Νέα εντολή για χωροθέτηση ΑΠΕ
Με σκοπό την καθιέρωση αρχών και κριτηρίων που θα επιτρέπουν τη δημιουργία βιώσιμων εγκαταστάσεων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) αλλά και την αρμονική ένταξή τους στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, εκδόθηκε η εντολή Αρ.
Με σκοπό την καθιέρωση αρχών και κριτηρίων που θα επιτρέπουν τη δημιουργία βιώσιμων εγκαταστάσεων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) αλλά και την αρμονική ένταξή τους στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, εκδόθηκε η εντολή Αρ. 1 /2024 από τον αρμόδιο υπουργό.
Η νέα εντολή που εξέδωσε ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, καθορίζει το πλαίσιο αδειοδότησης των ΑΠΕ ανά κατηγορία, την ενίσχυση της διείσδυσης τους στο ενεργειακό σύστημα της χώρας, με παράλληλο κεντρικό γνώμονα τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος, του τοπίου, της πολιτιστικής κληρονομιάς και άλλων αναγκαίων χρήσεων γης.
Ταυτόχρονα με την νέα εντολή, επιδιώκεται να παρασχεθεί ένα σαφές πλαίσιο στις πολεοδομικές αρχές, τις αρμόδιες αρχές αλλά και άλλους εμπλεκόμενους φορείς και επενδυτές, ιδιαίτερα μετά την έκδοση της γνωμάτευσης της Περιβαλλοντικής Αρχής, ημερ.21/02/2022, για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) σχετικά με τη χωροθέτηση των έργων που αξιοποιούν ΑΠΕ στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής καθορίζοντας τις βασικές παραμέτρους που πρέπει να αξιολογούνται στην επιλογή τεμαχίων, ώστε να είναι ευχερέστερη η θετική αξιολόγηση των πολεοδομικών αιτήσεων.
Η εντολή καθορίζει επίσης περιοχές αποκλεισμού ηλιακών εγκαταστάσεων, φωτοβολταϊκών, αγροφωτοβολταϊκών και εγκαταστάσεων αιολικών πάρκων.
Απαγορεύονται φωτοβολταϊκά σε αλυκές, λίμνες, φράγματα
Μεταξύ άλλων απαγορεύεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, εντός καθορισμένης Ακτής, Ζώνης Προστασίας της Παραλίας, Περιοχής Προστασίας της Φύσης, Περιοχές Δικτύου Natura 2000 , σε Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) και Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) του Δικτύου Natura 2000.
Επίσης, απαγορεύεται, στους υγροβιότοπους και στις περιοχές του δικτύου Natura 2000 «Αλυκές Λάρνακας», στη «Λίμνη Ορόκληνης», στη «Λίμνη Παραλιμνίου» και «Φράγμα Άχνας» και μια ζώνη ανάσχεσης (Buffer zone) πλάτους 1.000μ. γύρω από αυτούς.
Επιπλέον απαγορεύεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκων, εντός περιοχών περασμάτων διέλευσης αποδημητικών πτηνών καθώς και σε απόσταση 500μ. από τα όρια αυτών
Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών με βάση τη νέα εντολή, δεν επιτρέπεται ούτε εντός κρατικών δασών και ζώνης ανάσχεσης (buffer zone) πλάτους 500μ. από κρατικά δάση τα οποία έχουν έκταση άνω των 100 εκταρίων και σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές με υψόμετρο μεγαλύτερο των 850μ.
Απαγορεύεται επίσης, εντός περιοχών ή τεμαχίων με υψομετρικές διαφορές εδάφους μεγαλύτερες από 25% με εξαίρεση τις μικρές εγκαταστάσεις που εξετάζονται ανά περίπτωση.
«Όχι» αιολικά πάρκα σε περιοχές δυνητικού κινδύνου πλημμύρας
Μεταξύ άλλων, απαγορεύεται επίσης η χωροθέτηση αιολικών πάρκων εντός περιοχών που εντάσσονται στις Ζώνες Γεωλογικής Καταλληλόλητας, εντός περιοχών προστασίας γεώτοπων και εντός περιοχών προστασίας ορυκτών πόρων ή σε απόσταση 500 μ. από αυτές.
Επιπρόσθετα, απαγορεύεται η χωροθέτηση αιολικών πάρκων σε περιοχές καθορισμένου ορίου ανάπτυξης και εντός απόστασης μέχρι 850 μ. από ήδη καθορισμένο όριο ανάπτυξης αλλά και 350 μ. από νόμιμα υφιστάμενη μεμονωμένη κατοικία που βρίσκεται εκτός ορίου ανάπτυξης.
Απαγορεύεται ακόμα, εντός της λωρίδας κατάληψης εγγεγραμμένου ή υπό εγγραφή δημόσιου ή δασικού δρόμου, δρόμου σχεδίου αναδασμού, μονοπατιού ή εγγεγραμμένου δικαιώματος διόδου και εντός περιοχών/ τεμαχίων με υψομετρικές διαφορές εδάφους μεγαλύτερες από 25%.
Μεταξύ άλλων, απαγορεύεται και σε απόσταση μικρότερη των 500μ. από αρχαιολογικό χώρο ή κηρυγμένο Αρχαίο Μνημείο ή σε περιοχή που επηρεάζει οπτικά κηρυγμένο Αρχαίο Μνημείο.
Προϋποθέσεις εξέτασης αιτήσεων κατά περίπτωση
Στην εντολή Αρ.1/2024 περιλαμβάνονται και πρόνοιες για εγκατάσταση ηλιακών πάρκων ισχύος άνω των ορίων του γενικού διατάγματος κατά περίπτωση.
Συγκεκριμένα, επιτρέπεται η εγκατάσταση ηλιακού πάρκου εντός περιμετρικής ζώνης με πλάτος 200μ. από τα όρια ήδη καθορισμένου Ορίου Ανάπτυξης, με εξαίρεση τις Βιομηχανικές ή Βιοτεχνικές Ζώνες ή περιοχές, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του τεμαχίου και του έργου γύρω από τους Υγροβιότοπους και περιοχές του δικτύου Natura 2000 «Αλυκές Λάρνακας», «Λίμνη Ορόκληνης», «Λίμνη Παραλιμνίου» και «Φράγμα Άχνας» ενώ προνοείται ότι από 500μ. μέχρι 1.000μ. από αυτούς απαιτείται η υποβολή Μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης σύμφωνα με τις πρόνοιες των περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμων του 2003 έως 2015 και εξετάζεται κατά περίπτωση.
Κατά περίπτωση εξετάζονται οι αιτήσεις και για τεμάχια που εμπίπτουν στις περιοχές φωλεοποίησης και σε περιοχές χωροκράτιας των αρπακτικών πτηνών, τα οποία σύμφωνα και με τη νομοθεσία είναι «υπό απειλή» και αφορούν τα είδη του περδικοσιάχινου / αετός του Μπονέλλι (Aquila fasciata) και του γύπα (Gyps fulvus), όπως επίσης στην περιοχή της κοινότητας Στενής και ιδιαίτερα για την προστασία του σπάνιου είδους νυχτερίδας Rhinolophus euryale, ή αιτήσεις εντός ακτίνας απόστασης 2,2 χλμ. από το συγκεκριμένο καταφύγιο.
Περαιτέρω, σε περιοχές που απαντώνται είδη του Κόκκινου Βιβλίου, προστατευόμενα δέντρα, ομάδες δέντρων ή δάση, αιωνόβιες ελιές και χαρουπιές και καλλιέργειες που επιδοτούνται από τον ΚΟΑΠ (Χαρουπιές/ Αμυγδαλιές/ Φουντουκιές) εξετάζονται κατά περίπτωση σε βαθμό που τα έργα να μην επηρεάσουν αρνητικά τα είδη αυτά.
Κατά περίπτωση η εγκατάσταση αγροβολταϊκών
Κατά περίπτωση εξετάζονται και σε γεωργικά τεμάχια εγκατάστασης αγροβολταϊκών υπό την απαραίτητη προϋπόθεση ότι υπάρχει σε μόνιμη βάση χρήση της γεωργικής γης με κατάλληλες καλλιέργειες (φυλλώδη λαχανικά υποστυλωμένα και γραμμικές καλλιέργειες δέντρων υψηλής παραγωγής ή άλλες καλλιέργειες που θα τύχουν έγκρισης από το τμήμα Γεωργίας διασφαλίζοντας παραγωγικότητα στο 90% της κανονικής για το τεμάχιο.
Σε οιανδήποτε περίπτωση, το μέγεθος των τεμαχίων ανά αίτηση για εγκατάσταση αγροβολταϊκών ή ημιδιαπερατών πλαισίων διαπερατότητας 50% (είτε αποτελείται από ένα, είτε από πολλά τεμάχια μαζί) δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 25 δεκάρια, ήτοι 25.000τ.μ.