Η Αμοργός, το Μαντείο των Δελφών, ο Αριστοτέλης και ο Γκαίτε
Διαβάζω για την διαμάχη των κατοίκων στην Αμοργό και συγκεκριμένα για την έντονη διαφωνία ως προς το μέγεθος των νέων λιμενικών εγκαταστάσεων.
Όπως παρουσιάζεται το θέμα, από την μία πλευρά έχουμε τους φιλόδοξους φαραωνικών εγκαταστάσεων και από την άλλη τους υποστηρικτές της φτωχογειτονιάς. Ο δήμαρχος μιλά για πρόοδο, οι αντίπαλοι για καταστροφή. Με αυτήν την προσέγγιση λύση αμοιβαία αποδεκτή δύσκολα θα βρεθεί. Και, τελικά, η πολιτική ισχύς θα επιβάλλει την θέληση της.
Υποπτεύομαι ότι και οι δύο πλευρές έχουν το δίκαιο τους. Αναρωτιέμαι, όμως, αν έφεραν ποτέ στο νου τους την γνωστή ρήση του Μαντείου των Δελφών «Μηδέν Άγαν»; Ή, τον Αριστοτέλη που υποστήριζε ότι η μετριοπάθεια είναι προϋπόθεση για την φρόνηση; Ή, πολλούς αιώνες μετά, τον Γκαίτε που δήλωνε «στην μετριοπάθεια, εκεί είναι η ιδιοφυΐα»;
Προφανώς και όχι. Στον 21ο αιώνα, εξάλλου, η έννοια της μετριοπάθειας, τείνει να περάσει στα αζήτητα. Ο λόγος είναι απλός και ξεπερνά την κλασσική σύγκρουση μεταξύ προόδου και συντηρητισμού—ουσιαστικά ανάγεται στην έλλειψη κατανόησης τι είναι πρόοδος, τι είναι παράδοση και τι θέλουμε τελικά να διαφυλάξουμε ως έκφραση του τρόπου ζωής μας και των αξιών μας.
Ειδικά στην Ελλάδα, όπου ο χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός έχει βρει πρόσφορο έδαφος ανάπτυξης, τα μεγαλεπήβολα σχέδια είναι της μόδας. Μεγαλόπνοα και πολυτελή, καθώς κατασκευάζουμε μία δεύτερη Ελλάδα, στην οποία, σύντομα, οι γηγενείς δεν θα μπορούν να γίνουν δεκτοί ούτε με διαβατήριο. Ad hoc, χωρίς προκαθορισμένο στόχο, χωρίς προσεκτικά σχεδιασμένο πλάνο, χωρίς ουσιαστικούς ελέγχους και εγγυήσεις, άναρχα προχωράμε προς την πρόοδο—που την έχουμε ταυτίσει με κάθε τι το πολύ μεγάλο και το πολύ πολυτελές. Ας είναι καλά τα πετροδολάρια, που έφτιαξαν νέα, δική τους, παγκόσμια κουλτούρα.
Ο δήμαρχος της Αμοργού έχει την ευκαιρία να κάνει ένα πείραμα –που θα είναι πρωτοποριακό για την Ελλάδα και το παρουσιάζω πολύ απλοποιημένο. Να ζητήσει από δύο μελετητικά γραφεία να του ετοιμάσουν δύο σχέδια για την μελλοντική ανάπτυξη του νησιού και να καλέσει τους κατοίκους σε μία συνέλευση, με την παρουσία των ειδικών ώστε να μπορούν να απαντήσουν στις ερωτήσεις, να παρουσιαστούν και να συζητηθούν τα σχέδια και να ψηφίσουν οι κάτοικοι τι θέλουν για τον τόπο τους.
Η πρόταση δεν είναι πρωτότυπη — η συγκεκριμένη μέθοδος έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται ολοένα και πιο εκτεταμένα, ολοένα και πιο συχνά, στην Ευρώπη.
Στην Σκανδιναβία είναι σχεδόν κανόνας για κάθε τοπική εξέλιξη, στο Παρίσι υπάρχει μόνιμη Βουλή Πολιτών που αποφασίζει. Οι πολίτες καλούνται να τοποθετηθούν με βάση ξεκάθαρους στόχους, ολοκληρωμένα σχέδια και αντικειμενική πληροφόρηση. Αν οι κάτοικοι θέλουν να κάνουν την Αμοργό, π.χ., Μύκονο, ας το αποφασίσουν γνωρίζοντας τι τους περιμένει. Αν θέλουν να μην αλλάξει τίποτα, θέμα τους είναι επίσης, φτάνει να μην πέφτουν στην κρατική ζητιανιά.
Φαντάζομαι ότι η Αμοργός έχει ανάγκη από υποδομές, θέλει να απολαμβάνει ποιότητα ζωής, θέλει να συμμετέχει στις εξελίξεις. Όλα αυτά, όμως, εξαρτώνται από ένα ευρύτερο και στοχευμένο σχέδιο που θα στηρίξει η πλειοψηφία. Όχι από άνωθεν αποφάσεις προκειμένου να επιτευχθεί ένας αόριστος εκσυγχρονισμός και μία εφήμερη ευμάρεια, που θα έχει αφήσει βάση για το αύριο.
Δυστυχώς έχουμε ξεφύγει από την έννοια του μέτρου.
Διαβάστε επίσης
Θα ακουστεί στην ΔΕΘ το πρόβλημα της ανισότητας;
Η Γερμανία – και όχι μόνη – πάλι προειδοποιεί
Προκοπή σημαίνει σύγκρουση: Η κοινωνία θα ανταμείψει όποιον επιλέξει να την φέρει σε πέρας
Διαβάζω για την διαμάχη των κατοίκων στην Αμοργό και συγκεκριμένα για την έντονη διαφωνία ως προς το μέγεθος των νέων λιμενικών εγκαταστάσεων.
Όπως παρουσιάζεται το θέμα, από την μία πλευρά έχουμε τους φιλόδοξους φαραωνικών εγκαταστάσεων και από την άλλη τους υποστηρικτές της φτωχογειτονιάς. Ο δήμαρχος μιλά για πρόοδο, οι αντίπαλοι για καταστροφή. Με αυτήν την προσέγγιση λύση αμοιβαία αποδεκτή δύσκολα θα βρεθεί. Και, τελικά, η πολιτική ισχύς θα επιβάλλει την θέληση της.
Υποπτεύομαι ότι και οι δύο πλευρές έχουν το δίκαιο τους. Αναρωτιέμαι, όμως, αν έφεραν ποτέ στο νου τους την γνωστή ρήση του Μαντείου των Δελφών «Μηδέν Άγαν»; Ή, τον Αριστοτέλη που υποστήριζε ότι η μετριοπάθεια είναι προϋπόθεση για την φρόνηση; Ή, πολλούς αιώνες μετά, τον Γκαίτε που δήλωνε «στην μετριοπάθεια, εκεί είναι η ιδιοφυΐα»;
Προφανώς και όχι. Στον 21ο αιώνα, εξάλλου, η έννοια της μετριοπάθειας, τείνει να περάσει στα αζήτητα. Ο λόγος είναι απλός και ξεπερνά την κλασσική σύγκρουση μεταξύ προόδου και συντηρητισμού—ουσιαστικά ανάγεται στην έλλειψη κατανόησης τι είναι πρόοδος, τι είναι παράδοση και τι θέλουμε τελικά να διαφυλάξουμε ως έκφραση του τρόπου ζωής μας και των αξιών μας.
Ειδικά στην Ελλάδα, όπου ο χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός έχει βρει πρόσφορο έδαφος ανάπτυξης, τα μεγαλεπήβολα σχέδια είναι της μόδας. Μεγαλόπνοα και πολυτελή, καθώς κατασκευάζουμε μία δεύτερη Ελλάδα, στην οποία, σύντομα, οι γηγενείς δεν θα μπορούν να γίνουν δεκτοί ούτε με διαβατήριο. Ad hoc, χωρίς προκαθορισμένο στόχο, χωρίς προσεκτικά σχεδιασμένο πλάνο, χωρίς ουσιαστικούς ελέγχους και εγγυήσεις, άναρχα προχωράμε προς την πρόοδο—που την έχουμε ταυτίσει με κάθε τι το πολύ μεγάλο και το πολύ πολυτελές. Ας είναι καλά τα πετροδολάρια, που έφτιαξαν νέα, δική τους, παγκόσμια κουλτούρα.
Ο δήμαρχος της Αμοργού έχει την ευκαιρία να κάνει ένα πείραμα –που θα είναι πρωτοποριακό για την Ελλάδα και το παρουσιάζω πολύ απλοποιημένο. Να ζητήσει από δύο μελετητικά γραφεία να του ετοιμάσουν δύο σχέδια για την μελλοντική ανάπτυξη του νησιού και να καλέσει τους κατοίκους σε μία συνέλευση, με την παρουσία των ειδικών ώστε να μπορούν να απαντήσουν στις ερωτήσεις, να παρουσιαστούν και να συζητηθούν τα σχέδια και να ψηφίσουν οι κάτοικοι τι θέλουν για τον τόπο τους.
Η πρόταση δεν είναι πρωτότυπη — η συγκεκριμένη μέθοδος έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται ολοένα και πιο εκτεταμένα, ολοένα και πιο συχνά, στην Ευρώπη.
Στην Σκανδιναβία είναι σχεδόν κανόνας για κάθε τοπική εξέλιξη, στο Παρίσι υπάρχει μόνιμη Βουλή Πολιτών που αποφασίζει. Οι πολίτες καλούνται να τοποθετηθούν με βάση ξεκάθαρους στόχους, ολοκληρωμένα σχέδια και αντικειμενική πληροφόρηση. Αν οι κάτοικοι θέλουν να κάνουν την Αμοργό, π.χ., Μύκονο, ας το αποφασίσουν γνωρίζοντας τι τους περιμένει. Αν θέλουν να μην αλλάξει τίποτα, θέμα τους είναι επίσης, φτάνει να μην πέφτουν στην κρατική ζητιανιά.
Φαντάζομαι ότι η Αμοργός έχει ανάγκη από υποδομές, θέλει να απολαμβάνει ποιότητα ζωής, θέλει να συμμετέχει στις εξελίξεις. Όλα αυτά, όμως, εξαρτώνται από ένα ευρύτερο και στοχευμένο σχέδιο που θα στηρίξει η πλειοψηφία. Όχι από άνωθεν αποφάσεις προκειμένου να επιτευχθεί ένας αόριστος εκσυγχρονισμός και μία εφήμερη ευμάρεια, που θα έχει αφήσει βάση για το αύριο.
Δυστυχώς έχουμε ξεφύγει από την έννοια του μέτρου.
Διαβάστε επίσης
Θα ακουστεί στην ΔΕΘ το πρόβλημα της ανισότητας;
Η Γερμανία – και όχι μόνη – πάλι προειδοποιεί
Προκοπή σημαίνει σύγκρουση: Η κοινωνία θα ανταμείψει όποιον επιλέξει να την φέρει σε πέρας