Η κρίση στη Μέση Ανατολή και η αύξηση τριών τελών θα συρρικνώσουν την κρουαζιέρα στην Ελλάδα
Οι εκπρόσωποι των ναυτιλιακών εταιρειών στην πρόσφατη συνάντηση που είχαν τους αρμόδιους στα υπουργεία της Ναυτιλίας και του Τουρισμού, προειδοποίησαν:
«Η κρίση στην Μέση Ανατολή και τα προβλήματα που δημιουργούνται στην κίνηση των πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα και τις περιοχές της εμπόλεμης ζώνης, κατάσταση που τα αναγκάζει να κατευθύνονται προς άλλους προορισμούς, όπως το Ντουμπάι, τη Δυτική Αφρική, την Μεσόγειο, τη Βόρεια Θάλασσα και τη Βαλτική».
Από την άλλη, ανέλυσαν διεξοδικά τα προβλήματα που δημιουργούνται από τις αυξήσεις, στο τέλος κρουαζιέρας, ISPS και τελών των Λιμενικών Ταμείων και των Οργανισμών Λιμένων.
Το βασικό επιχείρημα που ανέπτυξαν οι άνθρωποι της ναυτιλίας προς την κυβέρνηση ήταν αποκαλυπτικό: Το «τέλος κρουαζιέρας που επέβαλε αιφνιδιαστικά η κυβέρνηση, δεν θα εισφέρει στον κρατικό προϋπολογισμό 52 εκατομμύρια ευρώ, αλλά θα υπερβεί τα 100 εκατομμύρια ευρώ”.
Επιπρόσθετα, επισήμαναν: «Το τέλος ISPS, που είναι για την ασφάλεια των λιμένων, αυξήθηκε από 1 ευρώ σε 2,5 ευρώ, επίσης και οι αυξήσεις που αποφάσισαν για τα Λιμενικά Τέλη, τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία και οι Οργανισμοί Λιμένων, θα έχει ως αποτέλεσμα, οι επιβάτες της κρουαζιέρας να επιβαρυνθούν επιπλέον με ένα 18% με 20%. Αυτό σημαίνει ότι για μια κρουαζιέρα που σήμερα πληρώνει 1.000 ευρώ, θα πληρώσει επιπλέον 180 ευρώ ή ακόμη και 200 ευρώ».
Η επιβάρυνση αυτή θα αποτελέσει αντικίνητρο σε όσους επιθυμούν να πραγματοποιήσουν κρουαζιέρα από τα ελληνικά λιμάνια.
Υπενθυμίζεται ότι το τέλος κρουαζιέρας θα ανέρχεται σε 20 ευρώ ανά επιβάτη που αποβιβάζεται στα λιμάνια Μυκόνου και Σαντορίνης και σε 5 ευρώ ανά επιβάτη στα υπόλοιπα λιμάνια της χώρας, από τον Ιούνιο έως το Σεπτέμβριο.
Το τέλος θα είναι μειωμένο κατά 50% τους πλάγιους μήνες και μειωμένο κατά 80% τους χειμερινούς. Τα έσοδα θα κατανέμονται κατά 1/3 στους Δήμους όπου αποβιβάζονται οι επιβάτες, κατά 1/3 θα εγγράφονται εις ύψος στον προϋπολογισμό του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με σκοπό την εκτέλεση των απαραίτητων λιμενικών έργων και κατά 1/3 στον προϋπολογισμό του υπουργείου Τουρισμού.
Οι εφοπλιστές της κρουαζιέρας
Η Ένωση Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας, σε επικοινωνία που είχαν με τον υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστο Στυλιανίδη, μετέφεραν την αγωνία τους, αλλά και τους φόβους τους, ότι τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή, σε συνδυασμό με τις αυξήσεις στα τρία τέλη θα αποθαρρύνουν τους τουρίστες να προτιμήσουν τις κρουαζιέρες από την Ελλάδα.
Ειδικότερα, οι εταιρείες κρουαζιέρας, επισημαίνουν:
«Η περίπτωση επιβολής τέλους 20 ευρώ στους επιβάτες που αποβιβάζονται κυρίως στους λιμένες Μυκόνου και Σαντορίνης, θεωρείται μία αντίδραση για την καταπολέμηση του υπερτουρισμού, σε δημοφιλείς προορισμούς. Όμως, αυτή η απόφαση δεν έχει καμία σχέση με την καταπολέμηση του υπερτουρισμού, ειδικά από την κρουαζιέρα, τη στιγμή που οι επιβάτες που μεταφέρονται με τα κρουαζιερόπλοια στους ως άνω προορισμούς, είναι στην πραγματικότητα κλάσμα του συνόλου των επιβατών που καταφθάνουν με τα άλλα μεταφορικά μέσα. Θα έπρεπε να προηγηθεί διαβούλευση με τους χρήστες, όπως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, για να ακουστούν οι απόψεις τους, τόσο για το ύψος του επιβαλλόμενου τέλους, όσο και για τον χρόνο εφαρμογής του, που δεν επιτρέπεται να είναι άμεσος».
Στη συνέχεια, για το θέμα της ρύθμισης της κίνησης των κρουαζιερόπλοιων από πλευράς τοπικών Αρχών που διαχειρίζονται τους λιμένες (Οργανισμούς Λιμένων, Λιμενικά Ταμεία), υπογράμμισαν ότι είναι ανάγκη εφαρμογής χωρίς άλλη καθυστέρηση του γνωστού berth allocation system και πρόσθεσαν μια σειρά διαπιστώσεων και αιτημάτων:
«1.Η ανάγκη εξυπηρέτησης, των μικρών, αλλά πολλών σε αριθμό, σκαφών στην Κέρκυρα που κινούνται προς Αλβανία, σε άλλο χώρο από αυτόν των εγκαταστάσεων των κρουαζιεροπλοίων διεθνών πλόων, που παραμένουν σήμερα, ώστε να υπάρξει αποσυμφόρηση στην λιμενολεκάνη, όσο και στο Passenger Terminal, που γίνονται οι έλεγχοι των επιβατών και εφαρμόζονται τα μέτρα ασφαλείας security σύμφωνα με το Δ.Σ. ISPS.
2.Η επιτάχυνση δημοσιεύσεως νομικών πράξεων με τις οποίες επέρχονται ρυθμίσεις εκσυγχρονισμού Νομοθεσίας, σε θέματα που αφορούν την εξυπηρέτηση των κρουαζιεροπλοίων και των μεταφερομένων με αυτά εκατομμυρίων επιβατών.
3.Διάφορα άλλα θέματα που σχετίζονται με τις διαδικασίες ελέγχου των πλοίων στους λιμένες, όπως αυτά που πρόκειται να εφαρμοστούν σύντομα για τους Non Schengen επιβάτες το γνωστό entry / exit system.
4.Η αναβάθμιση της υποδομής των λιμένων της Χώρας, προκειμένου για την ασφαλή και άνετη εξυπηρέτηση των κρουαζιερόπλοιων.
5. Η ανάγκη συμπλήρωσης της οικείας Νομοθεσίας περί κυκλικών περιηγητικών πλόων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που δημιουργούνται από την εξέλιξη του κλάδου της κρουαζιέρας, προκειμένου για την καλύτερη εξυπηρέτηση της τουριστικής ναυτιλίας.
6.Τα οφέλη πολλά και ποικίλα για την τοπική κοινωνία της ευρύτερης περιοχής των 65 και πλέον προορισμών στην Επικράτεια, αλλά και γενικότερα την Εθνική μας Οικονομία. Καλύτερη διαφήμιση της Χώρας μας γενικά, για τον πολιτισμό, τα αρχαιολογικά μέρη, καθώς και τα άλλα ενδιαφέροντα με στόχο την αύξηση του τουριστικού ρεύματος κάθε χρόνο, με χαρακτηρισμό της Χώρας ως ιδανικό προορισμό για τον θαλάσσιο τουρισμό με τα πολλά οφέλη όπως:
– Η προώθηση Ελληνικών προϊόντων των τόπων επισκέψεως.
– Η ανάπτυξη τοπικών κοινωνιών και επενδύσεων γενικότερα.
– Η στήριξη του εμπορίου από προμήθειες υλικών, τροφίμων, καυσίμων κλπ. ως επίσης επισκευές, συντηρήσεις, ανακαινίσεις πλοίων κλπ.
– Τα αυξημένα οφέλη από την ανάπτυξη του homeporting (υπηρεσίες, αεροδρόμια, ξενοδοχεία),
– Η αύξηση των συναλλαγματικών αποθεμάτων στη Χώρα μας,
– Τα λιμενικά τέλη, τα τέλη επιβατών καθώς και αυτά για την εφαρμογή των απαιτήσεων του ΔΚ ISPS για την ασφάλεια (security),
– Οι δαπάνες για την παραλαβή στερεών και υγρών αποβλήτων και καταλοίπων,
– Οι δαπάνες στα μέσα μεταφορών,
– Οι δαπάνες προσωπικού των τουριστικών γραφείων.
– Τα πολλή σοβαρά οφέλη από την απασχόληση εργατικού δυναμικού στις ναυπηγοεπισκευαστικές βάσεις του Πειραιά και των άλλων μονάδων στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και μακρύτερα, όπως στην Χαλκίδα και τη Σύρο, που προσφέρει ο κλάδος, με τις αναγκαίες εργασίες επισκευών και συντηρήσεων των πλοίων. Στο σημείο αυτό αναφέρεται ότι δεν έχει δοθεί η δέουσα προσοχή και το ενδιαφέρον των αρμοδίων Φορέων για την ανάπτυξη των μονάδων αυτών στον βαθμό που θα έπρεπε.
– Η συζήτηση εγένετο σε πολύ καλό κλίμα, όπου επιβεβαιώθηκε η αναγκαία συνεργασία της ΕΕΚΦΝ με την πολιτική ηγεσία, κατ’ αρχάς του Υπουργείου Ναυτιλίας, καθώς και με όλους τους αρμόδιους παράγοντες της Κεντρικής Διοίκησης, ακόμα και με τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, που διενεργούν ελέγχους στους λιμένες προσεγγίσεως των κρουαζιερόπλοιων.
Η CLIA
Η Μαρία Δεληγιάννη, Διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου της CLIA, θέτει επιπλέον ένα θέμα, αυτό της ανάπτυξης του homeporting, υποστηρίζει ότι “η επιβολή τέλους αποβίβασης επιβατών, αλλά και η αύξηση και άλλων τελών, όπως του ISPS, θα επιβαρύνουν σημαντικά το κόστος της κρουαζιέρας και επισημαίνει:
«Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η ενίσχυση του homeporting αποτελεί προτεραιότητα. Θα θέλαμε να γνωρίζουμε εάν οι επιβάτες κρουαζιέρας των πλοίων που πραγματοποιούν homeporting θα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νέου τέλους κρουαζιέρας, όπως επίσης εάν θα υπάρξουν ουσιαστικά κίνητρα για την υποστήριξη περισσότερων δραστηριοτήτων homeporting στα ελληνικά λιμάνια καθώς και ποιο είναι το επενδυτικό σχέδιο για τη βελτίωση των υποδομών, των υπηρεσιών και του εφοδιασμού».
Επίσης, ο Θεόδωρος Κόντες, επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας, προχωράει παραπέρα την ανάλυση για το τέλος κρουαζιέρας και εξηγεί:
«Το ποσό των 20 ευρώ ανά επιβάτη που ανακοινώθηκε από τον Πρωθυπουργό για τους δύο ανωτέρω κύριους προορισμούς, και ποσού των 5 ευρώ για τους άλλους, επιβαρύνει ιδιαιτέρως τις εταιρείες των mega cruisers που μεταφέρουν ένα μέσο όρο επιβατών στους 4.000, και οι οποίες καλούνται να υπολογίσουν ετησίως ένα επιπλέον κόστος των 4 εκατομμυρίων ευρώ ανά πλοίο για τα πλοία που έχουν πρόγραμμα στην ελληνική επικράτεια.
Το δε εισπραχθέν συνολικό ετήσιο ποσό για την θερινή περίοδο στη χώρα μας θα υπερβεί συνολικά τα 100 εκατομμύρια ευρώ και όχι τα 50 εκατομμύρια που σύμφωνα με τις πρόσφατες ανακοινώσεις του υπουργείου Τουρισμού για τα αναφερόμενα ποσά και την περίοδο που θα εφαρμόζεται ποσοστό ανά προορισμό. Δηλαδή από 01/6 έως 30/9 το 100% του ποσού, ενώ Απρίλιο/Μαϊο/Οκτώβριο μειώνεται κατά 40%, δηλαδή στα 12€ και 4€ αντίστοιχα, ενώ για τον Νοέμβριο και Μάρτιο μειώνεται κατά 80% σε 4€ και 1€ αντίστοιχα.
Όμως το συγκεκριμένο ποσό για κάθε προορισμό είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εδραιωθεί αφού απαιτούνται να συνυπολογιστούν πολλοί παράμετροι και να αποδοθεί αξιοκρατικά για έκαστο προορισμό».
Για το ίδιο θέμα, η Μαρία Δεληγιάννη, τονίζει:
«Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ε.Ε. για τα οργανωμένα ταξίδια και τα δικαιώματα των καταναλωτών (EU Package Travel Directive and the EU Consumer Rights Directive), οι εταιρείες κρουαζιέρας έχουν την υποχρέωση να ενημερώνουν τους επιβάτες τους για όλους τους σχετικούς φόρους και τέλη κατά την αγορά του εισιτηρίου κρουαζιέρας. Εάν αυτό το νέο τέλος κρουαζιέρας εφαρμοστεί από το επόμενο έτος (2025), οι εταιρείες θα έχουν οικονομικές επιπτώσεις. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι εταιρείες κρουαζιέρας αναγκάστηκαν ήδη αυτό το καλοκαίρι να απορροφήσουν την αύξηση του τέλους ISPS από €1 σε €2,5 στην Ελλάδα, η οποία επιβλήθηκε χωρίς προειδοποίηση και άμεση ισχύ στις 10 Ιουνίου.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, ζητούμε μετάθεση της έναρξης ισχύος του νέου τέλους κρουαζιέρας για το 2026, προκειμένου να ληφθεί πρώτα υπόψη ο αντίκτυπος από τα μέτρα που έχουμε ήδη συμφωνήσει με τους ελληνικούς προορισμούς, καθώς και να πραγματοποιηθεί η απαραίτητη αξιολόγηση των επιπτώσεων και διαβούλευση με τον κλάδο της κρουαζιέρας και όλους όσους επηρεάζονται από το νέο τέλος.
Σε κάθε περίπτωση, θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά τόσο με την Ελληνική Κυβέρνηση όσο και με όλους τους εμπλεκόμενους, στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της τουριστικής διαχείρισης για μια βιώσιμη τουριστική βιομηχανία, η οποία έχει οφέλη τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τους κατοίκους».
Για την αναγκαιότητα της επιβολής τέλους κρουαζιέρας, η Μαρία Δεληγιάννη, τονίζει:
«Γνωρίζαμε ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο αύξησης των λιμενικών τελών στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της συζήτησης αναβάθμισης των λιμενικών υποδομών. Ο κλάδος μας αδιαμφισβήτητα αναπτύσσεται δυναμικά παγκοσμίως, και στην Ελλάδα ειδικότερα, οπότε κατανοούμε ότι οι ανάγκες εξυπηρέτησης είναι αυξημένες. Αναμέναμε ότι οποιαδήποτε αύξηση θα πραγματοποιούνταν σε λογικά πλαίσια και είχαμε τονίσει επισταμένα την ανάγκη περιόδου προσαρμογής, κατανοώντας τον τρόπο λειτουργίας της κρουαζιέρας που είναι μία ιδιαίτερα καλά οργανωμένη δραστηριότητα.
Ωστόσο, οι πρόσφατες ανακοινώσεις της Ελληνικής Κυβέρνησης σχετικά με την άμεση, από το 2025, εισαγωγή ενός νέου τέλους για τους επιβάτες κρουαζιέρας, είναι μία τελείως διαφορετική συζήτηση, καθώς εισάγεται άμεσα ένα νέο τέλος, το οποίο δεν αφορά την αύξηση των υφιστάμενων λιμενικών τελών αλλά είναι τέλος ‘επισκέπτη’ το οποίο φαίνεται να επιβάλλεται μόνο στους επιβάτες κρουαζιέρας.
Η εξέλιξη αυτή αιφνιδιάζει τις εταιρείες κρουαζιέρας, οι οποίες σχεδιάζουν τις δραστηριότητες τους και καθορίζουν την τιμολογιακή πολιτική τους έως και δύο χρόνια νωρίτερα, επομένως έχουν »δη πουλήσει τα εισιτήρια τους και έχουν προσαρμόσει τους προϋπολογισμούς τους για το επόμενο έτος.
Παράλληλα, έχει ήδη αποφασιστεί σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς ότι από το 2025 θα τεθούν σε εφαρμογή τα νέα συστήματα διαχείρισης ελλιμενισμού στη Σαντορίνη και τη Μύκονο, τα οποία θα αποφέρουν σημαντικές προσαρμογές στην κίνηση κρουαζιέρας, οπότε είναι κρίσιμο να ληφθεί πρώτα υπόψη ο αντίκτυπος αυτών των νέων μέτρων πριν από την έναρξη εφαρμογής του τέλους.
Υπάρχουν λοιπόν πολλά ερωτήματα και προβληματισμοί γύρω από αυτό το νέο τέλος, τα οποία η CLIA, ως παγκόσμιος φορέας κρουαζιέρας εκπροσωπώντας πάνω από το 90% του κλάδου, κατέθεσε στην Ελληνική Κυβέρνηση, ζητώντας διευκρινίσεις πριν από την υιοθέτηση του θεσμικού και νομικού πλαισίου και την επίσημη εφαρμογή του νέου τέλους».
Όσον αφορά την εφαρμογή και την είσπραξη του τέλους, η Μαρία Δεληγιάννη, τονίζει:
«Δεδομένου ότι η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το τέλος θα ισχύει μόνο για τους επιβάτες κρουαζιέρας που αποβιβάζονται σε ελληνικά λιμάνια, θα θέλαμε να γνωρίζουμε τον τρόπο είσπραξης του τέλους, τον τρόπο διαχωρισμού με τους επιβάτες που παραμένουν στο πλοίο, την αρμόδια αρχή είσπραξης, και τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί».
Αλλά και για την κατανομή των χρημάτων, η Μαρία Δεληγιάννη, διατυπώνει την απορία της:
«Αναφέρεται ότι τα έσοδα θα μοιραστούν εξίσου μεταξύ των Δήμων, του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για έργα λιμενικής υποδομής και του Υπουργείου Τουρισμού για τη στήριξη του τουριστικού προϊόντος της χώρας. Η CLIA προτρέπει την κυβέρνηση να διαθέσει το μεγαλύτερο μέρος, αν όχι το σύνολο, των εσόδων από το νέο τέλος για τη στήριξη συγκεκριμένων έργων που σχετίζονται με την κρουαζιέρα στα λιμάνια και στις τοπικές κοινωνίες, όσον αφορά στις υποδομές, τη διαχείριση του τουρισμού και τα προγράμματα κοινωνικής ευθύνης”.
Ο διαχωρισμός της Σαντορίνης και της Μυκόνου, είναι ένα άλλο ένα σημαντικό θέμα. Η Μαρία Δεληγιάννη, τονίζει:
«Η Ελληνική Κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το τέλος θα είναι αυξημένο για τους προορισμούς της Σαντορίνης και της Μυκόνου. Αρχικά ζητούμε από την Ελληνική Κυβέρνηση να λάβει πρώτα υπόψη ότι έχει αποφασιστεί από το 2025 και στα δύο νησιά να εφαρμοστεί επίσημα σύστημα διαχείρισης των θέσεων ελλιμενισμού (berth allocation) με συγκεκριμένα κριτήρια και κανόνες. Επίσης, σχετικά με το αυξημένο τέλος στη Μύκονο ζητούμε από την Κυβέρνηση να λάβει υπόψη τις θέσεις και προβληματισμούς των τοπικών αρχών, και τονίζουμε από μεριάς μας ότι η Σαντορίνη και η Μύκονος είναι δύο διαφορετικά νησιά με διαφορετικά τουριστικά προϊόντα και προκλήσεις.
Αντιλαμβανόμαστε ότι η Σαντορίνη δέχεται χιλιάδες ημερήσιους επισκέπτες που καταφτάνουν με την ακτοπλοΐα και παραμένουν στο νησί μόλις λίγες ώρες. Εάν ο πραγματικός στόχος του τέλους είναι η καταπολέμηση του υπερτουρισμού και η βελτίωση των υποδομών, ποιος είναι ο λόγος που αυτοί οι επισκέπτες δεν περιλαμβάνονται στο προτεινόμενο τέλος; Η CLIA συνεχίζει να υποστηρίζει την εφαρμογή ενός τέλους επιβατών σε όλους τους ημερήσιους επισκέπτες, χωρίς διακρίσεις ως προς το μέσο μεταφοράς με το οποίο φθάνουν».
Ο Θεόδωρος Κόντες, αναρωτιέται: «Τι όμως μέλλει γενέσθαι για το λιμάνι του Πειραιά; Στα λιμάνια Ηρακλείου, Ρόδου, Κέρκυρας, Κατακόλου και πολλών άλλων που έχουν ιδιαίτερα υψηλό ενδιαφέρον;» και απαντά:
«Εδώ τίθεται θέμα σωστής διαβούλευσης και αξιοκρατικών στοιχείων για να συνυπολογισθούν με την συμμετοχή των αρμοδίων τοπικών και κρατικών Αρχών, ούτως ώστε να υπάρξει μια αντικειμενική χρέωση και να ανακοινωθεί νομοθετικά το πώς θα εισπράττονται τα εν λόγω ποσά και πως θα διατίθονται ανάλογα με τις απαιτήσεις σε κάθε προορισμό.
Στην αναφορά που μόλις ανέφερε το Υπουργείο Τουρισμού με διάθεση των εισφορών 1/3 στο Υπουργείο Τουρισμού, 1/3 στον Δήμο και 1/3 στο Υπουργείο Ναυτιλίας για λιμενικά έργα ο εν λόγω υπολογισμός που προτείνεται είναι μία εύκολη εξίσωση αλλά όχι πλήρως αντικειμενική, μιας που οι απαιτήσεις για υποδομές ανά προορισμό διαφέρουν και απαιτείται ίσως δυσανάλογη διανομή για τις τοπικές ανάγκες.
Ιδανικά και ίσως για καλύτερο έλεγχο θα πρέπει αυτά να εισπράττονται από τον τοπικό άρχοντα του κάθε προορισμού, με καμία ανάμειξη με τα λιμενικά έσοδα, κλπ, αφού οι επενδύσεις σε υποδομές που θα πρέπει να λαμβάνουν χώρα δεν είναι μόνο τα λιμενικά έργα αλλά επίσης οι δρόμοι, η αξιοποίηση θεματικών χώρων, η καθαριότητα, η υγεία και άλλα πολλά.
Αναλογιζόμενοι τις ανωτέρω αποφάσεις και ερευνώντας άλλους κύριους τουριστικούς προορισμούς στην Ευρώπη και όχι μόνο, ανάλογες χρεώσεις επιβαρύνουν τον επιβάτη αναλόγως τον προορισμό, αφού αυτός αξιολογηθεί στο τι προσφέρει στους επισκέπτες , δηλαδή ποιες ποιοτικές υπηρεσίες μπορούν να δοθούν στους τουρίστες.
Πολλοί αναφέρονται στον υπερτουρισμό, ιδίως στους κύριους προορισμούς, το οποίο δεν είναι απόλυτα σωστό ειδικά για τον κλάδο της Κρουαζιέρας. Η επιπλέον χρέωση που θα επιβληθεί δεν θα βοηθήσει προς την σωστή κατεύθυνση, δηλαδή στην μείωση των επισκεπτών. Αυτό που πραγματικά θα βοηθήσει ιδιαίτερα, είναι να μπορέσουμε να ελκύσουμε εισαγόμενο τουρισμό με πιο επιλεκτικούς οικονομικά επισκέπτες. Αυτό βέβαια το είδαμε τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά την πανδημία του κορονοϊού. Αυξήθηκαν τα μικρά και μεσαίου μεγέθους luxury κρουαζιερόπλοια αλλά σημαντική αύξηση είδαμε και σε νέες κατασκευές πλοίων αυτών των τύπων».
Στη συνέχεια, ο Θεόδωρος Κόντες, αναπτύσσει τους φόβους για φυγή κρουαζιεροπλοίων από την Ελλάδα. Λέει συγκεκριμένα:
«Ίσως να υπάρξει στο μέλλον μείωση των mega cruisers τα οποία συνήθως μεταφέρουν επιβάτες χαμηλού εισοδήματος οι οποίοι θα δυσκολεύονται να πληρώσουν ένα extra κόστος της τάξεως του 18% για να κάνουν κρουαζιέρα ανάλογα την περίοδο, με αποτέλεσμα να μειωθούν τα διακινούμενα στους ελληνικούς προορισμούς πλοία μεγάλου μεγέθους, ενώ αντιθέτως να αυξηθούν τα μικρά και μεσαίου μεγέθους πλοία με επιβάτες υψηλότερων οικονομικών επιπέδων, στους οποίους η συγκεκριμένη αύξηση θα θεωρείται λογική για την επίσκεψή τους στους προορισμούς αυτούς. Με τα εν λόγω πλοία, ίσως επιλυθεί μερικώς η βελτίωση λιμενικών υποδομών λόγω του μεγέθους των πλοίων και ιδιαίτερα σε νέους μικρούς προορισμούς.
Βέβαια η τιμή εισόδου στον κάθε προορισμό πρέπει να μελετηθεί ιδιαιτέρα στην εφαρμογή της και πρέπει να υπολογιστούν τα κάτωθι:
– Το ποσό ανά προορισμό, ίσως να μην εφαρμόζεται στα προτεινόμενα επίπεδα αλλά να αποδοθεί ένα σωστό και αξιοκρατικό τίμημα ανά προορισμό, ανάλογα με τις υπάρχουσες υποδομές και ενδιαφέροντα.
– Τι θα γίνεται με τους επιβάτες που θα παραμένουν στο πλοίο και δεν θα εξέρχονται για επίσκεψη στον προορισμό, όπως συνήθως συμβαίνει στη Σαντορίνη?
– Μήπως θα ήταν πιο ορθό ένα ανάλογο ποσό να διανείμεται σε χρονικό διάστημα τριετίας για την ομαλότερη εφαρμογή του μέτρου από τις εταιρείες?
– Θα πρέπει να γίνει δέσμευση ώστε τα έσοδα να διατίθενται για υποδομές τουριστικού ενδιαφέροντος και να υπάρχει πλήρης έλεγχος εσόδων και προϋπολογισμού, συμφωνία έργων από την τοπική Διοίκηση και τα αρμόδια υπουργεία.
Συμπερασματικά, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι αυτές οι αυξήσεις θα μπορούσαν ίσως να βοηθήσουν στην ανάπτυξη ενός πιο ποιοτικού τουρισμού που αξιοκρατικά δικαιούνται οι ελληνικοί προορισμοί. Ωστόσο όμως, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι τα επιπλέον έσοδα που θα προκύψουν θα πρέπει οι αρμόδιοι να τα διαχειρισθούν σωστά για την βελτίωση των υπηρεσιών γενικότερα και των υποδομών, ανάλογα με τις απαιτήσεις ανά προορισμό και ίσως όχι σε ισοσταθμικά όπως προτείνεται.
Από πλευράς εισπράξεων και εσόδων των τοπικών κοινωνιών από τον κλάδο της Κρουαζιέρας, και παράλληλα του οικονομικού οφέλους γενικότερα της χώρας, θα παραμείνουν σε αυξητική τάση με βάση τον ποιοτικό τουρισμό που θα διακινηθεί με τα εν λόγω κρουαζιερόπλοια, και συνδυαστικά με την σημαντική αύξηση των mega yachts που προσεγγίζουν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και την έχουν καταστήσει πρώτη σε επισκεψιμότητα στην Μεσόγειο. Τα οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες θα είναι πραγματικά ιδιαίτερα εντυπωσιακά.
Τέλος, θα πρέπει να τονίσουμε την εξασφάλιση της ορθολογικής διακίνησης των τουριστών ανά προορισμό και φυσικά αυτό, όσον αφορά την Κρουαζιέρα, διασφαλίζεται με την σωστή διαχείριση του προγραμματισμού (berth allocation) το οποίο θα πρέπει να εφαρμοσθεί άμεσα ανά περιφερειακούς προορισμούς, και όπως επανειλλημένα έχουμε τονίσει θα πρέπει να υπολογίζεται η φέρουσα ικανότητα του κάθε προορισμού, ώστε η τοπική κοινωνία αλλά και οι τουρίστες να εξυπηρετούνται σωστά με τις ανάλογες υπηρεσίες, και να απολαμβάνουν τις διακοπές τους σε όλους τους προορισμούς.
Θα πρέπει να επαναλάβουμε ότι η Κρουαζιέρα είναι η καλύτερη διαφήμιση για τη χώρα μας και τους τουριστικούς προορισμούς της, μια που ένα ποσοστό πλέον του 25% των επισκεπτών επανέρχονται για διακοπές φέρνοντας μαζί τους επιπλέον τους συγγενείς και φίλους τους».
Διαβάστε επίσης
Κρουαζιέρα: Οι εννέα προϋποθέσεις που έθεσε η ΕΕΚΦΝ στην πολιτική ηγεσία
Οργανισμός Λιμένος Κέρκυρας: Αύξηση της κρουαζιέρας κατά 24,08%
Carnival Corporation: Έσοδα ρεκόρ 7,9 δισ. δολάρια και κέρδη 1,73 εκατ. δολάρια στο τρίτο τρίμηνο
Οι εκπρόσωποι των ναυτιλιακών εταιρειών στην πρόσφατη συνάντηση που είχαν τους αρμόδιους στα υπουργεία της Ναυτιλίας και του Τουρισμού, προειδοποίησαν:
«Η κρίση στην Μέση Ανατολή και τα προβλήματα που δημιουργούνται στην κίνηση των πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα και τις περιοχές της εμπόλεμης ζώνης, κατάσταση που τα αναγκάζει να κατευθύνονται προς άλλους προορισμούς, όπως το Ντουμπάι, τη Δυτική Αφρική, την Μεσόγειο, τη Βόρεια Θάλασσα και τη Βαλτική».
Από την άλλη, ανέλυσαν διεξοδικά τα προβλήματα που δημιουργούνται από τις αυξήσεις, στο τέλος κρουαζιέρας, ISPS και τελών των Λιμενικών Ταμείων και των Οργανισμών Λιμένων.
Το βασικό επιχείρημα που ανέπτυξαν οι άνθρωποι της ναυτιλίας προς την κυβέρνηση ήταν αποκαλυπτικό: Το «τέλος κρουαζιέρας που επέβαλε αιφνιδιαστικά η κυβέρνηση, δεν θα εισφέρει στον κρατικό προϋπολογισμό 52 εκατομμύρια ευρώ, αλλά θα υπερβεί τα 100 εκατομμύρια ευρώ”.
Επιπρόσθετα, επισήμαναν: «Το τέλος ISPS, που είναι για την ασφάλεια των λιμένων, αυξήθηκε από 1 ευρώ σε 2,5 ευρώ, επίσης και οι αυξήσεις που αποφάσισαν για τα Λιμενικά Τέλη, τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία και οι Οργανισμοί Λιμένων, θα έχει ως αποτέλεσμα, οι επιβάτες της κρουαζιέρας να επιβαρυνθούν επιπλέον με ένα 18% με 20%. Αυτό σημαίνει ότι για μια κρουαζιέρα που σήμερα πληρώνει 1.000 ευρώ, θα πληρώσει επιπλέον 180 ευρώ ή ακόμη και 200 ευρώ».
Η επιβάρυνση αυτή θα αποτελέσει αντικίνητρο σε όσους επιθυμούν να πραγματοποιήσουν κρουαζιέρα από τα ελληνικά λιμάνια.
Υπενθυμίζεται ότι το τέλος κρουαζιέρας θα ανέρχεται σε 20 ευρώ ανά επιβάτη που αποβιβάζεται στα λιμάνια Μυκόνου και Σαντορίνης και σε 5 ευρώ ανά επιβάτη στα υπόλοιπα λιμάνια της χώρας, από τον Ιούνιο έως το Σεπτέμβριο.
Το τέλος θα είναι μειωμένο κατά 50% τους πλάγιους μήνες και μειωμένο κατά 80% τους χειμερινούς. Τα έσοδα θα κατανέμονται κατά 1/3 στους Δήμους όπου αποβιβάζονται οι επιβάτες, κατά 1/3 θα εγγράφονται εις ύψος στον προϋπολογισμό του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με σκοπό την εκτέλεση των απαραίτητων λιμενικών έργων και κατά 1/3 στον προϋπολογισμό του υπουργείου Τουρισμού.
Οι εφοπλιστές της κρουαζιέρας
Η Ένωση Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας, σε επικοινωνία που είχαν με τον υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστο Στυλιανίδη, μετέφεραν την αγωνία τους, αλλά και τους φόβους τους, ότι τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή, σε συνδυασμό με τις αυξήσεις στα τρία τέλη θα αποθαρρύνουν τους τουρίστες να προτιμήσουν τις κρουαζιέρες από την Ελλάδα.
Ειδικότερα, οι εταιρείες κρουαζιέρας, επισημαίνουν:
«Η περίπτωση επιβολής τέλους 20 ευρώ στους επιβάτες που αποβιβάζονται κυρίως στους λιμένες Μυκόνου και Σαντορίνης, θεωρείται μία αντίδραση για την καταπολέμηση του υπερτουρισμού, σε δημοφιλείς προορισμούς. Όμως, αυτή η απόφαση δεν έχει καμία σχέση με την καταπολέμηση του υπερτουρισμού, ειδικά από την κρουαζιέρα, τη στιγμή που οι επιβάτες που μεταφέρονται με τα κρουαζιερόπλοια στους ως άνω προορισμούς, είναι στην πραγματικότητα κλάσμα του συνόλου των επιβατών που καταφθάνουν με τα άλλα μεταφορικά μέσα. Θα έπρεπε να προηγηθεί διαβούλευση με τους χρήστες, όπως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, για να ακουστούν οι απόψεις τους, τόσο για το ύψος του επιβαλλόμενου τέλους, όσο και για τον χρόνο εφαρμογής του, που δεν επιτρέπεται να είναι άμεσος».
Στη συνέχεια, για το θέμα της ρύθμισης της κίνησης των κρουαζιερόπλοιων από πλευράς τοπικών Αρχών που διαχειρίζονται τους λιμένες (Οργανισμούς Λιμένων, Λιμενικά Ταμεία), υπογράμμισαν ότι είναι ανάγκη εφαρμογής χωρίς άλλη καθυστέρηση του γνωστού berth allocation system και πρόσθεσαν μια σειρά διαπιστώσεων και αιτημάτων:
«1.Η ανάγκη εξυπηρέτησης, των μικρών, αλλά πολλών σε αριθμό, σκαφών στην Κέρκυρα που κινούνται προς Αλβανία, σε άλλο χώρο από αυτόν των εγκαταστάσεων των κρουαζιεροπλοίων διεθνών πλόων, που παραμένουν σήμερα, ώστε να υπάρξει αποσυμφόρηση στην λιμενολεκάνη, όσο και στο Passenger Terminal, που γίνονται οι έλεγχοι των επιβατών και εφαρμόζονται τα μέτρα ασφαλείας security σύμφωνα με το Δ.Σ. ISPS.
2.Η επιτάχυνση δημοσιεύσεως νομικών πράξεων με τις οποίες επέρχονται ρυθμίσεις εκσυγχρονισμού Νομοθεσίας, σε θέματα που αφορούν την εξυπηρέτηση των κρουαζιεροπλοίων και των μεταφερομένων με αυτά εκατομμυρίων επιβατών.
3.Διάφορα άλλα θέματα που σχετίζονται με τις διαδικασίες ελέγχου των πλοίων στους λιμένες, όπως αυτά που πρόκειται να εφαρμοστούν σύντομα για τους Non Schengen επιβάτες το γνωστό entry / exit system.
4.Η αναβάθμιση της υποδομής των λιμένων της Χώρας, προκειμένου για την ασφαλή και άνετη εξυπηρέτηση των κρουαζιερόπλοιων.
5. Η ανάγκη συμπλήρωσης της οικείας Νομοθεσίας περί κυκλικών περιηγητικών πλόων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που δημιουργούνται από την εξέλιξη του κλάδου της κρουαζιέρας, προκειμένου για την καλύτερη εξυπηρέτηση της τουριστικής ναυτιλίας.
6.Τα οφέλη πολλά και ποικίλα για την τοπική κοινωνία της ευρύτερης περιοχής των 65 και πλέον προορισμών στην Επικράτεια, αλλά και γενικότερα την Εθνική μας Οικονομία. Καλύτερη διαφήμιση της Χώρας μας γενικά, για τον πολιτισμό, τα αρχαιολογικά μέρη, καθώς και τα άλλα ενδιαφέροντα με στόχο την αύξηση του τουριστικού ρεύματος κάθε χρόνο, με χαρακτηρισμό της Χώρας ως ιδανικό προορισμό για τον θαλάσσιο τουρισμό με τα πολλά οφέλη όπως:
– Η προώθηση Ελληνικών προϊόντων των τόπων επισκέψεως.
– Η ανάπτυξη τοπικών κοινωνιών και επενδύσεων γενικότερα.
– Η στήριξη του εμπορίου από προμήθειες υλικών, τροφίμων, καυσίμων κλπ. ως επίσης επισκευές, συντηρήσεις, ανακαινίσεις πλοίων κλπ.
– Τα αυξημένα οφέλη από την ανάπτυξη του homeporting (υπηρεσίες, αεροδρόμια, ξενοδοχεία),
– Η αύξηση των συναλλαγματικών αποθεμάτων στη Χώρα μας,
– Τα λιμενικά τέλη, τα τέλη επιβατών καθώς και αυτά για την εφαρμογή των απαιτήσεων του ΔΚ ISPS για την ασφάλεια (security),
– Οι δαπάνες για την παραλαβή στερεών και υγρών αποβλήτων και καταλοίπων,
– Οι δαπάνες στα μέσα μεταφορών,
– Οι δαπάνες προσωπικού των τουριστικών γραφείων.
– Τα πολλή σοβαρά οφέλη από την απασχόληση εργατικού δυναμικού στις ναυπηγοεπισκευαστικές βάσεις του Πειραιά και των άλλων μονάδων στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και μακρύτερα, όπως στην Χαλκίδα και τη Σύρο, που προσφέρει ο κλάδος, με τις αναγκαίες εργασίες επισκευών και συντηρήσεων των πλοίων. Στο σημείο αυτό αναφέρεται ότι δεν έχει δοθεί η δέουσα προσοχή και το ενδιαφέρον των αρμοδίων Φορέων για την ανάπτυξη των μονάδων αυτών στον βαθμό που θα έπρεπε.
– Η συζήτηση εγένετο σε πολύ καλό κλίμα, όπου επιβεβαιώθηκε η αναγκαία συνεργασία της ΕΕΚΦΝ με την πολιτική ηγεσία, κατ’ αρχάς του Υπουργείου Ναυτιλίας, καθώς και με όλους τους αρμόδιους παράγοντες της Κεντρικής Διοίκησης, ακόμα και με τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, που διενεργούν ελέγχους στους λιμένες προσεγγίσεως των κρουαζιερόπλοιων.
Η CLIA
Η Μαρία Δεληγιάννη, Διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου της CLIA, θέτει επιπλέον ένα θέμα, αυτό της ανάπτυξης του homeporting, υποστηρίζει ότι “η επιβολή τέλους αποβίβασης επιβατών, αλλά και η αύξηση και άλλων τελών, όπως του ISPS, θα επιβαρύνουν σημαντικά το κόστος της κρουαζιέρας και επισημαίνει:
«Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η ενίσχυση του homeporting αποτελεί προτεραιότητα. Θα θέλαμε να γνωρίζουμε εάν οι επιβάτες κρουαζιέρας των πλοίων που πραγματοποιούν homeporting θα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νέου τέλους κρουαζιέρας, όπως επίσης εάν θα υπάρξουν ουσιαστικά κίνητρα για την υποστήριξη περισσότερων δραστηριοτήτων homeporting στα ελληνικά λιμάνια καθώς και ποιο είναι το επενδυτικό σχέδιο για τη βελτίωση των υποδομών, των υπηρεσιών και του εφοδιασμού».
Επίσης, ο Θεόδωρος Κόντες, επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας, προχωράει παραπέρα την ανάλυση για το τέλος κρουαζιέρας και εξηγεί:
«Το ποσό των 20 ευρώ ανά επιβάτη που ανακοινώθηκε από τον Πρωθυπουργό για τους δύο ανωτέρω κύριους προορισμούς, και ποσού των 5 ευρώ για τους άλλους, επιβαρύνει ιδιαιτέρως τις εταιρείες των mega cruisers που μεταφέρουν ένα μέσο όρο επιβατών στους 4.000, και οι οποίες καλούνται να υπολογίσουν ετησίως ένα επιπλέον κόστος των 4 εκατομμυρίων ευρώ ανά πλοίο για τα πλοία που έχουν πρόγραμμα στην ελληνική επικράτεια.
Το δε εισπραχθέν συνολικό ετήσιο ποσό για την θερινή περίοδο στη χώρα μας θα υπερβεί συνολικά τα 100 εκατομμύρια ευρώ και όχι τα 50 εκατομμύρια που σύμφωνα με τις πρόσφατες ανακοινώσεις του υπουργείου Τουρισμού για τα αναφερόμενα ποσά και την περίοδο που θα εφαρμόζεται ποσοστό ανά προορισμό. Δηλαδή από 01/6 έως 30/9 το 100% του ποσού, ενώ Απρίλιο/Μαϊο/Οκτώβριο μειώνεται κατά 40%, δηλαδή στα 12€ και 4€ αντίστοιχα, ενώ για τον Νοέμβριο και Μάρτιο μειώνεται κατά 80% σε 4€ και 1€ αντίστοιχα.
Όμως το συγκεκριμένο ποσό για κάθε προορισμό είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εδραιωθεί αφού απαιτούνται να συνυπολογιστούν πολλοί παράμετροι και να αποδοθεί αξιοκρατικά για έκαστο προορισμό».
Για το ίδιο θέμα, η Μαρία Δεληγιάννη, τονίζει:
«Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ε.Ε. για τα οργανωμένα ταξίδια και τα δικαιώματα των καταναλωτών (EU Package Travel Directive and the EU Consumer Rights Directive), οι εταιρείες κρουαζιέρας έχουν την υποχρέωση να ενημερώνουν τους επιβάτες τους για όλους τους σχετικούς φόρους και τέλη κατά την αγορά του εισιτηρίου κρουαζιέρας. Εάν αυτό το νέο τέλος κρουαζιέρας εφαρμοστεί από το επόμενο έτος (2025), οι εταιρείες θα έχουν οικονομικές επιπτώσεις. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι εταιρείες κρουαζιέρας αναγκάστηκαν ήδη αυτό το καλοκαίρι να απορροφήσουν την αύξηση του τέλους ISPS από €1 σε €2,5 στην Ελλάδα, η οποία επιβλήθηκε χωρίς προειδοποίηση και άμεση ισχύ στις 10 Ιουνίου.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, ζητούμε μετάθεση της έναρξης ισχύος του νέου τέλους κρουαζιέρας για το 2026, προκειμένου να ληφθεί πρώτα υπόψη ο αντίκτυπος από τα μέτρα που έχουμε ήδη συμφωνήσει με τους ελληνικούς προορισμούς, καθώς και να πραγματοποιηθεί η απαραίτητη αξιολόγηση των επιπτώσεων και διαβούλευση με τον κλάδο της κρουαζιέρας και όλους όσους επηρεάζονται από το νέο τέλος.
Σε κάθε περίπτωση, θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά τόσο με την Ελληνική Κυβέρνηση όσο και με όλους τους εμπλεκόμενους, στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της τουριστικής διαχείρισης για μια βιώσιμη τουριστική βιομηχανία, η οποία έχει οφέλη τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τους κατοίκους».
Για την αναγκαιότητα της επιβολής τέλους κρουαζιέρας, η Μαρία Δεληγιάννη, τονίζει:
«Γνωρίζαμε ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο αύξησης των λιμενικών τελών στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της συζήτησης αναβάθμισης των λιμενικών υποδομών. Ο κλάδος μας αδιαμφισβήτητα αναπτύσσεται δυναμικά παγκοσμίως, και στην Ελλάδα ειδικότερα, οπότε κατανοούμε ότι οι ανάγκες εξυπηρέτησης είναι αυξημένες. Αναμέναμε ότι οποιαδήποτε αύξηση θα πραγματοποιούνταν σε λογικά πλαίσια και είχαμε τονίσει επισταμένα την ανάγκη περιόδου προσαρμογής, κατανοώντας τον τρόπο λειτουργίας της κρουαζιέρας που είναι μία ιδιαίτερα καλά οργανωμένη δραστηριότητα.
Ωστόσο, οι πρόσφατες ανακοινώσεις της Ελληνικής Κυβέρνησης σχετικά με την άμεση, από το 2025, εισαγωγή ενός νέου τέλους για τους επιβάτες κρουαζιέρας, είναι μία τελείως διαφορετική συζήτηση, καθώς εισάγεται άμεσα ένα νέο τέλος, το οποίο δεν αφορά την αύξηση των υφιστάμενων λιμενικών τελών αλλά είναι τέλος ‘επισκέπτη’ το οποίο φαίνεται να επιβάλλεται μόνο στους επιβάτες κρουαζιέρας.
Η εξέλιξη αυτή αιφνιδιάζει τις εταιρείες κρουαζιέρας, οι οποίες σχεδιάζουν τις δραστηριότητες τους και καθορίζουν την τιμολογιακή πολιτική τους έως και δύο χρόνια νωρίτερα, επομένως έχουν »δη πουλήσει τα εισιτήρια τους και έχουν προσαρμόσει τους προϋπολογισμούς τους για το επόμενο έτος.
Παράλληλα, έχει ήδη αποφασιστεί σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς ότι από το 2025 θα τεθούν σε εφαρμογή τα νέα συστήματα διαχείρισης ελλιμενισμού στη Σαντορίνη και τη Μύκονο, τα οποία θα αποφέρουν σημαντικές προσαρμογές στην κίνηση κρουαζιέρας, οπότε είναι κρίσιμο να ληφθεί πρώτα υπόψη ο αντίκτυπος αυτών των νέων μέτρων πριν από την έναρξη εφαρμογής του τέλους.
Υπάρχουν λοιπόν πολλά ερωτήματα και προβληματισμοί γύρω από αυτό το νέο τέλος, τα οποία η CLIA, ως παγκόσμιος φορέας κρουαζιέρας εκπροσωπώντας πάνω από το 90% του κλάδου, κατέθεσε στην Ελληνική Κυβέρνηση, ζητώντας διευκρινίσεις πριν από την υιοθέτηση του θεσμικού και νομικού πλαισίου και την επίσημη εφαρμογή του νέου τέλους».
Όσον αφορά την εφαρμογή και την είσπραξη του τέλους, η Μαρία Δεληγιάννη, τονίζει:
«Δεδομένου ότι η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το τέλος θα ισχύει μόνο για τους επιβάτες κρουαζιέρας που αποβιβάζονται σε ελληνικά λιμάνια, θα θέλαμε να γνωρίζουμε τον τρόπο είσπραξης του τέλους, τον τρόπο διαχωρισμού με τους επιβάτες που παραμένουν στο πλοίο, την αρμόδια αρχή είσπραξης, και τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί».
Αλλά και για την κατανομή των χρημάτων, η Μαρία Δεληγιάννη, διατυπώνει την απορία της:
«Αναφέρεται ότι τα έσοδα θα μοιραστούν εξίσου μεταξύ των Δήμων, του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για έργα λιμενικής υποδομής και του Υπουργείου Τουρισμού για τη στήριξη του τουριστικού προϊόντος της χώρας. Η CLIA προτρέπει την κυβέρνηση να διαθέσει το μεγαλύτερο μέρος, αν όχι το σύνολο, των εσόδων από το νέο τέλος για τη στήριξη συγκεκριμένων έργων που σχετίζονται με την κρουαζιέρα στα λιμάνια και στις τοπικές κοινωνίες, όσον αφορά στις υποδομές, τη διαχείριση του τουρισμού και τα προγράμματα κοινωνικής ευθύνης”.
Ο διαχωρισμός της Σαντορίνης και της Μυκόνου, είναι ένα άλλο ένα σημαντικό θέμα. Η Μαρία Δεληγιάννη, τονίζει:
«Η Ελληνική Κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το τέλος θα είναι αυξημένο για τους προορισμούς της Σαντορίνης και της Μυκόνου. Αρχικά ζητούμε από την Ελληνική Κυβέρνηση να λάβει πρώτα υπόψη ότι έχει αποφασιστεί από το 2025 και στα δύο νησιά να εφαρμοστεί επίσημα σύστημα διαχείρισης των θέσεων ελλιμενισμού (berth allocation) με συγκεκριμένα κριτήρια και κανόνες. Επίσης, σχετικά με το αυξημένο τέλος στη Μύκονο ζητούμε από την Κυβέρνηση να λάβει υπόψη τις θέσεις και προβληματισμούς των τοπικών αρχών, και τονίζουμε από μεριάς μας ότι η Σαντορίνη και η Μύκονος είναι δύο διαφορετικά νησιά με διαφορετικά τουριστικά προϊόντα και προκλήσεις.
Αντιλαμβανόμαστε ότι η Σαντορίνη δέχεται χιλιάδες ημερήσιους επισκέπτες που καταφτάνουν με την ακτοπλοΐα και παραμένουν στο νησί μόλις λίγες ώρες. Εάν ο πραγματικός στόχος του τέλους είναι η καταπολέμηση του υπερτουρισμού και η βελτίωση των υποδομών, ποιος είναι ο λόγος που αυτοί οι επισκέπτες δεν περιλαμβάνονται στο προτεινόμενο τέλος; Η CLIA συνεχίζει να υποστηρίζει την εφαρμογή ενός τέλους επιβατών σε όλους τους ημερήσιους επισκέπτες, χωρίς διακρίσεις ως προς το μέσο μεταφοράς με το οποίο φθάνουν».
Ο Θεόδωρος Κόντες, αναρωτιέται: «Τι όμως μέλλει γενέσθαι για το λιμάνι του Πειραιά; Στα λιμάνια Ηρακλείου, Ρόδου, Κέρκυρας, Κατακόλου και πολλών άλλων που έχουν ιδιαίτερα υψηλό ενδιαφέρον;» και απαντά:
«Εδώ τίθεται θέμα σωστής διαβούλευσης και αξιοκρατικών στοιχείων για να συνυπολογισθούν με την συμμετοχή των αρμοδίων τοπικών και κρατικών Αρχών, ούτως ώστε να υπάρξει μια αντικειμενική χρέωση και να ανακοινωθεί νομοθετικά το πώς θα εισπράττονται τα εν λόγω ποσά και πως θα διατίθονται ανάλογα με τις απαιτήσεις σε κάθε προορισμό.
Στην αναφορά που μόλις ανέφερε το Υπουργείο Τουρισμού με διάθεση των εισφορών 1/3 στο Υπουργείο Τουρισμού, 1/3 στον Δήμο και 1/3 στο Υπουργείο Ναυτιλίας για λιμενικά έργα ο εν λόγω υπολογισμός που προτείνεται είναι μία εύκολη εξίσωση αλλά όχι πλήρως αντικειμενική, μιας που οι απαιτήσεις για υποδομές ανά προορισμό διαφέρουν και απαιτείται ίσως δυσανάλογη διανομή για τις τοπικές ανάγκες.
Ιδανικά και ίσως για καλύτερο έλεγχο θα πρέπει αυτά να εισπράττονται από τον τοπικό άρχοντα του κάθε προορισμού, με καμία ανάμειξη με τα λιμενικά έσοδα, κλπ, αφού οι επενδύσεις σε υποδομές που θα πρέπει να λαμβάνουν χώρα δεν είναι μόνο τα λιμενικά έργα αλλά επίσης οι δρόμοι, η αξιοποίηση θεματικών χώρων, η καθαριότητα, η υγεία και άλλα πολλά.
Αναλογιζόμενοι τις ανωτέρω αποφάσεις και ερευνώντας άλλους κύριους τουριστικούς προορισμούς στην Ευρώπη και όχι μόνο, ανάλογες χρεώσεις επιβαρύνουν τον επιβάτη αναλόγως τον προορισμό, αφού αυτός αξιολογηθεί στο τι προσφέρει στους επισκέπτες , δηλαδή ποιες ποιοτικές υπηρεσίες μπορούν να δοθούν στους τουρίστες.
Πολλοί αναφέρονται στον υπερτουρισμό, ιδίως στους κύριους προορισμούς, το οποίο δεν είναι απόλυτα σωστό ειδικά για τον κλάδο της Κρουαζιέρας. Η επιπλέον χρέωση που θα επιβληθεί δεν θα βοηθήσει προς την σωστή κατεύθυνση, δηλαδή στην μείωση των επισκεπτών. Αυτό που πραγματικά θα βοηθήσει ιδιαίτερα, είναι να μπορέσουμε να ελκύσουμε εισαγόμενο τουρισμό με πιο επιλεκτικούς οικονομικά επισκέπτες. Αυτό βέβαια το είδαμε τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά την πανδημία του κορονοϊού. Αυξήθηκαν τα μικρά και μεσαίου μεγέθους luxury κρουαζιερόπλοια αλλά σημαντική αύξηση είδαμε και σε νέες κατασκευές πλοίων αυτών των τύπων».
Στη συνέχεια, ο Θεόδωρος Κόντες, αναπτύσσει τους φόβους για φυγή κρουαζιεροπλοίων από την Ελλάδα. Λέει συγκεκριμένα:
«Ίσως να υπάρξει στο μέλλον μείωση των mega cruisers τα οποία συνήθως μεταφέρουν επιβάτες χαμηλού εισοδήματος οι οποίοι θα δυσκολεύονται να πληρώσουν ένα extra κόστος της τάξεως του 18% για να κάνουν κρουαζιέρα ανάλογα την περίοδο, με αποτέλεσμα να μειωθούν τα διακινούμενα στους ελληνικούς προορισμούς πλοία μεγάλου μεγέθους, ενώ αντιθέτως να αυξηθούν τα μικρά και μεσαίου μεγέθους πλοία με επιβάτες υψηλότερων οικονομικών επιπέδων, στους οποίους η συγκεκριμένη αύξηση θα θεωρείται λογική για την επίσκεψή τους στους προορισμούς αυτούς. Με τα εν λόγω πλοία, ίσως επιλυθεί μερικώς η βελτίωση λιμενικών υποδομών λόγω του μεγέθους των πλοίων και ιδιαίτερα σε νέους μικρούς προορισμούς.
Βέβαια η τιμή εισόδου στον κάθε προορισμό πρέπει να μελετηθεί ιδιαιτέρα στην εφαρμογή της και πρέπει να υπολογιστούν τα κάτωθι:
– Το ποσό ανά προορισμό, ίσως να μην εφαρμόζεται στα προτεινόμενα επίπεδα αλλά να αποδοθεί ένα σωστό και αξιοκρατικό τίμημα ανά προορισμό, ανάλογα με τις υπάρχουσες υποδομές και ενδιαφέροντα.
– Τι θα γίνεται με τους επιβάτες που θα παραμένουν στο πλοίο και δεν θα εξέρχονται για επίσκεψη στον προορισμό, όπως συνήθως συμβαίνει στη Σαντορίνη?
– Μήπως θα ήταν πιο ορθό ένα ανάλογο ποσό να διανείμεται σε χρονικό διάστημα τριετίας για την ομαλότερη εφαρμογή του μέτρου από τις εταιρείες?
– Θα πρέπει να γίνει δέσμευση ώστε τα έσοδα να διατίθενται για υποδομές τουριστικού ενδιαφέροντος και να υπάρχει πλήρης έλεγχος εσόδων και προϋπολογισμού, συμφωνία έργων από την τοπική Διοίκηση και τα αρμόδια υπουργεία.
Συμπερασματικά, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι αυτές οι αυξήσεις θα μπορούσαν ίσως να βοηθήσουν στην ανάπτυξη ενός πιο ποιοτικού τουρισμού που αξιοκρατικά δικαιούνται οι ελληνικοί προορισμοί. Ωστόσο όμως, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι τα επιπλέον έσοδα που θα προκύψουν θα πρέπει οι αρμόδιοι να τα διαχειρισθούν σωστά για την βελτίωση των υπηρεσιών γενικότερα και των υποδομών, ανάλογα με τις απαιτήσεις ανά προορισμό και ίσως όχι σε ισοσταθμικά όπως προτείνεται.
Από πλευράς εισπράξεων και εσόδων των τοπικών κοινωνιών από τον κλάδο της Κρουαζιέρας, και παράλληλα του οικονομικού οφέλους γενικότερα της χώρας, θα παραμείνουν σε αυξητική τάση με βάση τον ποιοτικό τουρισμό που θα διακινηθεί με τα εν λόγω κρουαζιερόπλοια, και συνδυαστικά με την σημαντική αύξηση των mega yachts που προσεγγίζουν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και την έχουν καταστήσει πρώτη σε επισκεψιμότητα στην Μεσόγειο. Τα οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες θα είναι πραγματικά ιδιαίτερα εντυπωσιακά.
Τέλος, θα πρέπει να τονίσουμε την εξασφάλιση της ορθολογικής διακίνησης των τουριστών ανά προορισμό και φυσικά αυτό, όσον αφορά την Κρουαζιέρα, διασφαλίζεται με την σωστή διαχείριση του προγραμματισμού (berth allocation) το οποίο θα πρέπει να εφαρμοσθεί άμεσα ανά περιφερειακούς προορισμούς, και όπως επανειλλημένα έχουμε τονίσει θα πρέπει να υπολογίζεται η φέρουσα ικανότητα του κάθε προορισμού, ώστε η τοπική κοινωνία αλλά και οι τουρίστες να εξυπηρετούνται σωστά με τις ανάλογες υπηρεσίες, και να απολαμβάνουν τις διακοπές τους σε όλους τους προορισμούς.
Θα πρέπει να επαναλάβουμε ότι η Κρουαζιέρα είναι η καλύτερη διαφήμιση για τη χώρα μας και τους τουριστικούς προορισμούς της, μια που ένα ποσοστό πλέον του 25% των επισκεπτών επανέρχονται για διακοπές φέρνοντας μαζί τους επιπλέον τους συγγενείς και φίλους τους».
Διαβάστε επίσης
Κρουαζιέρα: Οι εννέα προϋποθέσεις που έθεσε η ΕΕΚΦΝ στην πολιτική ηγεσία
Οργανισμός Λιμένος Κέρκυρας: Αύξηση της κρουαζιέρας κατά 24,08%
Carnival Corporation: Έσοδα ρεκόρ 7,9 δισ. δολάρια και κέρδη 1,73 εκατ. δολάρια στο τρίτο τρίμηνο
