Κυρ. Μητσοτάκης: Κρίσιμα ζητήματα για την Ελλάδα στην ευρωπαϊκή στρατηγική ατζέντα

«Θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι πάρθηκε απόφαση σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις θέσεις ευθύνης σε επίπεδο ΕΕ», δήλωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες.

Αναφερόμενος στα πρόσωπα που θα αναλάβουν τα κορυφαία ευρωπαϊκά αξιώματα έκανε λόγο για μια «καλή βραδιά για την Ευρώπη». Παράλληλα συνεχάρη τους Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Αντόνιο Κόστα και Κάγια Κάλας για την εκλογή τους.

«Όπως γνωρίζετε, ήμουν ένας εκ των δυο διαπραγματευτών για λογαριασμό της πολιτικής οικογένειας του ΕΛΚ. Η πρόταση του Συμβουλίου προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι να συνεχίσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ως Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αποφασίστηκε να εκλεγεί ο Αντόνιο Κόστα ως Πρόεδρος του Συμβουλίου για τα επόμενα δυόμισι χρόνια και επίσης να επιλέγει η κα Κάγια Κάλας, πρωθυπουργός της Εσθονίας, ως Ύπατη Εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας», τόνισε ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Παράλληλα ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στη συμφωνία για τη Στρατηγική Ατζέντα η οποία, όπως τόνισε χαρακτηριστικά, λαμβάνει υπόψη τις ελληνικές θέσεις. Τόνισε ότι κρίσιμα ζητήματα για την πατρίδα μας βρήκαν τη θέση τους στην ευρωπαϊκή στρατηγική ατζέντα της επόμενης πενταετίας.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε και για τις προκλήσεις της νέας ηγεσίας στη Βόρεια Μακεδονία: «Πράγματι, καθώς υπήρχε λήμμα για τα ζητήματα της διεύρυνσης, πήρα την πρωτοβουλία και ενημέρωσα τους συναδέλφους μου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τα τεκταινόμενα στη Βόρεια Μακεδονία. Για το γεγονός ότι τόσο η πρόεδρος όσο και ο εντολοδόχος πρωθυπουργός ουσιαστικά παραβιάζουν ευθέως τη Συμφωνία των Πρεσπών, παραγνωρίζοντας στην πράξη το erga omnes και επιλέγοντας να χρησιμοποιούν άλλο όνομα πέραν του συνταγματικά καθορισμένου ονόματος της χώρας, για εσωτερική χρήση (…) και κατέστησα επίσης απολύτως σαφές ότι εάν τα Σκόπια επιμείνουν σε αυτήν την γραμμή θα καταστήσουν ουσιαστικά εξαιρετικά δύσκολη, αν όχι θα ακυρώσουν στην πράξη, οποιαδήποτε διαδικασία άμεσης σύγκλισης με την ευρωπαϊκή οικογένεια. Οπότε νομίζω ότι θα πρέπει όλοι να αντιλαμβάνονται τις συνέπειες των πράξεών τους και να γνωρίζουν ότι η συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο περνάει προφανώς μέσα από την πιστή τήρηση των διεθνών συμφωνιών που έχουν υπογραφεί εν προκειμένω και από τα δύο μέρη», υπογράμμισε.

Σε ό,τι αφορά τα χαρτοφυλάκια που θα διεκδικήσει η Ελλάδα και το όνομα του Έλληνα Επιτρόπου, ο πρωθυπουργός δήλωσε:** «Η Ελλάδα θα επιδιώξει σίγουρα ένα δυνατό χαρτοφυλάκιο το οποίο θα μας επιτρέψει να κάνουμε για ακόμη μια φορά αισθητή την παρουσία μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ρωτήθηκε και για το θέμα του Φρέντι Μπελέρη: «Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε το θέμα αυτό στην συνεδρίαση του ΕΛΚ και το κάναμε γιατί ήταν παρούσα η πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, η κυρία Μέτσολα. Θεωρώ αυτονόητο αν θέλετε ότι ο Φρέντι Μπελέρης θα βρεθεί στο Στρασβούργο να αναλάβει επίσημα τα καθήκοντά του ως ευρωβουλευτής και προφανώς θα συμμετέχει και στην εξαιρετικά κρίσιμη ψηφοφορία για την επιλογή της επόμενης προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Δεν θα πω κάτι παραπάνω, αλλά θεωρώ απολύτως λογικό και αυτονόητο ότι αυτό θα συμβεί».

Τέλος ο Έλληνας πρωθυπουργός ρωτήθηκε για τις απειλές της Χεζμπολάχ εναντίον της Κύπρου και την σχετική αναφορά στο κείμενο των συμπερασμάτων: «Το θέμα τέθηκε και από τον Κύπριο Πρόεδρο. Υπήρξε ενημέρωση και θα έλεγα μια αποτύπωση ότι δεν είναι δυνατόν καθ’ οιονδήποτε τρόπο να απειλούνται, να εκβιάζονται κράτη-μέλη της ΕΕ και να γίνονται εν δυνάμει στόχοι περιφερειακών συγκρούσεων. Θέλω να τονίσω ότι υπήρξε μια συζήτηση αρκετά εκτεταμένη για τα ζητήματα που αφορούν συνολικά τη Μέση Ανατολή και πιστεύω ότι το κείμενο των συμπερασμάτων όπως υιοθετήθηκε, κάνει ένα βήμα πιο πέρα από τα συμπεράσματα που ήδη έχουμε υιοθετήσει ως προς την ανάγκη και κυρίως να αποφευχθεί οποιαδήποτε περιφερειακή κλιμάκωση. Να υπάρξει άμεση εκεχειρία στη Γάζα, να εφαρμοστούν οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Δεν σας κρύβω ότι υπάρχει μια διάχυτη ανησυχία για την πιθανότητα επέκτασης του μετώπου προς τον βορρά, προς τον Λίβανο, κάτι το οποίο πρέπει να αποφευχθεί σε κάθε περίπτωση».

Πέρα από τα πρόσωπα, οι «27» συμφώνησαν σε μια σειρά από ζητήματα που αφορούν την επόμενη πενταετία. Σε ένα μάλλον γενικόλογο κείμενο, οι 27 προ-συμφώνησαν στις κατευθυντήριες γραμμές για τα θέματα που απασχολούν την ΕΕ.  

«Η Στρατηγική Ατζέντα η οποία υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, λαμβάνει υπόψιν και όλες τις σημαντικές ελληνικές εθνικές προτεραιότητες: τη μεγαλύτερη έμφαση που πρέπει να δώσουμε στα θέματα της άμυνας, τη μεγαλύτερη έμφαση που δίνουμε ήδη στα θέματα της μετανάστευσης και ειδικά της εξωτερικής φύλαξης των συνόρων, την ανάδειξη ζητημάτων ανταγωνιστικότητας. Είναι ζητήματα κρίσιμα για την πατρίδα μας, τα οποία βρήκαν τη θέση τους και στην ευρωπαϊκή Στρατηγική Ατζέντα της επόμενης πενταετίας, η οποία και θα συνδιαμορφωθεί προφανώς και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως είπα, υπό την προεδρία της κας φον ντερ Λάιεν», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά το τέλος της Συνόδου.  

Ένταση δημιουργήθηκε στην αίθουσα της Συνόδου κατά τη συζήτηση για την Στρατηγική Ατζέντα, όταν Γαλλία και Γερμανία επιχείρησαν να εισαγάγουν τροπολογίες στο κείμενο.  

Έντονη ήταν η αντίδραση του Έλληνα πρωθυπουργού. «Αιφνιδιαστικά η Γαλλία και η Γερμανία κατέθεσαν ένα κείμενο τροποποιήσεων ως προς τη Στρατηγική Ατζέντα, σημαντικών τροποποιήσεων, σε πολλά επίπεδα. Δεν έγινε δεκτό το κείμενο αυτό, υπήρξαν τελικά κάποιες ελάχιστες αλλαγές. Και δεν έγινε δεκτό για τον πολύ απλό λόγο ότι το κείμενο αυτό της Στρατηγικής Ατζέντας είχε συμφωνηθεί σε επίπεδο Μόνιμων Αντιπροσώπων, ήταν αποτέλεσμα μιας διαβούλευσης πολλών μηνών και νομίζω ότι δεν θα ήταν δόκιμο την τελευταία στιγμή και εν είδει αιφνιδιασμού να δεχτούμε τέτοιου είδους αλλαγές, κάποιες από τις οποίες ήταν θα έλεγα και εξαιρετικά ουσιαστικές, χωρίς να έχουν συζητηθεί εκτενώς σε κάποιο άλλο επίπεδο», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. 

 «Τελικά νομίζω αντελήφθησαν και ο Γερμανός Καγκελάριος και ο Γάλλος Πρόεδρος ότι δεν θα είχε πολύ νόημα να συνεχίσουμε αυτή τη συζήτηση, οπότε ουσιαστικά το κείμενο της Στρατηγικής Ατζέντας παρέμεινε πρακτικά το ίδιο -ελάχιστες αλλαγές- με αυτό το οποίο είχε συμφωνηθεί στο Coreper». 

Καμία απόφαση για κοινή Άμυνα

«Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματά του του Μαρτίου 2024, και ιδίως την ανάγκη να μειώσει η Ευρώπη τις στρατηγικές της εξαρτήσεις, για την αύξηση της συνολικής αμυντικής ετοιμότητας και δυνατοτήτων της και για να ενισχύσει περαιτέρω αναλόγως την αμυντική της τεχνολογική και βιομηχανική βάση, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο  συζήτησε τις επείγουσες, άμεσες και μεσοπρόθεσμες αμυντικές ανάγκες και πρωτοβουλίες για την ευρωπαϊκή άμυνα», αναφέρουν τα συμπεράσματα της Συνόδου.  

«Πραγματοποίησε επίσης μια πρώτη συζήτηση σχετικά με τις επιλογές για την κινητοποίηση χρηματοδότησης για την ευρωπαϊκή άμυνα. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο, τα κράτη μέλη, την Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο για την προώθηση των εργασιών σε όλα τα σκέλη, σύμφωνα με τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους, ειδικότερα για τα κρίσιμα κενά ικανότητας με βάση το σχέδιο ανάπτυξης ικανοτήτων, την ευρωπαϊκή στρατηγική αμυντικής βιομηχανίας (EDIS) και την πρόταση για ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα αμυντικής βιομηχανίας (EDIP), με σκοπό την  υιοθέτηση έως τα μέσα του 2025». 

Επίσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο να παρουσιαστούν τις πιθανές επιλογές που θα συζητηθούν από το Συμβούλιο, για δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση για την ενίσχυση της αμυντικής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης και αντιμετώπιση κρίσιμων κενών δυνατοτήτων.  

«Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει το σχέδιο δράσης για την ασφάλεια και την άμυνα που εγκρίθηκε από τον Όμιλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και ζητά την ταχεία εφαρμογή του. Καλεί την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να αξιολογήσει και να προσαρμόσει περαιτέρω, κατά περίπτωση, την πολιτική της για δανεισμό της αμυντικής βιομηχανίας, διαφυλάσσοντας παράλληλα τη χρηματοδοτική της ικανότητα». 

Οι ηγέτες συμπλήρωσαν: Τα ανωτέρω δεν θίγουν τον ειδικό χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας της ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών και σύμφωνα με τις Συνθήκες.  

Απαντώντας σε ερώτηση για την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα και την έκδοση ευρωομολόγων, ο Έλληνας Πρωθυπουργός δήλωσε: «Εγώ θα εξακολουθώ να επιμένω σε αυτή την κατεύθυνση. Δεν μπορεί να ισχυριζόμαστε ότι πρέπει να ενισχύσουμε την αμυντική δυνατότητα της Ευρώπης και να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει μόνο από τους εθνικούς προϋπολογισμούς. Θέλω να θυμίσω ότι και πριν τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης υπήρχαν εντονότατες αντιδράσεις από πολλά κράτη μέλη, οι οποίες κάποια στιγμή κάμφθηκαν για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο.   

Οπότε, νομίζω είμαστε στην αρχή ακόμα αυτής της διαδικασίας, όμως η κοινή αμυντική συνεργασία, σε πολλά επίπεδα, νομίζω ότι για πολλούς συναδέλφους μας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποτελεί τελικά μονόδρομο».