Μια τρύπα στο νερό, έκανε η Fed – Ο πληθωρισμός επιμένει και το 2025 με τις ανησυχίες να εντείνονται περαιτέρω

Αν και η Fed κατάφερε αυτό που πολλοί πίστευαν ότι δεν θα μπορούσε για το 2024, ωστόσο παρέμεινε στα ίδια, καθώς συνεχίζει να ανησυχεί για τις επίμονες πιέσεις στις τιμές.  Αυτό που κατάφερε ήταν μια σπάνια οικονομική ομαλή προσγείωση, χρησιμοποιώντας αυξημένα επιτόκια για να ωθήσει τον πληθωρισμό προς τα κάτω χωρίς να προκαλέσει ύφεση στις ΗΠΑ.
Η ανεργία αυξήθηκε, αλλά δεν ξέφυγε ποτέ από τον έλεγχο. Η οικονομία παρέμεινε εκπληκτικά ισχυρή. Και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αισθάνθηκαν αρκετά καλά για την πρόοδό τους ώστε να αρχίσουν να μειώνουν τα επιτόκια για πρώτη φορά μετά από περισσότερα από 4 χρόνια.
Ο πρόεδρος της Fed, Jerome Powell, στην τελευταία συνέντευξη Τύπου του έτους, ακούστηκε πολύ ικανοποιημένος με την πορεία του 2024. «Νομίζω ότι είναι αρκετά σαφές ότι αποφύγαμε την ύφεση», δήλωσε στους δημοσιογράφους αυτόν τον μήνα και  «η πορεία προς τα κάτω ήταν καλύτερη  από ό,τι πολλοί προέβλεπαν». Η πολιτική της Fed βρίσκεται σε «πραγματικά καλό σημείο. Περιμένω ένα ακόμη καλό έτος το επόμενο έτος».

Επιμένει ο πληθωρισμός

Ωστόσο, είναι σαφές ότι η Νο 1 ανησυχία για τον Powell και τους συναδέλφους του, καθώς το 2025 πλησιάζει, είναι το ίδιο ζήτημα που προσέλκυσε τόσο πολύ την προσοχή τους πριν από ένα χρόνο: ο πληθωρισμός.
Ενώ ένας βασικός δείκτης του πληθωρισμού που παρακολουθείται από τη Fed είναι σημαντικά χαμηλότερος από την κορυφή του 2022 και χαμηλότερος από ένα χρόνο πριν, εξακολουθεί να είναι πάνω από τον στόχο της Fed για 2%. Και κινείται σταθεροποιητικά τους τελευταίους μήνες, ένα άλλο σημείο ανησυχίας.
Στη συνέχεια, υπάρχει η αβεβαιότητα για το τι θα συμβεί το 2025, όταν ο εκλεγμένος πρόεδρος στις ΗΠΑ, Donald Trump, αναλάβει για δεύτερη φορά τα καθήκοντά του. Πολλοί οικονομολόγοι προβλέπουν ότι οι εμπορικές και μεταναστευτικές πολιτικές του θα λειτουργήσουν ως περισσότερες ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό, καθιστώντας πιο δύσκολο για τη Fed να χαλαρώσει περαιτέρω τη νομισματική πολιτική.
Ο Powell κατέστησε σαφές στη συνέντευξη Τύπου της 18ης Δεκεμβρίου ότι πρέπει να δει μεγαλύτερη πρόοδο στον πληθωρισμό προτού τα επιτόκια μειωθούν και πάλι και ότι η Fed θα κινηθεί προσεκτικά. Οι συνάδελφοί του στη Fed ενίσχυσαν αυτή την επιφυλακτικότητα μειώνοντας την πρόβλεψή τους για μειώσεις των επιτοκίων το 2025 σε μόλις δύο, από τέσσερις που ήταν προηγουμένως. Οι ίδιοι αξιωματούχοι βλέπουν τώρα τον πληθωρισμό στο 2,5% στο τέλος του επόμενου έτους, από την προηγούμενη πρόβλεψή τους για 2,1%. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής τώρα δεν αναμένουν να επιτύχουν τον στόχο τους για το 2% πριν από το 2027.
«Είναι ένα είδος κοινής λογικής που σκέφτεται ότι όταν η πορεία είναι αβέβαιη προχωράς λίγο πιο αργά», δήλωσε ο Powell. «Δεν είναι σαν να οδηγείς σε μια ομιχλώδη νύχτα ή να μπαίνεις σε ένα σκοτεινό δωμάτιο γεμάτο έπιπλα. Απλά επιβραδύνεις».

Μεγάλες προσδοκίες

Οι αγορές είχαν μεγάλες προσδοκίες για τη Fed καθώς ξεκινούσε το 2024. Οι traders έκαναν επιθετικές προβλέψεις για συνολικά έξι μειώσεις επιτοκίων που θα ξεκινούσαν τον Μάρτιο. Αλλά ο πληθωρισμός, ο οποίος μειώθηκε δραματικά κατά το τελευταίο εξάμηνο του 2023, αρνήθηκε να συνεργαστεί. Ενισχύθηκε και πάλι το πρώτο τρίμηνο.
Μέχρι τον Απρίλιο ο Powell κατέστησε σαφές ότι δεν θα ανταποκρινόταν στις προσδοκίες της Wall Street και επανήλθε ρητά σε μια υψηλότερη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στάση, λέγοντας ότι «είναι πιθανό να χρειαστεί περισσότερος χρόνος από τον αναμενόμενο για να επιτευχθεί αυτή η εμπιστοσύνη» ο πληθωρισμός πέφτει στο 2%.
Οι επενδυτές ενθουσιάστηκαν και πάλι με τις περικοπές το καλοκαίρι με νέες ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρούσε και πάλι. Η πίεση για περικοπές έγινε εντονότερη καθώς η αγορά εργασίας ψυχραίνει, με μια ασθενέστερη από την αναμενόμενη έκθεση για την απασχόληση του Ιουλίου να ενισχύει αυτούς τους φόβους.
Ορισμένοι υποστήριξαν ότι η Fed περίμενε πολύ καιρό και ότι ήταν πίσω από την καμπύλη.
Ο Powell έκανε τη στροφή που ήθελε η Wall Street κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας στο Jackson Hole, στα τέλη Αυγούστου, λέγοντας ότι «ήρθε η ώρα» για την κεντρική τράπεζα να προσαρμόσει τη νομισματική της πολιτική.
Ο πληθωρισμός φαινόταν να ξεθωριάζει ως ανησυχία και αντικαταστάθηκε από την αγορά εργασίας. Ο Powell δήλωσε ότι η Fed δεν επιδιώκει ούτε να δημιουργηθούν προβλήματα στην αγορά εργασίας και ότι η αμερικανική κεντρική τράπεζα έχει «άφθονο περιθώριο» για να μειώσει τα επιτόκια που βρίσκονται σε υψηλά 23 ετών.
Ο Powell έκανε πράξη αυτή την υπόσχεση λιγότερο από ένα μήνα αργότερα, όταν η Fed τράβηξε τη σκανδάλη για την πρώτη μείωση των επιτοκίων της από το 2020. Επρόκειτο για μια μείωση jumbo-μεγέθους, 50 μονάδων βάσης, και οι αξιωματούχοι της Fed προέβλεψαν άλλες δύο μικρότερες μειώσεις το 2024, ακολουθούμενες από άλλες τέσσερις το 2025. «Δεν πιστεύουμε ότι είμαστε πίσω», δήλωσε στις 18 Σεπτεμβρίου, αλλά «μπορείτε να το εκλάβετε ως ένδειξη της δέσμευσής μας να μην μείνουμε πίσω».
Υπήρχαν και άλλες ενδείξεις, ωστόσο, ότι δεν ήταν όλοι οι αξιωματούχοι της Fed πεπεισμένοι ότι είχε νικηθεί ο πληθωρισμός.
Στην πραγματικότητα, η γιγαντιαία μείωση των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο προκάλεσε την πρώτη διαφωνία από μέλος με δικαίωμα ψήφου της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς της Fed εδώ και δύο χρόνια.
Η διοικητής της Fed, Michelle Bowman, δήλωσε ότι προτίμησε να μειώσει τα επιτόκια κατά μικρότερες 25 μονάδες βάσης επειδή η Fed δεν είχε επιτύχει τον στόχο της για τον πληθωρισμό. «Βλέπω τον κίνδυνο ότι η μεγαλύτερη πολιτική δράση της επιτροπής θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως πρόωρη ανακήρυξη της νίκης στην εντολή μας για τη σταθερότητα των τιμών», ανέφερε η Bowman σε δήλωσή της.  Είπε επίσης ότι ανησυχεί ότι μια μείωση κατά 50 μονάδες βάσης θα έστελνε το μήνυμα ότι «η επιτροπή βλέπει κάποια αστάθεια ή μεγαλύτερους καθοδικούς κινδύνους για την οικονομία».
Κανένας διοικητής της Fed δεν είχε διαφωνήσει σε απόφαση για επιτόκιο από το 2005.

«Πρέπει να γίνουν περισσότερα»

Η διαφωνία της Bowman δεν θα ήταν η τελευταία, καθώς η Fed μείωσε τα επιτόκια σε τρεις διαδοχικές συνεδριάσεις, ενώ ο πληθωρισμός άρχισε να κινείται πλάγια.
Η Beth Hammack, πρόεδρος της Cleveland Fed, ψήφισε κατά της τελευταίας μείωσης των επιτοκίων του έτους τον Δεκέμβριο επειδή κατά την άποψή της «υπάρχει περισσότερη δουλειά να γίνει για τον πληθωρισμό», σημειώνοντας ότι προτιμά να κάνει παύση δεδομένης της δύναμης της αμερικανικής οικονομίας. «Με βάση την εκτίμησή μου ότι η νομισματική πολιτική δεν απέχει πολύ από την ουδέτερη στάση, προτιμώ να διατηρήσω την πολιτική σταθερή μέχρι να δούμε περαιτέρω ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός επανέρχεται στην πορεία του προς τον στόχο μας του 2%».
Τα πράγματα πιθανότατα θα γίνουν πιο περίπλοκα για τους αξιωματούχους της Fed το 2025, καθώς ο Trump αναλαμβάνει τα καθήκοντά του. Ο εκλεγμένος πρόεδρος έχει προτείνει την παράταση των φοροελαφρύνσεων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τη μείωση των φόρων, επιβάλλοντας παράλληλα δασμούς.
Ο Powell δήλωσε ότι ορισμένα μέλη της Fed έκαναν ένα πολύ προκαταρκτικό βήμα για να αρχίσουν να ενσωματώνουν στις προβλέψεις τους «εξαιρετικά εξαρτημένες εκτιμήσεις των οικονομικών επιπτώσεων των πολιτικών» κατά τη συνεδρίαση της 18ης Δεκεμβρίου. Αυτό υποδηλώνει ότι ορισμένοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έλαβαν υπόψη τους πιθανές αλλαγές στις ρυθμίσεις, τη μετανάστευση, το εμπόριο και τη φορολογική πολιτική υπό τη νέα κυβέρνηση Trump.
Η Mary Daly, πρόεδρος της San Francisco Fed, λέει ότι θεωρεί τη διαδικασία αναβαθμολόγησης της Fed ως «ολοκληρωμένη». «Είμαστε τώρα πίσω στην εποχή που μπορούμε να λάβουμε τις αποφάσεις μας πιο αργά… χρησιμοποιώντας τα δεδομένα για να επηρεάσουμε την εισερχόμενη πρόβλεψη και να καθορίσουμε πόσες μειώσεις επιτοκίων θα κάνουμε τελικά το επόμενο έτος», δήλωσε στο Yahoo Finance. Πρόσθεσε ότι η Fed δεν έχει «τελειώσει με τις μειώσεις των επιτοκίων», απλώς προσαρμόζεται με πιο αργό ρυθμό.
Ωστόσο, η Daly δεν απέκλεισε επίσης μια αύξηση των επιτοκίων το 2025. «Ποτέ δεν αποκλείω τίποτα ειλικρινά, διότι αυτό είναι μια συνταγή για να μείνουμε πίσω ή να [κάνουμε] λάθη», δήλωσε χαρακτηριστικά.

www.bankingnews.gr