Ο κόσμος ψιλοπαλαβώνει στις μέρες μας

Του Κώστα Πώποτα Δεν το είπα εγώ αυτό αλλά ο νεοεκλεγείς Αμερικανός Πρόεδρος και υποθέτω ότι δεν το εννοούσε ως αυτοαναφορικό. Αν έπρεπε να πω εγώ κάτι θα έλεγα

​

Του Κώστα Πώποτα

Δεν το είπα εγώ αυτό αλλά ο νεοεκλεγείς Αμερικανός Πρόεδρος και υποθέτω ότι δεν το εννοούσε ως αυτοαναφορικό. Αν έπρεπε να πω εγώ κάτι θα έλεγα ότι ο κόσμος ήταν πάντα παλαβωμένος.

Δεν εξηγείται αλλιώς πως δικτατορίες διαρκούν δεκαετίες πριν καταρρεύσουν με βίαιο τρόπο για να τις διαδεχτούν τραυματικές περίοδοι αλληλοσπαραγμών. Το Ιράκ, η Λιβύη είναι παραδείγματα τέτοιων καταστάσεων, όπου κάποιοι που θεωρούν εαυτούς «απάλαβους» καταλήγουν να δημιουργούν εξίσου παλαβές καταστάσεις με τις προηγούμενες. Και είναι εξίσου υποκριτικό και όχι παράδοξο ότι όλες αυτές οι συζητήσεις περί άλλων παλαβών υπευθύνων, δεν κατόρθωσαν να καταστείλουν τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα, όπως και γιατί όταν καταρρέει ένα καθεστώς δεν έχουμε τρόπους να εξασφαλίσουμε ήπια μετάβαση σε δημοκρατικές δομές.

Αν τώρα στραφούμε στον τελευταίο μεγάλο ασθενή, την Συρία, θα πρέπει να κοιτάξουμε πίσω στον χρόνο, το 1920. Όταν οι μη παλαβοί (;) μεγάλοι της εποχής «διεμοιράσαντο τα ιμάτια» της Οθωμανικής αυτοκρατορίας «εν εαυτοίς», ήγουν χωρίς να λάβουν υπόψη τις επιθυμίες των λαών που κατοικούσαν στις χώρες-ρετάλια που στήσαν. Πήγαν λοιπόν οι χώρες της Αντάντ στο Σαν Ρέμο όχι για να τραγουδήσουν, αλλά για να τεμαχίσουν τις περιοχές ανδρείκελα στη Μέση Ανατολή που δίνουν έκτοτε μόνο προβλήματα στη διεθνή κοινότητα, καθώς δεν αφέθηκαν ποτέ οι ντόπιοι πληθυσμοί να δώσουν λύση στα δικά τους προβλήματα. Και με εξαίρεση την Ιταλία που αφουγκράστηκε τις επιθυμίες των πολιτών της και άφησε κατά μέρος προτάσεις συμμετοχής στη διανομή της πίτας, οι Γάλλοι και Άγγλοι –εν πλήρη κακοπιστία και δυσπιστία μεταξύ τους– συνέγραψαν ως μόνιμα μέλη της Κοινωνίας των Εθνών (ΚτΕ) τις «Εντολές» που ανέθεταν στην Γαλλία την εποπτεία της πολιτικής ωρίμανσης της Συρίας (και του Λιβάνου) και στην Αγγλία την κηδεμονία της Παλαιστίνης –η Τρίτη Εντολή για τη Μεσοποταμία αντικαταστάθηκε γρήγορα από την Σύμβαση Αγγλίας Ιράκ πίσω από την πλάτη των άλλων. Θυμηθείτε ότι την περίοδο εκείνη η Ελλάδα, μη μόνιμο μέλος της ΚτΕ, ήταν παγιδευμένη στην Μικρά Ασία, προασπίζοντας κυρίως τα συμφέροντα της Αγγλίας, με τη δυσαρεστημένη από αυτό Γαλλία. Το 1935 η Γαλλία υπέγραψε συνθήκη αναγνώρισης της Ανεξαρτησίας της Συρίας (καταργώντας την αυτονομία των Δρούζων και Αλαουιτών, πράγμα που η περιοχή πληρώνει ως και σήμερα), αλλά δεν την επικύρωσε ποτέ, καθώς τα σύννεφα του πολέμου πύκνωναν (μάλιστα παραχώρησε την Αλεξανδρέτα στους Τούρκους –ξέρετε αυτή την μικρή απόφυση στο υπογάστριο της Τουρκίας που έλκει σκωπτικά σχόλια) προκαλώντας την κατάργηση της δημοκρατίας και αυτονομίας της Συρίας.

Όταν μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου η ΚτΕ διαλύθηκε, οι Εντολές κληροδοτήθηκαν στον νεοδημιουργημένο ΟΗΕ, αλλά έχασαν την έννοια τους για την Συρία, καθώς αναγνωρίστηκε η ανεξαρτησία της και τα Γαλλικά στρατεύματα αποχώρησαν το 1946.

Μια όμως τόσο επιβαρυμένη πολιτικά περιοχή σε γειτνίαση με άλλες εξίσου προβληματικές ζώνες που άλλαζαν διαρκώς διαμόρφωση, ήταν δύσκολο να διοικηθεί δημοκρατικά, απόδειξη ότι η επάνοδος ως πρόεδρος του εκλεκτού της Γαλλίας Αλ-Ατασι, γινόταν διαλειμματικά και εναλλακτικά με πραξικοπήματα ως τον θάνατό του το 1960.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, και με αδελφοκτόνες πρακτικές ήρθε στην εξουσία ο πατέρας του εκδιωχθέντος προέδρου που αντίθετα με τον τελευταίο ήταν σώμα και αίμα του στρατού.

Δεν θα επεκταθώ στη σύγχρονη ιστορία της Συρίας και ιδίως των ευθυνών της για την κατάληψη του Λιβάνου και την ανάφλεξη των συγκρούσεων στον τελευταίο, για να αφήσω χώρο για σκέψεις γύρω από το μέλλον. Τα προηγούμενα τα είδαμε στην περίπτωση του Ιράν και του Ιράκ. Με τη διαφορά ότι η Συρία συνορεύει άμεσα με το Ισραήλ – το οποίο κατέλαβε εκ νέου τα υψίπεδα του Γκολάν.

ΟΑλ-Ζαβλανι, το κεντρικό πρόσωπο της νέας πολιτικής σκηνής στη Συρία, επικηρυγμένος από τις ΗΠΑ και καταχωρημένος ως τρομοκράτης στους καταλόγους του ΟΗΕ, –όπως πολλοί πριν από αυτόν που αναμίχθηκαν στην πολιτική της περιοχής, Ισραηλινών περιλαμβανομένων– κρατά στα χέρια του την τύχη της Συρίας και σίγουρα λιγότερες απαντήσεις απ’ ό,τι ερωτήματα. Θα προχωρήσει γρήγορα σε ελεύθερες εκλογές –και θα είναι βιώσιμο ό,τι σχήμα προκύψει; Θα κρατήσεις αποστάσεις από το Ιράν; Θα έλθει σε συμφωνία με το Ισραήλ; Θα εγγυηθεί την αυτοτέλεια του Λιβάνου και την ειρήνευση στο νότιο τμήμα του; Θα συμβάλλει στην ειρήνευση στη Γαζα; Θα εκχωρήσει μεγαλύτερη αυτονομία στους Κούρδους; Θα ορθώσει ανάστημα απέναντι στην Τουρκία; Θα τηρήσει το διεθνές δίκαιο με τον ορισμό θαλασσίων ζωνών με την Κύπρο; Και … είτε το θέλουμε είτε όχι, πόσο θα δώσει απαντήσεις που αρέσουν στον Τραμπ!

Ω τι κόσμος μπαμπά!