Pescatourism: Ανοίγοντας το δρόμο για τον αλιευτικό τουρισμό στην Ελλάδα – Cibum

Ο συνδυασμός της φυσικής ομορφιάς, της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς και της αυθεντικής αλιευτικής παράδοσης της Ελλάδας, καθιστά τον αλιευτικό τουρισμό ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις της θάλασσας.

Από τις ακτές της Σαρδηνίας έως αυτές της Ελλάδας, οι ψαράδες ξεκινούν νέες περιπέτειες για να κάνουν γνωστό το επάγγελμά τους στο ευρύτερο κοινό. Με την υποστήριξη των Ομάδων Τοπικής Δράσης Αλιείας, οι αλιείς εκπαιδεύονται, πραγματοποιούν επισκέψεις μελέτης και μαθαίνουν να διαφοροποιούν το εισόδημά τους.

Ο Gavino Iacomini, καπετάνιος του “Pescaturismo K2”, ψαρεύει από την ηλικία των 14 ετών. Τα τελευταία έξι χρόνια αυτός και άλλοι ψαράδες ασκούν τον αλιευτικό τουρισμό για να διαφοροποιήσουν τις πηγές εισοδήματός τους.

Η Silvia Pazola είναι επιχειρηματίας αλιευτικού τουρισμού που επένδυσε σε ένα σκάφος με τον σύντροφό της το 2016 για να ξεκινήσουν την επιχείρησή τους εντός της προστατευόμενης θαλάσσιας περιοχής της Asinara. Βλέπει τον αλιευτικό τουρισμό ως μια ευκαιρία να επιδείξουν τον τρόπο ζωής τους, να μοιραστούν τη χαρά της προετοιμασίας των φρέσκων αλιευμάτων και να απολαύσουν ένα γεύμα μαζί με τους τουρίστες στο σκάφος τους.

Αυτά είναι μόνο δύο παραδείγματα από μια ομάδα ψαράδων της Σαρδηνίας που βρήκαν την ισορροπία μεταξύ της αλιείας, της βιωσιμότητας και του τουρισμού και κυρίως έναν τρόπο να διαφοροποιήσουν το εισόδημά τους.

Ο αλιευτικός τουρισμός (pescatourism) μπορεί να περιγραφεί ως μη εμπορικές αλιευτικές δραστηριότητες που χρησιμοποιούν θαλάσσιους υδάτινους πόρους για αναψυχή, τουρισμό ή άθληση. Κερδίζει ολοένα και μεγαλύτερη δημοτικότητα σε όλη την Ευρώπη και αποτελεί μια ευκαιρία για τους αλιείς να προστατεύσουν τα μέσα βιοπορισμού και τους παραδοσιακούς τρόπους ζωής τους διαφοροποιώντας το εισόδημά τους. Με την ενασχόληση με τον τουρισμό οι αλιείς διατηρούν επίσης σταθερό το εισόδημά τους, ακόμη και κατά τους πιο δύσκολους μήνες αλιείας Ιούλιο και Αύγουστο.

Η αλιευτική βιομηχανία της Ελλάδας πήρε μια σανίδα σωτηρίας το 2015 με την εισαγωγή κανονισμών για τον αλιευτικό τουρισμό. Οι νέοι κανόνες επιτρέπουν στους ψαράδες να παίρνουν τουρίστες στα σκάφη τους, ενισχύοντας το εισόδημά τους και προσφέροντας μια εναλλακτική λύση στις προηγούμενες πρακτικές διάλυσης σκαφών, οι οποίες μείωσαν τον στόλο και επηρέασαν την πλούσια ναυτική κληρονομιά της Ελλάδας.

Ωστόσο, ο αλιευτικός τουρισμός αντιμετώπισε ένα εμπόδιο – την έλλειψη ευαισθητοποίησης. Τόσο οι ψαράδες, που δεν ήταν εξοικειωμένοι με τις περιπλοκές του τουρισμού, όσο και οι τουρίστες, που δεν γνώριζαν τον αλιευτικό τουρισμό, παρέμεναν διστακτικοί. Για να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα, 18 Ομάδες Τοπικής Δράσης Αλιείας (FLAG) ένωσαν τις δυνάμεις τους για να μετατρέψουν τον αλιευτικό τουρισμό σε μια μοναδική εμπειρία “αργού τουρισμού”, με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού, Θαλάσσιου και Αλιευτικού Ταμείου.

Οι FLAG εγκαινίασαν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την προώθηση του αλιευτικού τουρισμού. Ξεκίνησαν χτίζοντας σχέσεις με τους αλιείς μέσω επισκέψεων σε λιμάνια και συζητήσεων. Ενημερωτικές συνεδρίες και έρευνες μέτρησαν τις γνώσεις, το ενδιαφέρον και τα εμπόδια των αλιέων. Καθώς το ενδιαφέρον αυξανόταν, οι FLAG διοργάνωσαν εκπαίδευση σε νομικά, οικονομικά και εμπορικά θέματα.

Για να υποστηρίξουν τους αλιείς ακόμη περισσότερο, οι FLAG συντονίστηκαν με τους Ιταλούς ομολόγους τους, οργανώνοντας μια επίσκεψη μελέτης για να μάθουν από τους ψαράδες της Σαρδηνίας που είχαν εμπειρία στον αλιευτικό τουρισμό. Η επίσκεψη επέτρεψε στους αλιείς και από τις δύο χώρες να συνδεθούν και να συζητήσουν για τον τρόπο λειτουργίας μιας επιχείρησης αλιευτικού τουρισμού, καθώς και για τις προκλήσεις και τις βέλτιστες πρακτικές του κλάδου.

Η επίσκεψη επέτρεψε στους Έλληνες αλιείς να βιώσουν την εμπειρία του αλιευτικού τουρισμού και να ανταλλάξουν απόψεις με τους Ιταλούς συναδέλφους τους σχετικά με τη διαδικασία διαφοροποίησης, πέραν των όσων είχαν καλυφθεί στα εκπαιδευτικά τους σεμινάρια.

Η αυξημένη ευαισθητοποίηση για τον αλιευτικό τουρισμό έχει δώσει νέα πνοή στον κλάδο. Μέσω του έργου αυτού, περισσότεροι από 450 αλιείς διερεύνησαν τις δυνατότητες του κλάδου, ενώ περισσότεροι από 100 έλαβαν ειδική κατάρτιση. Επιπλέον, από τον Σεπτέμβριο του 2023, 48 αλιείς έλαβαν μέτρα για την απόκτηση αδειών τουρισμού, ενώ 157 αλιείς ασχολούνται επί του παρόντος με τουριστικές δραστηριότητες.

Οι αλιείς μπορούν να ζουν σχεδόν αποκλειστικά από τον αλιευτικό τουρισμό τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, με ένα μόνο ταξίδι να αποφέρει περίπου 500 ευρώ την ημέρα!

Τέλος, να τονιστεί ότι ο αλιευτικός τουρισμός μειώνει επίσης την πίεση στα τοπικά είδη ψαριών. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια ενός τουριστικού ταξιδιού, ένας ψαράς βάζει περίπου 0,5 χιλιόμετρα δίχτυ, σε σύγκριση με περίπου 5 χιλιόμετρα για μια ημέρα επαγγελματικής αλιείας. Η δραστηριότητα παρέχει επίσης ευκαιρίες για τους νέους στον τομέα, διατηρώντας ζωτικές δεξιότητες, καθώς και τα παραδοσιακά σκάφη και την κληρονομιά που αντιπροσωπεύουν.