Οι δείκτες ευημερούν, αλλά ο κόσμος γκρινιάζει

Του Κώστα Στούπα

1) Οι δείκτες ευημερούν, αλλά ο κόσμος γκρινιάζει

Τα καλά νέα για την πορεία της ελληνικής οικονομίας είναι πλέον τόσο συχνά που κανένας δεν τους δίνει σημασία, ενώ σπάνια μένουν στα πρωτοσέλιδα του διαδικτύου για μερικά δεκαπεντάλεπτα.

Αντιθέτως στον διεθνή Τύπο βρίσκει κάποιος όλο και συχνότερα θετικά έως διθυραμβικά δημοσιεύματα για την ελληνική οικονομία.

Ακόμη και αν αναφέρει κάποιος με θετικό τρόπο τη μείωση του χρέους, τη μείωση της ανεργίας τις αυξήσεις των μισθών κ.λπ. για να αποφύγει το ηλεκτρονικό “μπούλινγκ” από τον ψηφιακό όχλο, θα πρέπει να τονίσει το εμπορικό έλλειμμα και την προσωρινότητα αυτής της κατάστασης.

Βέβαια η Ελλάδα απέχει από το να γίνει Ιρλανδία ή Λουξεμβούργο, αλλά τον τελευταίο αιώνα οι χρονιές που είχε δημοσιονομικά πλεονάσματα μετριούνται στα δάχτυλα. Το ίδιο και οι χρονιές που εγκαινιάζονται μεγάλα έργα υποδομής όπως ένα μετρό, μια Αττική Οδός ή ένα διεθνές αεροδρόμιο.  

Όμως είναι αλήθεια πως η Ελλάδα παραμένει η φτωχότερη χώρα της δυτικής Ευρώπης και αν δεν προσέξει μπορεί να καταντήσει και της Ανατολικής Ευρώπης, όπου ακόμη κρατιέται πάνω από 2-3 χώρες.

Αλήθεια είναι επίσης ότι σε σχέση με το ΑΕΠ, τις συντάξεις και τους μισθούς που βελτιώνονται, σε κάποιες κατηγορίες το κόστος ζωής ανεβαίνει ταχύτερα.

Πολλοί θα περίμεναν πως μια δεκαετία και πλέον μετά τη χρεοκοπία και την απώλεια του 25% του ΑΕΠ, η οικονομία θα εκτινάσσονταν σαν πιεσμένο ελατήριο, όπως συνέβη μετά τον πόλεμο και την υποτίμηση του Μαρκεζίνη.

Τότε όμως η σχέση εργαζόμενων προς συνταξιούχους ήταν 8-9 προς 1 και κάθε σπίτι είχε από 6-7 παιδιά που μεγάλωναν και σε μια δεκαετία θα έψαχναν για δουλειά, σπίτι και καλύτερη ζωή. Τώρα συμβαίνει το αντίστροφο.

Αν μέχρι πριν λίγα χρόνια το μεγαλύτερο πρόβλημα για την ελληνική οικονομία είναι το δυσλειτουργικό πελατειακό κράτος και το υψηλό συνταξιοδοτικό κόστος που αφαιρεί πόρους από την οικονομία, στις μέρες μας αναδεικνύεται η έλλειψη εργατικού δυναμικού και η δημογραφική συρρίκνωση. Όχι πως τα πρώτα έχουν διορθωθεί, απλά τα δεύτερα αποκτούν μεγαλύτερη βαρύτητα.

Σε αυτό το κλίμα η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας πριν λίγες μέρες από τη Scope Ratings πέρασε σχεδόν απαρατήρητη.

Η αναβάθμιση στη βαθμίδα BBB αντανακλά την προσδοκία του Scope για συνέχιση της μείωσης του δείκτη χρέους της γενικής κυβέρνησης της Ελλάδας κατά τα επόμενα χρόνια.

Η μείωση του δημόσιου χρέους, η βελτιωμένη ανθεκτικότητα του τραπεζικού συστήματος και η ισχυρότερη τάση ανάπτυξης ήταν οι βασικοί μοχλοί που οδήγησαν στην αναβάθμιση, σύμφωνα με τον γερμανικό οίκο.

“Το ακόμη υψηλό δημόσιο χρέος και οι διαρθρωτικές οικονομικές αδυναμίες παραμένουν περιοριστικοί παράγοντες της πιστοληπτικής αξιολόγησης”, προσθέτει.

Η μείωση αυτή καθοδηγείται από την ευνοϊκή δυναμική του χρέους, παράλληλα με τα ισχυρότερα από τα αναμενόμενα πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα και τη συνακόλουθη περαιτέρω μείωση του συνολικού δημοσιονομικού ελλείμματος.

Επιπλέον, η υιοθέτηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, η μείωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών και η πιο σταθερή στήριξη από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ενισχύουν τη μακροοικονομική βιωσιμότητα και την τάση ανάπτυξης, αναφέρει η Scope.

Η βελτίωση φαίνεται πως δεν αγγίζει τον μέσο νέο εργαζόμενο της χώρας που δεν έχει εισόδημα από ενοίκια ή μια σύνταξη σε αρκετές περιπτώσεις καλύτερη από τον μισθό του.

Αν πάει να ενοικιάσει ένα δυάρι στο Μαρούσι ή το Χαλάνδρι, θα του ζητήσουν ενοίκιο 700-800 ευρώ που μπορεί να είναι τα δυο τρίτα του μισθού του.

Αν πάει να το αγοράσει, για 80 τ.μ. θα του ζητήσουν 200-250 χιλ. ευρώ για ένα σπίτι τις δεκαετίας του ’70 που κανονικά θα ‘πρεπε να είναι για απόσυρση.

Για ένα σπίτι της δεκαετίας του ’70 λοιπόν, αν δίνει το 30% του μισθού του, κάθε μήνα θα χρειαστεί περίπου 40 χρόνια να το αποπληρώσει. Αυτά με μηδενικό επιτόκιο, αν δανειστεί με 5% θα χρειαστεί πάνω από 100 χρόνια.

Ανάλογη είναι η κατάσταση και στα σούπερ μάρκετ όπου πας για γάλα, υλικά και πρωινό και οδοντόπαστες και φεύγεις με 50 ευρώ λιγότερα…

Αυτό όμως δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, αλλά παγκόσμιο. Αρκεί να κοιτάξει κάποιος το διάγραμμα με τις τιμές των αγροτικών βασικών προϊόντων που επιμένουν να κινούνται στα υψηλά της δεκαετίας.

Η δυσαρέσκεια έχει αίτια και δεν αναμένεται να υποχωρήσει. Θα οδηγήσει σε λάθος επιλογές “θαυματοποιών” που θα επιφέρουν μεγαλύτερες καταστροφές και μόνο όταν μηδενίσει το κοντέρ αυτών που θεωρούνται κεκτημένα, θα υποχωρήσει η δυσαρέσκεια.

Έχουμε δρόμο ακόμη.

2) Το ανέκδοτο με τις ελληνικές τράπεζες

Αγαπητέ Κώστα,

Αντιλαμβάνομαι ότι οι ελληνικές τράπεζες πέρασαν δύσκολα χρόνια, φυσικά και με δική τους υπαιτιότητα.

Όμως μετά τα χρόνια της εξυγίανσης του χαρτοφυλακίου τους δεν επιτελούν τον θεσμικό τους ρόλο όπως αναμένεται από τις συστημικές τράπεζες μιας χώρας.

Οι ελληνικές τράπεζες δεν δίνουν επιτόκια στις καταθέσεις, αλλά ούτε και (χαμηλότοκα) δάνεια και χρεώνουν γελοία ποσά για απλές συναλλαγές.

Στον αντίποδα ο ανταγωνισμός τρέχει με εξωφρενικούς ρυθμούς.

Η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή online τράπεζα έχει κεφαλαιοποίηση 45 δισ., τη στιγμή που όλες οι συστημικές ελληνικές μαζί είναι στα 25 δισ.

Ανοίγει κανείς λογαριασμό χωρίς φυσική παρουσία, η κάρτα έρχεται στο ταχυδρομείο, δίνει επιτόκιο 2,5% στο βασικό πακέτο, δωρεάν μετατροπή συναλλάγματος, πολύ οικονομικές συναλλαγές σε χρηματιστήρια και crypto. Και με καμία υποχρέωση για επιβεβαίωση της κατοικίας, Ε1, Ε9, λογαριασμούς ρεύματος κλπ κλπ.

Ας γνωρίζουν οι τράπεζες της καρδιά μας τον βασικό νόμο της φύσης: “Όποιος δεν εξελίσσεται εξαφανίζεται”.

Άρης Μισούλης

Φυσικός, Σύμβουλος Επιχειρήσεων

kostas.stoupas@capital.gr

ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ;

★
★
★
★
★