υπάρχει αναγκαιότητα της πράσινης ενέργειας και ωφελεί τους καταναλωτές.

«Δεν νοείται εθνική ενεργειακή ανεξαρτησία με πάνω από 80% εξάρτηση του ενεργειακού μας ισοζυγίου από ενεργειακές εισαγωγές, και μάλιστα από ρυπογόνα συμβατικά καύσιμα, όπως τα εισαγόμενα πετρέλαιο και φυσικό αέριο», έλεγαν οι παραγωγοί ΑΠΕ και αναρωτήθηκαν τότε: «Πόσοι καταναλωτές γνωρίζουν ότι τα αιολικά πάρκα, πέραν του γεγονότος ότι είναι η φθηνότερη μορφή ενέργειας, είναι παράλληλα ο μεγαλύτερος χρηματοδότης των επιδοτήσεων των λογαριασμών ρεύματος μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης και πως οι καταναλωτές και οι φορολογούμενοι -εάν δεν υπήρχαν τα αιολικά πάρκα- θα είχαν πληρώσει σε δυο χρόνια, πάνω από 4 δισ. ευρώ περισσότερα για το ρεύμα τους;».

Εκείνο που εξόργισε τους παραγωγούς ΑΠΕ και δεν εφάρμοσαν το περίεργο σχέδιο Μανουσάκη, είναι ότι οι περικοπές δεν θα ήταν ενιαίες, αλλά  διαφοροποιημένες ανά είδος έργου με κριτήριο την τεχνολογία ή την ετήσια ισχύ. Επίσης, θα υπάρχει ιεράρχηση και με κριτήριο που θα έβαζε ο ΑΔΜΗΕ, την κατηγορία των σταθμών, δηλαδή με βάση τον τρόπο εμπορικής διάθεσης της παραγωγής τους.

Άρα θα είχαμε κυρίαρχο της αγοράς ΑΠΕ τον κο Μανουσάκη που θα λάμβανε τις τελικές αποφάσεις για το ποιες ΑΠΕ θα εισέρχονται στο σύστημα και ποιες όχι. Τα ελαστικά κριτήρια θα έδιναν ακόμη μεγαλύτερη προσωπική ισχύ στον κο Μανουσάκη με ότι αυτό συνεπάγεται.

Αφού καθυστερεί ό ίδιος ο ΑΔΜΗΕ το Ρυθμιστικό Πλαίσιο, όσον αφορά τα έργα ΑΠΕ η μεταβατική λύση που πρότεινε  είναι η περικοπή να εφαρμόζεται με βάση την ισχύ παραγωγής εκείνη τη στιγμή κάθε σταθμού ΑΠΕ στο ΕΣΜΗΕ. Αυτό σημαίνει πως το κριτήριο για το ύψος περικοπής είναι η εκάστοτε ισχύς παραγωγής, και όχι η εγκατεστημένη ισχύς κάθε μονάδας.

Οι περικοπές  μπορούν να εφαρμοστούν σε όλα τα έργα ΑΠΕ στο σύστημα μεταφοράς, που λειτουργούν ανά πάσα στιγμή, καθώς ο ΑΔΜΗΕ έχει τη δυνατότητα παρέμβασης από απόσταση σε όλο το «πράσινο» χαρτοφυλάκιο στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.

Όσον αφορά τα έργα συνολικής ισχύος 6.000 Μεγαβάτ  στο δίκτυο διανομής, ο ΔΕΔΔΗΕ αυτή τη στιγμή έχει τη δυνατότητα να περικόπτει την παραγωγή ενός χαρτοφυλακίου 700-900 Μεγαβάτ,  είτε από απόσταση είτε με τοπικούς χειρισμούς συνεργείων του, για τους οποίους χρειάζεται ένα διάστημα περίπου μισής ώρας.

Αντίθετος ωστόσο είναι ο στόχος του ΔΕΔΔΗΕ: Να αυξήσει σημαντικά το «πράσινο» χαρτοφυλάκιο στο οποίο θα μπορεί να παρέμβει από απόσταση.

Το  ζήτημα των περικοπών απασχολεί ήδη τους επενδυτές έργων ΑΠΕ στο σύστημα μεταφοράς, οι οποίοι βλέπουν να υπεισέρχεται μία νέα -και σε σημαντικό βαθμό- απρόβλεπτη παράμετρος στα προβλεπόμενα έσοδα κάθε σταθμού.

«Για  τον ίδιο λόγο οι περικοπές έχουν ήδη αρχίσει να περιπλέκουν τις διαπραγματεύσεις τους με τις τράπεζες για τη δανειοδότηση νέων έργων, καθώς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα φρενάρουν  στα business plan των νέων σταθμών, αντιμετωπίζοντας με σχετική επιφυλακτικότητα τις προβλέψεις για τις ταμειακές εισροές από την εμπορική διάθεση της ηλεκτροπαραγωγής τους» όπως επισημαίνουν εκπρόσωποι εταιρειών εκδηλώνοντας σφοδρή αντίθεση στα σχέδια Μανουσάκη που τελικά δεν εφαρμόστηκαν ως είχαν, αλλά σαφώς τροποποιημένα.

Οι  μεγάλοι «παίκτες» της αγοράς υπέβαλλαν στο ΥΠΕΝ προτάσεις  για τα κριτήρια παραμετροποίησης των περικοπών.

Όπως επισημαίνουν πάντως στελέχη τους, «βασική προτεραιότητα είναι να υπάρξει ισονομία στο ψαλίδι στο δίκτυο διανομής και το σύστημα μεταφοράς. Κι αυτό γιατί θα πρέπει μικρά και μεγάλα έργα να επωμίζονται περικοπές στον βαθμό που πραγματικά τους αναλογεί, και όχι με βάση τις τεχνικές δυνατότητες του κου Μανουσάκη…»

«Αν  και ο ΑΔΜΗΕ είναι υπεύθυνος για την ευστάθεια του συστήματος (και επομένως εκείνος που θα πρέπει να εκπονήσει το Ρυθμιστικό Πλαίσιο), υπάρχουν αποφάσεις που εκφεύγουν από την αρμοδιότητά του άσχετα αν ο κος Μανουσάκης προσπαθεί να καπελώσει τα πάντα. Επομένως, θα πρέπει να εμπλακεί ενεργά στο θέμα τόσο η ΡΑΑΕΥ όσο και η πολιτεία – μέσω του ΥΠΕΝ» όπως επισημαίνουν οι ίδιοι μάνατζερ.

ΑΠΕ στην ΕΕ: 100 δις εξοικονόμηση την περίοδο 2021-2023

Χαρακτηριστικό της σημασίας αυτής της πολιτικής αλλά και της πλήρους αστοχίας του κου Μανουσάκη, είναι ότι σχεδόν 100 δισεκατομμύρια ευρώ εξοικονόμησαν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές την περίοδο 2021-2023 από την ραγδαία ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στη γηραιά ήπειρο, ιδίως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την εκτόξευση των τιμών του αερίου.

Αυτό αναφέρει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (International Energy Agency – ΙΕΑ) σε έκθεσή του αναφορικά με την πορεία των ΑΠΕ το 2023 και 2024, στην οποίαν υπογραμμίζεται ότι οι τιμές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη θα ήταν 8% υψηλότερες το 2022 χωρίς την πρόσθετη δυναμικότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η πρόβλεψη για την προσθήκη δυναμικότητας ΑΠΕ στην Ευρώπη έχει αναθεωρηθεί προς τα πάνω κατά 40% σε σχέση με την περίοδο πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, κυρίως λόγω των παγιωμένων υψηλών τιμών ενέργειας που έχουν καταστήσει τα μικρής κλίμακας φωτοβολταϊκά θελτική επιλογή.

Με  βάση την έκθεση του ΙΕΑ, οι χαμηλού κόστους νέες αιολικές και φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις – μέσω τον οποίων οι Ευρωπαίοι καταναλωτές αναμένεται να εξοικονομήσουν το προαναφερθέν ποσό των 100 δισ. ευρώ – «έχουν αντικαταστήσει περίπου 230 TWh ακριβής παραγωγής ενέργειας μέσω ορυκτών καυσίμων μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οδηγώντας σε μείωση  των τιμών χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας σε όλες τις ευρωπαϊκές αγορές». Χωρίς αυτές τις προσθήκες δυναμικότητας, η μέση χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2022 εκτιμάται ότι θα ήταν κατά 8% υψηλότερη.

Η ΕΕ δυνατά στη μάχη των ηλιακών και αιολικών

Το  2021-2022-2023  η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόσθεσε σχεδόν 140 GW φωτοβολταϊκής και αιολικής ισχύος. Αυτή η δυναμικότητα έχει εκτοπίσει σχεδόν το 10% της παραγωγής από άνθρακα και φυσικό αέριο, εκτοπίζοντας τις πιο  ακριβές μονάδες παραγωγής ενέργειας από την αγορά, αυξάνοντας το ποσοστό αντικατάστασης του άνθρακα και του αερίου σε σχεδόν 20%.

Οι ΑΠΕ μπόρεσαν να μειώσουν αλλά όχι να ακυρώσουν τις συνέπειες από την εκτόξευση των τιμών ενέργειας το 2022 στην Ευρώπη, καθώς οι μειωμένες προμήθειες φυσικού αερίου συνοδεύτηκαν από χαμηλό πολλών ετών στα επίπεδα παραγωγής ενέργειας μέσω υδροηλεκτρικών και πυρηνικών σταθμών. Όπως σημειώνεται,« πό τον Ιανουάριο του 2021 έως τον Αύγουστο του 2022, η μέση μηνιαία τιμή του φυσικού αερίου δεκαπλασιάστηκε και η τιμή του λιθάνθρακα πενταπλασιάστηκε. Ως αποτέλεσμα, το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο, το οποίο συνήθως καθορίζει την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στις περισσότερες χονδρικές αγορές της ΕΕ, αυξήθηκε σε πρωτοφανή επίπεδα, φθάνοντας σχεδόν τα 800 EUR/MWh για τους αεριοστρόβιλους ανοικτού κύκλου (OCGT) και τα 500 EUR/MWh για τους αεριοστρόβιλους συνδυασμένου κύκλου (CCGT)».

Ο τρόπος τιμολόγησης της ενέργειας στην ΕΕ, με το ακριβότερο καύσιμο να καθορίζει την τιμή, οδήγησε σε ανοδική κούρσα συνολικά τις τιμές του ρεύματος.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΙΕΑ, χωρίς την αύξηση της φωτοβολταϊκής και αιολικής δυναμικότητας το 2021-2023, οι μέσες χονδρικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας θα ήταν υψηλότερες κατά περίπου 3% το 2021, 8% το 2022 και 15% το 2023.

Πώς θα γίνει η θεαματική αύξηση συμμετοχής των ΑΠΕ στο σύστημα

Όπως αναφέρεται στην έκθεση του  ΙΕΑ, «το συνολικό επενδυτικό κόστος για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκής και αιολικής ισχύος κατά την περίοδο 2021-2023 αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 200 δισεκατομμύρια ευρώ. Σχεδόν το 50% αυτού του επενδυτικού κόστους θα επιστραφεί πιθανότατα με τη μορφή εξοικονόμησης στους λογαριασμούς των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας  ήδη  από το τέλος του 2023, ενώ οι εν λόγω σταθμοί παραγωγής ενέργειας θα συνεχίσουν να παρέχουν οφέλη για τα επόμενα 20-25 χρόνια».

Η πρόβλεψη για τις προσθήκες ισχύος ΑΠΕ για το 2023 και το 2024 αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω κατά 38% σε σύγκριση με τις προσδοκίες του ΙΕΑ πριν από τον πόλεμο, τον Δεκέμβριο του 2021.

Η αναθεώρηση οφείλεται κυρίως στην αύξηση των φωτοβολταϊκών: Στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα οικιακά και εμπορικά φωτοβολταϊκά συστήματα αντιπροσωπεύουν το 74% της αύξησης των προβλέψεων του ΙΕΑ, με το μεγαλύτερο μέρος (82%) της αύξησης να προέρχεται από έξι βασικές αγορές: Γερμανία, Ισπανία, Ολλανδία,  Γαλλία,  Ιταλία  και  Σουηδία.

Η αύξηση των  φωτοβολταϊκών σταθμών, αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως η αύξηση του κόστους του εξοπλισμού, ο πληθωρισμός και οι περιορισμοί στην αλυσίδα εφοδιασμού.

Ζητήματα παρατηρούνται και στον τομέα της αδειοδότησης, με τις διαδικασίες – κατά τον ΙΕΑ – να κρίνονται χρονοβόρες στις περισσότερες χώρες του μπλοκ. Κατά τον Οργανισμό, σήμερα τουλάχιστον 59 GW χερσαίας αιολικής ισχύος  καθυστερούν σε διάφορες διαδικασίες αδειοδότησης  στην Ευρώπη. Από την Κομισιόν προωθούνται ήδη ρυθμίσεις για την απλοποίηση της αδειοδότησης έργων ΑΠΕ.

Ερώτημα αποτελεί η πορεία της παραγωγής ενέργειας μέσω υδροηλεκτρικών σταθμών στην Ευρώπη, μετά την ξηρασία του 2022 – τη χειρότερη των τελευταίων 500 ετών. Η ευρωπαϊκή παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά 15% (80 TWh) το 2022 σε 460 TWh, υποχωρώντας στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2004. «Οι διακυμάνσεις στην παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας είναι συνήθεις λόγω των φυσικών διακυμάνσεων στις βροχοπτώσεις, αλλά η περσινή πτώση ήταν η μεγαλύτερη  ετήσια  μείωση  στην  περιοχή  από  το  1990.  Τέσσερις  διαδοχικές βροχερές περίοδοι κάτω του μέσου όρου οδήγησαν σε συνθήκες ξηρασίας και μείωσαν τα επίπεδα των ταμιευτήρων», σημειώνει ο ΙΕΑ.

Η μειωμένη παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας είχε ως αποτέλεσμα να χρησιμοποιηθούν επιπλέον 13-14  δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας πέρυσι. Ορισμένοι μεγάλοι φορείς εκμετάλλευσης υδροηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη υπέστησαν οικονομικές απώλειες, καθώς έπρεπε να επαναγοράσουν ενέργεια σε  υψηλότερες  τιμές  για  να  ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Το  2023,  η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από υδροηλεκτρικούς σταθμούς προβλέπεται να αυξηθεί κατά 3% σε ετήσια βάση (16 TWh), με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία για τους τρεις πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους. Τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου στην Ευρώπη είναι αυξημένα κατά 5% σε ετήσια βάση σε σχέση με το 2022, χάρη στην υψηλότερη παραγωγή από τις περιοχές της  Ιβηρικής  και  των  Βαλκανίων.

Πάντως, ενώ  η παραγωγή το 2023 αναμένεται να αυξηθεί στις 480 TWh, αυτή εξακολουθεί να είναι κατά 9% χαμηλότερη από τον μέσο όρο των 10 ετών (530 TWh),  καθώς  οι  συνθήκες  ξηρασίας  σε  βασικές  αγορές  συνεχίστηκαν  κατά  τη διάρκεια του περασμένου χειμώνα. Η παραγωγή του πρώτου τριμήνου είναι μειωμένη σε ετήσια βάση στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ελλάδα μετά τις χαμηλές βροχοπτώσεις.  Ωστόσο,  η  παραγωγή  θα  εξαρτηθεί  από  τις  βροχοπτώσεις  που  θα  δεχτεί  η Ευρώπη  από  τον  Απρίλιο  έως  τον  Δεκέμβριο,  γεγονός  που  αποτελεί  βασική αβεβαιότητα για την πρόβλεψη.

Προφανώς όμως όλες αυτές τις μελέτες είτε δεν τις διάβασε είτε τις αγνόησε ο κος Μανουσάκης και θέλησε να περικόψει την είσοδο ΑΠΕ στο σύστημα, για δικούς τους λόγους, που μάλλον δεν ήταν και πολύ αθώοι…

Διαβάστε επίσης:

Μάνος Μανουσάκης: Το λάθος των 40 εκατ. ευρώ που θα πληρώσουν (πάλι) οι καταναλωτές
ΑΔΜΗΕ: Υπεγράφη η συμφωνία για τη διάθεση του 20% της Ariadne Interconnection στην State Grid
Μανουσάκης: Εντός του 2025 οι μελέτες σκοπιμότητας για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Σ. Αραβίας