Οι προκλήσεις της ψηφιακής εποχής στην Ελλάδα και τον κόσμο

Μπαίνοντας στην τελική ευθεία για τη σημαντική ημερίδα που διοργανώνει το Συνέδριο για «Το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας στην τροχιά του 21ου αιώνα», στη Ημερίδα, Θεσσαλονίκη, Συνέδριο, Φύλλο 711 πολιτική

​

Μπαίνοντας στην τελική ευθεία για τη σημαντική ημερίδα που διοργανώνει το Συνέδριο για «Το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας στην τροχιά του 21ου αιώνα», στη Θεσσαλονίκη, με θέμα «Οι προκλήσεις της ψηφιακής εποχής στην Ελλάδα και τον κόσμο», δίνουμε τον λόγο σε τρεις εκ των ομιλητών της πρώτης θεματικής συζήτησης για να μας εκθέσουν τους λόγους για τους οποίους συμμετέχουν στην ημερίδα, δίνοντας μας ταυτόχρονα και μια πρώτη ιδέα της δικής τους οπτικής για το θέμα. Στο επόμενο φύλλο του Δρόμου, θα συνεχίσουμε την παρουσίαση, με δηλώσεις / σκέψεις και άλλων ομιλητών.

Το πρόγραμμα της ημερίδας:

11:00 – 11:30: Εναρκτήρια ομιλία
Οι ψηφιακές αναδιαρθρώσεις ως κομβικό ζήτημα για τη Δημοκρατία & την κοινωνική χειραφέτηση

11:30 – 14:00: Πρώτη θεματική
Τεχνητή Νοημοσύνη – αυτοματοποίηση – ψηφιακές πλατφόρμες: Αποκρυπτογραφώντας τον χαρακτήρα και τις επιδράσεις τους

15:00 – 17:15: Δεύτερη θεματική
Κόμβος 2.0: Η Ελλάδα & η τρέχουσα ψηφιακή μετάβαση

17:30 – 19:00: Εργαστήριο
Αντανακλάσεις των τεχνολογικών εξελίξεων στους χώρους εργασίας, την εκπαίδευση, τους θεσμούς και συνολικότερα την κοινωνική ζωή

Περισσότερες πληροφορίες και νέα για την ημερίδα:

Στην ιστοσελίδα του συνεδρίου: https://yparxiakoellada.gr//
Στη σελίδα της ημερίδας στο facebook: facebook.com/events/370323759476339/

 Ψηφιακές μεταβάσεις και πολυοργανική κρίση

Αλέξης Θεοδωρίδης, μηχανικός μηχανικής μάθησης

Το Συνέδριο για «Το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας στην τροχιά του 21ου αιώνα» ανοίγει τολμηρές θεματικές, σε μια περίοδο όπου η συζήτησή τους όσο πιο κρίσιμη είναι, τόσο περισσότερο αποφεύγεται. Συγκεκριμένα, ο λεγόμενος «ψηφιακός μετασχηματισμός» έρχεται να αλλάξει τους όρους με τους οποίους σχετίζεται ο άνθρωπος με τη μηχανή και με τον εαυτό του και να δημιουργήσει νέες διαμεσολαβήσειςστην καθημερινή ζωή. Ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά αυτών των διαμεσολαβήσεων είναι η αδιαφάνεια. Αυτό είναι που κάνει και επιτακτικότερο το να ανοίξει ο διάλογος πάνω στις νέες ψηφιακές τεχνολογίες, απαλλαγμένος από τους καταναγκασμούς της δογματικής πίστης πάνω στην ουδετερότητα και την αντικειμενική προοδευτικότητα της τεχνολογίας.

Στην εισήγησή μου, θα προσπαθήσω να μιλήσω για αυτή την αδιαφάνεια, τις κοινωνικές αιτίες της και να δείξω τις νέες τεχνολογίες ως κατεξοχήν αποκρυσταλλώσεις ορισμένων κοινωνικών σχέσεων. Θα υποστηρίξω όχι μόνο ότι τα δεδομένα δεν είναι ουδέτερα και οι αλγόριθμοι δεν είναι αντικειμενικοί, αλλά και ότι οι τρόποι και οι μορφές της «ψηφιακής μετάβασης» προσδιορίζονται από τις ανάγκες διαχείρισης μιας σύγχρονης πολυοργανικής κρίσης στον τρόπο με τον οποίο υπάρχει και αναπαράγεται η κοινωνία σε παγκόσμια κλίμακα. Υπό αυτή την οπτική, στις νέες τεχνολογίες ενσωματώνονται τα βασικά κίνητρα που σχετίζονται με αυτές τις ανάγκες, προσδιορίζοντας τις πιθανές τους χρήσεις.

Η διαλεκτική της γνώσης στην Τεχνητή Νοημοσύνη

Από το αρχαιοελληνικό «άτομο» και το βυζαντινό «πρόσωπο» στην αλγοριθμική προσομοίωση του ανθρώπινου υποκειμένου

Δρ. Παναγιώτης Νοτόπουλος, καθηγητής του Τμήματος Λογιστικής και Πληροφοριακών Συστημάτων του ΔΙ.ΠΑ.Ε

Να απευθύνω έναν δημόσιο έπαινο στους διοργανωτές της σημαντικής ημερίδας «Οι προκλήσεις της ψηφιακής εποχής στην Ελλάδα και τον κόσμο», η οποία διεξάγεται στο πλαίσιο του Συνεδρίου «Το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας στην τροχιά του 21 ου αιώνα» και να υπογραμμίσω την αυτονόητη βαρύτητα του θέματος, τόσο αναφορικά με τις επιστημονικές και τις κοινωνικές του επιπτώσεις, όσο και για την διερεύνηση των δυνατοτήτων ιχνηλάτησης και διαμόρφωσης πιθανών πολιτικών κριτικής παρέμβασης στα μείζονα και ουσιώδη υπαρξιακά προβλήματα της χώρας μας αλλά και του κόσμου ευρύτερα.

Οι τρεις μεγάλες επαναστάσεις (μάζα – ενέργεια – πληροφορία) της ανθρωπότητας με επίκεντρο την δυνατότητα κατασκευής τεχνημάτων (εργαλείο – μηχανή – υπολογιστής) χαρακτηρίζουν τις μεγάλες ιστορικές περιόδους της ιστορικής εξέλιξης, σηματοδοτούν τους αντίστοιχους κοινωνικούς μετασχηματισμούς (βιο-παραγωγικοί, νοο-παραγωγικοί), χαράσσοντας την καμπύλη του ιστορικού «Συνειδέναι» και οριοθετούν την θέση του ανθρώπινου υποκειμένου σε αυτήν.

Ειδικότερα, οι μετασχηματισμοί αυτοί της «μάζας», της «ενέργειας» και της «πληροφορίας», μετά από μία εκλεπτυσμένη μαθηματική αφαιρετική επεξεργασία, ανοίγουν τον δρόμο για τη διαρκή κατασκευή «μοντέλων» προσομοίωσης του ανθρώπινου υποκειμένου και της αντίστοιχης τεχνολογικής τους υλοποίησης· με την έλευση, μάλιστα, του τρίτου τεχνήματος, του υπολογιστή, αποπειράται να ενσωματώσει σε ενιαίο λόγο το σύνολο της ανθρώπινης δραστηριότητας και απειλεί να «διαβρώσει» κάθε επιμέρους πτυχή του ανθρώπινου κοινωνικού βίου.

Η δύναμη του τεχνήματος αυτού εδράζεται σε μία καλώς-σχηματισμένη, σήμερα, μαθηματική θεωρία, που περιλαμβάνει την θεωρία Αυτομάτων και Τυπικών Γλωσσών, την θεωρία Υπολογισιμότητας και την θεωρία Πολυπλοκότητας, με αποκορύφωμα το αξίωμα των Church-Turing για τα όρια των υπολογιστικών (αλγοριθμικών) διαδικασιών. Η εξέλιξη τούτη, άμεσο επακόλουθο των φορμαλιστικών διερευνήσεων στη Θεωρία Συνόλων, τη Μαθηματική Λογική και κυρίως των δύο εκπληκτικών θεωρημάτων του Godel (πληρότητας και μη-πληρότητας), έθεσαν με καταλυτική ενάργεια το επιστημολογικό πρόβλημα των ορίων των αλγοριθμικών διαδικασιών και γενικότερα το γνωσιολογικό πρόβλημα των γνωστικών διαδικασιών της ανθρώπινης σκέψης.

Ήδη, ο δρόμος της «αντικατάστασης» του ανθρώπινου υποκειμένου είχε ανοίξει διάπλατα, με απροσμέτρητες συνέπειες, τόσο στο άμεσο τεχνολογικό επίπεδο και τις εφαρμογές του (Επιστήμη των Υπολογιστών, Τεχνητή Νοημοσύνη), όσο και στο επιστημολογικό επίπεδο, κυρίως όμως στο βαθύτερο φιλοσοφικό επίπεδο, όπου επαναδιατυπώνονται θεμελιώδη ερωτήματα, αναφορικά με την φύση της Οντολογίας και της Γνωσιολογίας και επανα-διατάσσονται τα θεμελιώδη υπαρξιακά ερωτήματα και η ιεράρχησή τους.

Η εισήγηση, συνεπώς, θα πραγματευτεί τα διαχρονικά επιστημολογικά ζητήματα της μοντελοποίησης και τις δυνατότητες τεχνοποίησης του ανθρώπινου υποκειμένου. Αρχικά, θα εξετάσει, με σύντομο και ευσύνοπτο τρόπο, την προσέγγισή τους από την αρχαιοελληνική σκέψη, μέσα από τα κύρια ρεύματα σκέψης και φιλοσοφίας (Πλατωνισμός, Αριστοτελισμός, Νεο-πλατωνισμός), όπως αυτή διαμορφώθηκε και σχηματοποιήθηκε στην οντολογική αντίληψη του αρχαιοελληνικού «ατόμου». Στη συνέχεια, θα διερευνήσει την συνεισφορά της «Βυζαντινής» σκέψης στην διαμόρφωση της έννοιας του «προσώπου» και δια μέσου του ρεύματος του Σχολαστικισμού και της Αναγέννησης θα επικεντρωθεί στην Κριτική της Μεταφυσικής σκέψης στους Νεότερους Χρόνους (18ος και 19ος αιώνας) και ειδικότερα, θα εστιαστεί στην επιστημολογική και γνωσιο-θεωρητική μετατόπιση και την ριζική αντιστροφή των όρων της προσέγγισης της έννοιας του Υποκειμένου, από την Δυτική Επιστήμη.

Τέλος, μέσα από την επιστημολογική και τεχνολογική προσέγγιση του 20ού και 21ου αιώνα, θα επιμείνουμε στις αξιωματικά θεμελιωμένες τεχνολογικές δυνατότητες προσομοίωσης του ανθρώπινου προσώπου από την Τεχνητή Νοημοσύνη και την Ψηφιακή Τεχνολογία, γενικότερα, με ότι αυτό συνεπάγεται για την κατασκευή ενός «δυστοπικού» παρόντος, ενός «εφιαλτικού» μέλλοντος και την υπαρξιακή, πλέον, αδήριτη αναγκαιότητα υπεράσπισης του ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ, σε κάθε έκφανση της πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής πραγματικότητας, εντέλει την οντολογική

υπεράσπιση του ανθρώπινου υποκειμένου απέναντι σε κάθε απόπειρα κοινωνικής του καθυπόταξης και πνευματικής του αλλοτρίωσης.

4η Βιομηχανική Επανάσταση & Δίκαιο: Προκλήσεις & Προοπτικές

Αντώνης Μπρούμας, δικηγόρος με ειδίκευση σε θέματα τεχνολογίας, ανεξάρτητος ερευνητής και ακτιβιστής των ψηφιακών δικαιωμάτων. Διδάκτωρ Νομικής με δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά της Ελλάδας και του εξωτερικού. Συγγραφέας του βιβλίου «Intellectual Commons & the Law» από τον εκδοτικό οίκο University of Westminster Press.

Ποιες προκλήσεις και ποιες προοπτικές θέτει η 4η βιομηχανική επανάσταση για την Ελληνική κοινωνία; Με ποιον τρόπο μπορούμε να περιορίσουμε τις επιπτώσεις των σύγχρονων τεχνολογιών αλλά και να εκμεταλλευτούμε τις δυνατότητές τους, για να καθορίσουμε το κοινό μας μέλλον σε προοδευτική κατεύθυνση; Και ποιον ρόλο μπορεί να παίξει το δίκαιο σε αυτό το ταξίδι;

Οι κοινωνικές αλλαγές, που τροφοδοτούνται από την ανάπτυξη των νέων ΤΠΕ, της τεχνητής νοημοσύνης, της ρομποτικής και της βιογενετικής, μετασχηματίζουν την οικονομία, την πολιτική και τον πολιτισμό αλλά επιφέρουν και δομικές αλλαγές στον φυσικό, ψηφιακό και βιολογικό κόσμο μας. Απέναντι στις προκλήσεις αυτές, η Ελλάδα μπορεί, αφενός, να περιορίσει τον αρνητικό αντίκτυπο και, αφετέρου, να απελευθερώσει τις θετικές προοπτικές των νέων τεχνολογιών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τις δυνατότητές της αλλά και με πυξίδα ένα συλλογικό όραμα για τη θέση και την πορεία της στον σύγχρονο κόσμο.

Στο πλαίσιο αυτό, το δίκαιο αποτελεί κομβικό δημοκρατικό εργαλείο για έναν ορίζοντα ρύθμισης της 4ης βιομηχανικής επανάστασης με επίκεντρο την ελληνική κοινωνία.

Κυκλοφορεί ο τόμος των πρακτικών του συνεδρίου για «Το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας στην τροχιά του 21ου αιώνα». Μια καταγραφή όλων των ανακοινώσεων από τις 7 θεματικές συνεδρίες, με χρήσιμο επιπλέον υλικό, από πίνακες, από γραφήματα, αλλά και από αναφορές σε πηγές για βαθύτερη μελέτη.

Τα 7 κεφάλαια του βιβλίου αυτού:

– Πλευρές της χρεοκοπίας: Η ελληνική οικονομία, κερδισμένοι, χαμένοι και προοπτικές
– Το νέο πολιτικό καθεστώς και το ξεγύμνωμα της δημοκρατίας
– Ζητήματα συλλογικής και πολιτιστικής συνείδησης της ελληνικής κοινωνίας
– Το κοινωνικό δικαίωμα στην Υγεία και την Εκπαίδευση: Από τη διάλυση στη διατεταγμένη υπηρεσία
– Προς νέες μορφές αποικιοποίησης: Ενέργεια, περιβάλλον και «ψηφιακή δεκαετία»
– Οι άμεσες εθνικές απειλές και το γκριζάρισμα του ελληνισμού
– Εθνική στρατηγική και υποκείμενο: Προϋποθέσεις για μια διαφορετική πορεία

Τα παραπάνω μαζί με την εναρκτήρια ομιλία του Λαοκράτη Βάσση με τίτλο «Το πολιτιστικό αντίδοτο στο Υπαρξιακό Πρόβλημα του Τόπου μας», καταφέρνουν να μεταφέρουν σε ένα βαθμό, το σύνολο των σκέψεων που κατατέθηκαν στις εργασίες του Συνεδρίου τον περασμένο Μάιο στην Αθήνα, και ελπίζουμε να δώσουν αφορμή για περισσότερο διάλογο, και έναυσμα για συνολικότερη ενεργοποίηση.

Έχουμε την πεποίθηση πως το υλικό αυτό, φωτίζοντας από διαφορετικές πλευρές το κεντρικό πρόβλημα της χώρας μας σήμερα, καταφέρνει να στοιχειοθετήσει με επάρκεια τη βασική θέση του συνεδρίου, την ανάγκη δηλαδή να συγκεντρωθούν δυνάμεις (κόντρα στον κατακερματισμό), και να αναζητηθούν τρόποι(κόντρα στην αδράνεια και την συνήθεια), ώστε να απαντηθεί το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας. Την ίδια στιγμή, σκιαγραφούν, και έναν δρόμο αναζήτησης των απαντήσεων αυτού, σαν οδοδείκτες για κάθε εγχείρημα που θα προσπαθήσει να αναμετρηθεί μαζί τους.

Περισσότερες πληροφορίες, και αναλυτικά περιεχόμενα στην ιστοσελίδα του Συνεδρίου: yparxiakoellada.gr/kykloforise-o-tomos-ton-praktikon-tou-synedriou/

Σχεδιάζοντας τα επόμενα βήματα του Συνεδρίου

Πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 15/12, συνάντηση συντονισμού του Συνεδρίου για «Το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας στην τροχιά του 21ου αιώνα», στην οποία καλέστηκαν να συμμετάσχουν οι ομιλητές στο συνέδριο του Μαΐου καθώς, τα μέλη της οργανωτικής επιτροπής, καθώς και οι συμμετέχοντες στις συνελεύσεις στήριξης αυτού.

Μεταξύ άλλων συζητήθηκαν:

– Η αξιοποίηση της έκδοσης των πρακτικών.
– Η στήριξη της ημερίδας για τις νέες τεχνολογίες στη Θεσσαλονίκη.
– Η επιμονή στον προσανατολισμό, και στην ανταπόκριση σε όσα συμβαίνουν γύρω μας, με ιδιαίτερη αναφορά στο ζήτημα του πολέμου.
– Η πολύπλευρη προετοιμασία για την διεξαγωγή ενός δεύτερου συνεδρίου που θα δώσει βάρος στα συμπεράσματα και τις προτάσεις στα πεδία που το συνέδριο του Μαΐου χαρτογράφησε ως πλευρές του υπαρξιακού προβλήματος της χώρας.
– Η ανάγκη μονιμότερου συντονισμού για τον από κοινού σχεδιασμό των επόμενων βημάτων του συνεδρίου.

Αποφασίστηκε να καθιερωθεί μια μηνιαία συντονιστική συνάντηση και να συγκροτηθεί μια διεκπεραιωτική – εκτελεστική ομάδα που θα έχει ως περιεχόμενο την πρακτική υλοποίηση όσων έχουμε αποφασίσει και σχεδιάσει.

Σχόλια