ΚΕΕΕ: Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει το επιχειρείν στη νησιωτική Ελλάδα
Μεγάλη ήταν η προσέλευση εκπροσώπων της επιμελητηριακής κοινότητας, της κεντρικής πολιτικής σκηνής, της τοπικής αυτοδιοίκησης, φορέων και επιχειρήσεων στη Διευρυμένη Συνεδρίαση της ΔΕ της ΚΕΕΕ, στο Ομ…
Μεγάλη ήταν η προσέλευση εκπροσώπων της επιμελητηριακής κοινότητας, της κεντρικής πολιτικής σκηνής, της τοπικής αυτοδιοίκησης, φορέων και επιχειρήσεων στη Διευρυμένη Συνεδρίαση της ΔΕ της ΚΕΕΕ, στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου. Η βιώσιμη ανάπτυξη, ο τουρισμός και οι ανάγκες των νησιωτικών επιχειρήσεων αποτέλεσαν τις βασικές θεματικές της Συνεδρίασης.
Ο πρόεδρος ΚΕΕΕ, Ιωάννης Μασούτης, αναφέρθηκε από το βήμα στις προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει το επιχειρείν στη νησιωτική Ελλάδα. «Η νησιωτική επιχειρηματικότητα αποτελεί πάνω από 18% του συνόλου των ελληνικών επιχειρήσεων. Οι νησιωτικές επιχειρήσεις αγωνίζονται και προσπαθούν και συνεισφέρουν στην εθνική οικονομία και στην απασχόληση, παρά τις προκλήσεις που καθημερινά αντιμετωπίζουν. Οι υπηρεσίες καθυστερούν να εκδώσουν απαραίτητα δικαιολογητικά, υπάρχουν εμπόδια γραφειοκρατίας και μία σειρά από προβλήματα που αντιμετωπίζει η νησιωτική επιχειρηματικότητα – η ΚΕΕΕ τα θέτει προς την κεντρική διοίκηση και ζητά λύσεις. Η στήριξη της νησιωτικής ανάπτυξης είναι όρος επιβίωσης για την ελληνική οικονομία. Για την Ελλάδα» επεσήμανε. Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Χίου, Παντελής Λεγάτος, ανέφερε: «Υπάρχει εθνικός κίνδυνος οικονομικής ερημοποίησης των νησιών, μετά από την μακράν περίοδο αποεπένδυσης. Το μεταφορικό ισοδύναμο και μεταφορικά κόστη είναι σωστό μέτρο αλλά αποδίδει με καθυστέρηση. Άλλο πρόβλημα αποτελούν τα υψηλά κόστη των αεροπορικών εισιτήριων αλλά και η φυγή των νέων».
Όπως σε κάθε συγκυρία, η ΚΕΕΕ προωθεί προσκλήσεις σε εκπροσώπους όλων των κομμάτων. Μεταξύ αυτών οι οποίοι ανταποκρίθηκαν ήταν η υφυπουργός Ανάπτυξης, Άννα Μάνη Παπαδημητρίου. «Η κυβέρνηση συζητά με την ΚΕΕΕ, επιχειρηματίες και την αγορά ώστε να βρίσκει σε καθημερινή βάση λύσεις στα προβλήματα των επιχειρήσεων. Τα Επιμελητήρια παίζουν ένα πολύ ουσιαστικό ρόλο, καθώς αντιπροσωπεύουν τον πλούτο των οικονομικών δραστηριοτήτων της χώρας. Κρίσιμη, φυσικά, για την υποστήριξη της νησιωτικής επιχειρηματικότητας είναι η απλοποίηση διαδικασιών και η εξεύρεσή τραπεζικών κεφαλαίων» είπε η κ. Παπαδημητρίου. Το παρών έδωσαν και οι βουλευτές Χίου, Νότης Μηταράκης και Σταύρος Μιχαηλίδης. Ο κ. Μηταράκης αναφέρθηκε στο ζητούμενο της ανάπτυξης των νησιών και της Χίου. «Καταβάλουμε ένα σχέδιο για την ανάκαμψη της τοπικής οικονομίας ενώ προχωράμε την επίλυση του μεταναστευτικού. Καταφέραμε να κρατήσουμε το νησιώτικο ΦΠΑ μόνο σε 5 νησιά αλλά θα γίνει και σε Οινούσσες και Ψαρά. Ακόμα, ο τουρισμός, η ναυτιλία, η αγροδιατροφή και η μαστίχα μας δίνουν προστιθέμενη αξία» επεσήμανε χαρακτηριστικά. Ο κ. Μιχαηλίδης, από την πλευρά του, τόνισε: «Ασφάλεια, φορολογική σταθερότητα, ισχυρό τραπεζικό σύστημα και δημοσιές επενδύσεις είναι απαραίτητα στοιχεία για την ανάπτυξη της Χίου και των νησιών».
Ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, Κωνσταντίνος Μουτζούρης, αναφέρθηκε στα 395 εκατομμύρια από το ΕΣΠΑ, τα οποία πρέπει να αξιοποιηθούν. «Θα είμαστε υπόλογοι αν δεν καταφέρουμε να τα απορροφήσουμε» δήλωσε. Ο δήμαρχος Χίου, Ιωάννη Μαλαφής, στην εισήγησή του μίλησε και για το δημογραφικό. «Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με το δημογραφικό. Πρέπει να ληφθούν μέτρα για τα νησιά του βορείου Αιγαίου, με πολιτικές που θα δώσουν λύσεις. Χάσαμε 350 εκατομμύρια το προηγούμενο διάστημα». Επιπλέον, ο πρόεδρος ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς, από το βήμα υπενθύμισε το μείζονα ρόλο των ΜμΕ. «Στην Ελλάδα δεν είναι στο επίκεντρο των κυβερνήσεων οι ΜμΕ και αυτό φαίνεται με την επιβολή φόρων στις επιχειρήσεις που συρρικνώνουν την επιχειρηματικότητα. Στην Ευρώπη η προτεραιότητα είναι οι ΜμΕ , αλλά δυστυχώς μόνο στην Ελλάδα δεν τις πριμοδοτούν» είπε χαρακτηριστικά. Στη Συνεδρίαση παραβρέθηκε και ο γραμματέας Παραγωγικών Τομέων Νέας Δημοκρατίας, Άκης Μπάφας.
Παρουσιάσεις στη διευρυμένη συνεδρίαση της ΚΕΕΕ πραγματοποίησε πρόεδρος της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου, Γεώργιος Τούμπος, ο πρόεδρος Ιδιωτικού Φορέα Τουρισμού Χίου, Κωνσταντίνος Μούνδρος καθώς και ο καθηγητής του τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Δρ. Ιωάννης Κίνιας, ο οποίος αναφέρθηκε στη διαδοχή στις επιχειρήσεις.
Το κλείσιμο των εργασιών ακολούθησε, κοινή συνέντευξη τύπου του προέδρου του Επιμελητηρίου Χίου, Παντελή Λεγάτου, και του Α αντιπρόεδρου ΚΕΕΕ, Ιορδάνη Τσώτσου. Ο κ. Λεγάτος δήλωσε στους δημοσιογράφους: «Ικανοποιητική η επισκεψιμότητα από τα Επιμελητήρια της χώρας στις σημερινές εργασίες. Συζητήθηκαν εκτενώς τα θέματα που αφορούν τους νησιώτες και την τοπική οικονομία». «Εξαγάγαμε σημαντικά συμπεράσματα αναφορικά με τη δίκαιη και ισόρροπη ανάπτυξη αλλά και το δημογραφικό» επεσήμανε ο κ Τσώτσος, προσθέτοντας: «Η ΚΕΕΕ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο καθώς προωθεί τις προτάσεις των Επιμελητηρίων στα αρμόδια υπουργεία και αναμένει λύσεις». Αναφερόμενος στο ΦΠΑ, ο κ. Τσώτσος σημείωσε ότι η πολιτεία μπορεί να τον μειώσει ενώ για τον τουρισμό επεσήμανε ότι πρέπει να δοθεί προσοχή στον υπερτουρισμό, αν και αποτελεί πολύ θετικό σημείο το γεγονός ότι άνοιξε η πύλη για τουρίστες με την Τουρκία προς τα ελληνικά νησιά.
Το διάστημα 26-28 Απριλίου διεξάγεται στο νησί η 55η Τακτική Γενική Συνέλευση και το FORUM του ΕΟΑΕΝ. Ολόκληρη η ομιλία του κ. Μασούτη παρατίθεται παρακάτω:
«Ευχαριστώ θερμά τους συναδέλφους του Επιμελητηρίου Χίου, για τη θερμή φιλοξενία τους. Η ανάπτυξη των νησιωτικών επιχειρήσεων ταυτίζεται με το παρόν και το μέλλον των νησιωτικών κοινωνιών. Αλλά και με την ισόρροπη, ανθεκτική και βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας μας, ευρύτερα. Οι νησιωτικές επιχειρήσεις αποτελούν πάνω από 18% του συνόλου των ελληνικών επιχειρήσεων. Είναι επιχειρήσεις που αγωνίζονται, προσπαθούν και συνεισφέρουν στην εθνική οικονομία και στην απασχόληση, παρά τις προκλήσεις που καθημερινά αντιμετωπίζουν. Προκλήσεις που σχετίζονται με την ίδια τη φύση της νησιωτικότητας. Όπως είναι: Η γεωγραφική ασυνέχεια και το αίσθημα της απομόνωσης Το αυξημένο μεταφορικό κόστος Η περιορισμένη πρόσβαση σε αγορές και η απουσία οικονομιών κλίμακας Η έντονη εποχικότητα της επιχειρηματικής λειτουργίας Σε όλα αυτά προστίθεται πλέον και το πρόβλημα της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού, σε τομείς κρίσιμους για την ανάπτυξή τους, όπως είναι ο τουρισμός και ο πρωτογενής τομέας. Και βεβαίως, τα προβλήματα και οι προκλήσεις δεν είναι παντού τα ίδια. Διαφοροποιούνται σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των νησιών, ανάλογα με το μέγεθος, την προσβασιμότητα, την παραγωγική τους διάρθρωση. Όλα αυτά σημαίνουν ότι η νησιωτική επιχειρηματικότητα και ανάπτυξη, δεν μπορεί να μπει στο «καλούπι» οριζόντιων πολιτικών και μέτρων. Τα προβλήματα των νησιών, των επιχειρήσεων και των ανθρώπων τους, χρειάζονται ειδική αντιμετώπιση από την πλευρά της Πολιτείας – όχι μόνο σε εθνικό, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η θέσπιση ειδικών ρυθμίσεων για τις νησιωτικές επιχειρήσεις, δεν είναι χάρη. Είναι εκπλήρωση μιας βασικής υποχρέωσης του κράτους απέναντι στους νησιώτες. Είναι αυτονόητη ανάγκη, αν θέλουμε όλοι οι πολίτες της χώρες να έχουν ίσες ευκαιρίες για επιβίωση, για ευημερία και προκοπή. Το μεταφορικό ισοδύναμο είναι ένα μέτρο που υπηρετεί αυτή την ανάγκη. Ένα μέτρο που τα νησιωτικά Επιμελητήρια διεκδίκησαν με συνέπεια και πέτυχαν, με την αμέριστη υποστήριξη της Ένωσής μας. Και πρέπει να εφαρμοστεί σωστά, για να στηρίξει τη δραστηριότητα των νησιωτικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων: στον τουρισμό και στο εμπόριο, αλλά και στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα. Για να αντιμετωπίσει ένα βασικό ανταγωνιστικό μειονέκτημα της τοπικής παραγωγής. Να βοηθήσει τα τοπικά προϊόντα να βγουν από το νησί και να διεκδικήσουν υπό καλύτερες προϋποθέσεις μια θέση στις μεγαλύτερες αγορές. Μια εξίσου θετική παρέμβαση, η οποία στηρίζει έμπρακτα τον τουρισμό στα ακριτικά νησιά μας, είναι χορήγηση βίζας με διαδικασία εξπρές για επισκέπτες από την Τουρκία. Το μέτρο αυτό θα έχει σημαντικό όφελος για τις τοπικές οικονομίες νησιών όπως η Χίος – που εκτός όλων των άλλων προκλήσεων, επωμίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια και δυσανάλογα βάρη στη διαχείριση του μεταναστευτικού. Πέρα, όμως, από τα επιμέρους μέτρα, οι νησιωτικές επιχειρήσεις έχουν ανάγκη από μια ολοκληρωμένη, πολυεπίπεδη πολιτική στήριξης. Χρειάζονται ειδικά σχεδιασμένες παρεμβάσεις, που αντιμετωπίζουν εμπόδια και αξιοποιούν τις ξεχωριστές παραγωγικές δυνατότητες κάθε νησιού. Χρειάζονται ειδικές φορολογικές ρυθμίσεις και κίνητρα για τις τοπικές επιχειρήσεις, αλλά και διευκόλυνση της διοικητικής τους λειτουργίας. Χρειάζεται επίσπευση των διαδικασιών αδειοδότησης, για ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις που στηρίζουν την ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών. Χρειάζονται ειδικά προγράμματα χρηματοδότησης, για την ενίσχυση του παραγωγικού προτύπου των νησιών – πάντα σε σχέση με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής. Με διοχέτευση περισσότερων πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ Με ειδικά προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Με ειδικά κίνητρα και ενισχύσεις για την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών – ιδιαίτερα για τη διασύνδεση μεταξύ αγροτοδιατροφής, εμπορίου και τουρισμού, των βασικών δηλαδή πυλώνων στους οποίους στηρίζονται οι νησιωτικές οικονομίες. Τα προγράμματα αυτά πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες της μικρής επιχείρησης, στις ανάγκες της νησιωτικής επιχείρησης. Μέσα από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης υπάρχουν ευκαιρίες ενίσχυσης και χρηματοδοτικά εργαλεία. Πρέπει, όμως, τα κριτήρια και οι διαδικασίες ένταξης να διευκολύνουν – και όχι να απαγορεύουν – την ένταξη της μικρής επιχείρησης. Τα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα είναι γνωστά και έχουν αναδειχθεί από όλα τα Επιμελητήρια της χώρας. Έχουμε διαδικασίες πολύπλοκες και προθεσμίες ασφυκτικές – την ώρα που οι υπηρεσίες καθυστερούν να εκδώσουν απαραίτητα δικαιολογητικά ή να παρέχουν διευκρινήσεις. Έχουμε τεχνικά προβλήματα στο σύστημα για την υποβολή των προτάσεων. Κι όλα αυτά τα εμπόδια ισχύουν στο πολλαπλάσιο για τη νησιωτική επιχείρηση, που έχει ακόμα πιο περιορισμένους ανθρώπινους και τεχνολογικούς πόρους. Εμείς έχουμε παρέμβει επανειλημμένα για το θέμα προς τα εμπλεκόμενα υπουργεία. Και θα επιμείνουμε, μέχρι να υπάρξουν οι κατάλληλες διορθωτικές κινήσεις. Πέρα από αυτό, ζητάμε και οι τράπεζες να έχουν πιο ενεργό ρόλο στη στήριξη της νησιωτικής επιχειρηματικότητας, με προϊόντα και λύσεις που καλύπτουν τις ανάγκες της μικρής τοπικής επιχείρησης. Ένα ακόμη θέμα, στο οποίο χρειάζεται να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση είναι η ενίσχυση της καινοτομίας στα νησιά, σε τομείς όπως η θαλάσσια οικονομία, η πράσινη ενέργεια, η ναυτιλιακή τεχνολογία. Τα Επιμελητήρια μπορούν να μπουν μπροστά, ώστε να υπάρξουν γόνιμες συμπράξεις μεταξύ των νησιωτικών πανεπιστημίων, των τοπικών επιχειρήσεων, των τοπικών κοινωνιών, της Αυτοδιοίκησης. Είναι παράλληλα καθήκον της Πολιτείας, να δημιουργήσει όρους για τη βιώσιμη ανάπτυξη της νησιωτικής χώρας, με μακρόπνοο ορίζοντα. Να αναβαθμίσει ουσιαστικά τις υποδομές – στις μεταφορές, στην υγεία, στην εκπαίδευση, στην ασφάλεια, στην ψηφιακή συνδεσιμότητα – που εξασφαλίζουν ίση μέριμνα στους κατοίκους των νησιωτικών περιοχών. Για να μπορέσουν να κρατήσουν το ανθρώπινο δυναμικό τους και να προσελκύσουν εργαζόμενους και νέους μόνιμους κατοίκους. Να προετοιμαστεί για τη διαχείριση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις νησιωτικές περιοχές, όπως είναι η παράκτια διάβρωση. Να παρέμβει αποτελεσματικά, για την αντιμετώπιση του προβλήματος της έλλειψης εργαζομένων. Για το θέμα αυτό απευθυνθήκαμε πρόσφατα ξανά στην υπουργό Εργασίας και αναμένουμε λύσεις. Η στήριξη της νησιωτικής ανάπτυξης είναι όρος επιβίωσης για την ελληνική οικονομία. Για την Ελλάδα. Οι νησιωτικές επιχειρήσεις χρειάζονται να γνωρίζουν ότι μπορούν να επενδύσουν και να προοδεύσουν στον τόπο τους, με ίσους όρους. Να γνωρίζουν ότι η Πολιτεία είναι δίπλα τους, φροντίζοντας να περιορίσει τα εμπόδια και τα μειονεκτήματα που σχετίζονται με τη φύση της νησιωτικότητας. Τα Επιμελητήρια θα είναι πάντα στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας. Μεταφέροντας τα προβλήματα, προτείνοντας και διεκδικώντας λύσεις. Δυναμώνοντας την φωνή των νησιωτών, σε κάθε γωνιά της χώρας».