Π. Λιαργκόβας – Προϋπολογισμός: Μια κρίσιμη ματιά
Προϋπολογισμός: Μια κρίσιμη ματιά | Liberal.gr
Ο κρατικός προϋπολογισμός του 2025 φέρνει στο προσκήνιο τόσο τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας όσο και τα διαχρονικά προβλήματα που τη συνοδεύουν. Βασισμένος σε έναν συνδυασμό αναπτυξιακών στόχων και δημοσιονομικής πειθαρχίας, ο προϋπολογισμός του 2025 θέτει τις βάσεις για σταθερότητα, αλλά παράλληλα αναδεικνύει την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις.
Συγκεκριμένα, ο προϋπολογισμός προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,3%, ποσοστό που παραμένει υψηλότερο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, με τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις να αποτελούν βασικό πυλώνα στήριξης. Οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 8,4%, μειώνοντας το επενδυτικό κενό στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2010. Παράλληλα, η δυναμική μείωση του δημόσιου χρέους, που αναμένεται να φτάσει το 147,5% του ΑΕΠ, ενισχύει την αξιοπιστία της χώρας στις διεθνείς αγορές. Η δημοσιονομική σταθερότητα είναι επίσης εμφανής, με το πρωτογενές πλεόνασμα να διαμορφώνεται στο 2,4%, ενώ το συνολικό έλλειμμα περιορίζεται στο 0,6% του ΑΕΠ.
Ωστόσο, πίσω από τα ενθαρρυντικά μεγέθη, διαφαίνονται χρόνια δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας που χρειάζονται προσοχή. Το φορολογικό σύστημα παραμένει βαθιά ανισομερές, με τους έμμεσους φόρους να αποτελούν το 59,7% των συνολικών εσόδων, σε σύγκριση με τους άμεσους φόρους που συνεισφέρουν μόλις το 40,22%. Αυτή η ανισορροπία, που μεταφράζεται σε λόγο 1,48 έμμεσων προς άμεσους φόρους, δημιουργεί κοινωνικές ανισότητες και επιβαρύνει δυσανάλογα τα χαμηλά και μεσαία εισοδηματικά στρώματα.
Επιπλέον, η αύξηση των κρατικών εσόδων στα 69,2 δισ. ευρώ στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε έσοδα από τον ΦΠΑ, τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης και τις αυξήσεις εισοδημάτων, τα οποία επηρεάζονται από την ακρίβεια και τη μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται το φορολογικό βάρος για χιλιάδες πολίτες, ιδιαίτερα για εκείνους που βλέπουν τις αποδοχές τους να ανεβαίνουν, περνώντας σε υψηλότερα φορολογικά κλιμάκια.
Οι επενδύσεις παραμένουν ζωτικής σημασίας για την οικονομική ανάκαμψη, αλλά η επιτυχία τους εξαρτάται από την ικανότητα του δημόσιου τομέα να υλοποιεί αποτελεσματικά τα έργα. Το επενδυτικό πρόγραμμα της κυβέρνησης για το 2025 θέτει φιλόδοξους στόχους, όμως οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση δημόσιων έργων και η γραφειοκρατία αποτελούν διαχρονικά εμπόδια. Απόδειξη αποτελεί η φετινή υστέρηση των επενδύσεων σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις του προϋπολογισμού του 2024 (εκτιμώμενη αύξηση 15,1% έναντι πραγματοποιηθείσας 6,7%).
Το 2025 προβλέπεται ως μια χρονιά με μεγάλες προκλήσεις και ευκαιρίες. Η ανάπτυξη και η δημοσιονομική σταθερότητα που επιδιώκει ο προϋπολογισμός απαιτούν τη συνέχιση μεταρρυθμίσεων που θα ενισχύσουν τη βιωσιμότητα της οικονομίας και τη δικαιοσύνη στο φορολογικό σύστημα. Εάν επιτευχθούν αυτές οι προϋποθέσεις, η Ελλάδα μπορεί να προχωρήσει με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση προς μια πιο δίκαιη και ευημερούσα οικονομική πραγματικότητα, θωρακισμένη απέναντι σε εξωτερικές κρίσεις και εγχώριες προκλήσεις.
*Ο Παναγιώτης Λιαργκόβας είναι Πρόεδρος του ΚΕΠΕ και του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας, Καθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
