Η διαχρονική διάχυση αντιηρωικού πνεύματος στην ελληνική κοινωνία και πολιτική

”Γενιά, που… από της κούνιας το φιλί κι ως του τάφου // διπλή λαχτάρα σ’ έθρεψεν, η Πίστη και η Πατρίδα! // […] Ω, τρεις γενιές καλότυχες και χρονοκαταλύτρες, // η χθεσινή κι η σημερινή κι η αυριανή, σας είδα // τις τρεις μαζί στον ύπνο μου, στην ονειροφαντασιά μου…”.

Διαβάζω περίλυπη το προπολεμικό ποίημα του Ιωάννη Πολέμη (”Τρεις Γενεαί”) στη σκέψη ότι μόνο καλότυχες δεν αποδείχθηκαν οι περισσότερες γενιές που ακολούθησαν την ολέθρια δική του (ελληνοτουρκικός πόλεμος 1897 – Μικρασιατική Καταστροφή 1922).

Κι αυτό γιατί, αν εξαιρέσει κανείς την εξέχουσα σε πνευματικό επίπεδο γενιά του ’30 και τη δοξασμένη του 1940 που έκανε πράξη στα πεδία της μάχης το ”Άμμες δε γ’ εσσόμεθα πολλώ κάρρονες” των απογόνων προς τους προγόνους, όλες οι άλλες γενιές – λίγο-πολύ – κουβαλούσαν και κουβαλούν τις δικές τους πληγές, οι περισσότερες από τις οποίες δεν έχουν επουλωθεί γιατί πάνω στις παλιές προστέθηκαν νέες που χάσκουν ορθάνοιχτες…

Στυλώνω το βλέμμα μου αφηρημένα στο παραπάνω ”απόφθεγμα”, εκ των χορικών λόγων και αντιλόγων μεταξύ γερόντων και νέων της αρχαίας Σπάρτης, που έχει διασώσει ο Πλούταρχος (”Λυκούργος”, στ. 21) και χρησιμοποιεί σαν ”εισαγωγικό” (moto) στο ποίημά του ο Ιωάννης Πολέμης.

Σκέφτομαι ότι μόνο θυμηδία προκαλεί στην εποχή μας (εποχή χαμηλών προσδοκιών και γενικευμένης παρακμής) το ”Εμείς θα γίνουμε πολύ καλύτεροί σας”, καθώς είναι διάχυτο το αντιηρωικό πνεύμα στους σύγχρονους Έλληνες, πράγμα που ματαιώνει κάθε σύγκρισή τους με τους αρχαίους προγόνους.

Αυτό το αντιηρωικό, αθεϊστικό και δουλοπρεπές έως ενδοτικό πνεύμα άφησε, δυστυχώς, το αρνητικό αποτύπωμά του ιστορικά, πνευματικά, ηθικά και ιδεολογικά, στη σύγχρονη Ελλάδα. Απόδειξη είναι τα ποικίλα γεγονότα παρακμής, πρόδηλα της υστέρησης του λαού μας σε ατομικό, κοινωνικό, πολιτικό και εθνικό επίπεδο.

Σε επίπεδο αξιακό, προπάντων, αφού ξεχάσαμε προ πολλού τις πνευματικές παρακαταθήκες μας και συμπεριφερόμαστε (λαός και ηγεσίες) σαν να είμαστε του… συρμού χωρίς ιδιοπροσωπία και εθνική συνείδηση.

Κι αυτό το τελευταίο ήταν επόμενο να γίνει από τη στιγμή που πάψαμε να διαπλάθουμε στα σχολεία μας ελεύθερους, υπεύθυνους και υψηλόφρονες πολίτες σε πλαίσιο παιδείας τεχνοκρατικό και ανθρωπιστικό, ελληνορθόδοξο και εμπλουτισμένο παράλληλα από την πλουσιόδωρη δημοκρατία.

Λησμονήσαμε προφανώς ότι το ελεύθερο πνεύμα, η δημοκρατία και η φιλοπατρία, διαμορφώνουν ανώτερης ποιότητας ανθρώπινους χαρακτήρες. Χαρακτήρες με πρότυπα αξιακά, ιστορικά, ανθρωπιστικά και γνωστικά, αντί τα ευτελή που υποβιβάζουν σήμερα τις πολιτιστικές καταβολές μας.

Τα ευτελή που τροχοδρομούν διαχρονικά στις ράγες της παρακμιακής εκπαιδευτικής πολιτικής και γεννοβολούν νοσηρά οικογενειακά, φιλικά και κοινωνικά περιβάλλοντα τα οποία ροκανίζουν με τη σειρά τους την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης των Ελλήνων μαθητών και τους εξωθούν σε ακρότητες όπου κυριαρχούν η κακοήθεια και η βία…

”Οι ‘κεφαλές’, κατά πώς πορεύονται χρόνια τώρα, δίνουν διαχρονικά το στίγμα της παρακμής μας”, σας ακούω να λέτε με νόημα. Κι εγώ συμφωνώ, δυστυχώς, σκεπτόμενη πως κουβαλάμε σε πολλά επίπεδα τη σήψη που κουβαλούσε στον Σαιξπηρικό ”Άμλετ” το ”Βασίλειο της Δανιμαρκίας”. Προπάντων, όμως, την κουβαλάμε σε πολιτικό, γιατί απ’ αυτό εκπορεύονται όλα συμπεριλαμβανομένων και των θεμάτων Εξωτερικής πολιτικής μας.

”Η ιστορία επαναλαμβάνεται και στους μηχανισμούς εξουσίας διαψεύδοντας τα όνειρα για καλύτερες μέρες του Μανώλη Αναγνωστάκη”, μου θυμίζετε υπαινικτικά και με κάνετε να ανατρέξω συνειρμικά στην πικρή σάτιρα του ποιητή (”Θεσσαλονίκη, Μέρες του 1969 π Χ”) που έχει πολλά κοινά με τις εποχές που ακολούθησαν.

Στις κάλπικες μορφές ζωής, άλλωστε, εμπορευματοποιούνται τα πάντα και η λέξη ”συναλλαγή” κλίνεται σε όλες τις πτώσεις της, όπως το ”συναλλάσσομαι” στα πρόσωπά του. Έτσι περίσσεψαν κι έφτασαν μέχρι τις μέρες μας οι συμβιβασμοί, τα ρουσφέτια, το ξεπούλημα αξιών, η εξαγορά συνειδήσεων και οι εθνικές ταπεινώσεις…

 ”… Ψάχνω μια ζωή, βολοδέρνοντας ανάμεσα στους σύγχρονους θορυβώδεις νάνους. Της πολιτικής, της Τέχνης, των media. Βαριέμαι και που μάς σκέφτομαι, όλους μαζί, σ’ αυτό το λάκκο που ονομάζεται δημόσια ζωή, όπου όλα έρπουν και αλληλογλείφονται…”, είχε πει τολμηρά ο 63χρονος Μάνος Χατζιδάκις σε συνέντευξή του στη δημοσιογράφο Μαρία Ρεζάν (Καθημερινή, περιοδικό ”Σελίδες”, 31 Ιουλίου 1988).

Από τότε δεν κάναμε πολλά βήματα μπροστά διακομματικά και διακυβερνητικά, πολύ περισσότερο σε επίπεδο εξαρτήσεων και φοβικών συνδρόμων τα οποία διέπουν ανέκαθεν την Εξωτερική πολιτική μας.

 Εξαρτήσεων από τους ξένους που μας ποδηγετούν σε μόνιμη βάση και φοβικών συνδρόμων τα οποία γεννά απ’ το 1993 το casus belli της Τουρκίας. Αποδείχθηκαν, άλλωστε, τελευταία αμφότερα. Όσον αφορά στην πρώτη περίπτωση, το αποκάλυψε με σοκαριστικά άφιλο και ανιστόρητο απέναντι στη Σερβία τρόπο η εισήγηση της Ντόρας Μπακογιάννη στο Στρασβούργο να γίνει το Κόσοβο μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης. Αυτό που αποτελούσε τμήμα, ”ιερή γη” της Σερβίας μέχρι το 2008, οπότε το Κοσσυφοπέδιο κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του από τη Σερβία).

Κίνηση που κινεί υποψίες (παρά τις αποστάσεις που παίρνει απ’ το γεγονός ο υπουργός Εξωτερικών, χωρίς όμως να το καταδικάζει) για το τι έπεται στο Κυπριακό ενόψει της συνάντησης Μητσοτάκη-Ερντογάν στην Άγκυρα στις 13 Μαῒου. Κι αυτό γιατί η πισώπλατη μαχαιριά της πρωθυπουργικής αδελφής στην ιστορική και πιστή σύμμαχο Σερβία έχει αρνητικό αντίκτυπο στην Κύπρο.

Η Τουρκία, βλέπετε – δεδομένων και των σχέσεων Άγκυρας-Κοσόβου – θα φροντίσει να το εκμεταλλευτεί για ανεξαρτητοποίηση της ”ΤΔΒΚ”. Για έμμεση ανεξαρτητοποίηση, δια του Συμβουλίου της Ευρώπης, των επί 50 χρόνια Κατεχομένων (από τον τουρκικό στρατό κατοχής) της βόρειας Κύπρου.

Όσον αφορά τώρα στη δεύτερη περίπτωση, αυτήν των φοβικών συνδρόμων λόγω Τουρκίας, την αποδεικνύει – πλην των γνωστών αναδιπλώσεών μας από κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας μετά τις τουρκικές απειλές (βλ. ματαίωση δικαιωματικής επέκτασης των ΕΧΥ στα 12 ν μ) – και ένα άλλο γεγονός το οποίο δεν έτυχε της απαιτούμενης προβολής.

Το γεγονός είναι ότι επικαλούμαστε μεν τη Διεθνή Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS, Μοντέγκο Μπέι, 1982) – που μας δίνει το δικαίωμα να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα στα 12 ν μ – αλλά δεν έχουμε καταθέσει ακόμα στον ΟΗΕ τις γεωγραφικές συντεταγμένες των στιγμάτων οι οποίες προσδιορίζουν την ΑΟΖ της Ελλάδας!

Γιατί γίνεται αυτό; Γιατί φοβόμαστε, προφανώς, την αντίδραση της Τουρκίας και γι’ αυτό αποφεύγουμε να την… προκαλέσουμε ζητώντας απ’ τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών την κατοχύρωση του νόμιμου δικαιώματος επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης μας στο Αιγαίο. Ενός δικαιώματος που θα διασφάλιζε την κυριαρχία της Ελλάδας στο 70 % του Αιγαίου και θα έβαζε οριστικά τέλος στο παιχνίδι των διεκδικήσεων της Τουρκίας…