Politico: Η οικονομία της Ευρωζώνης αργοπεθαίνει

Σε τεντωμένο σχοινί η οικονομία της Ευρωζώνης. Τι φοβούνται οι διαχειριστές της κρίσης του 2010 και τα καμπανάκια για την αργή παρακμή

​

“).length);
document.querySelectorAll(“[id^=’adman’]”).forEach(function(el) {
contenttts2.replace(el.outerHTML,” “);
// console.log(el.outerHTML);
});
//console.log(contenttts2);
contenttts2 = document.querySelector(“.single-post-title”).outerHTML.replace(/[nt]/g,” “).replaceAll(/</?[^>]+(>|$)/gi, “”) + “. ” + contenttts2.replace(/

Ανησυχία για μια αργή και οδυνηρή οικονομική παρακμή της Ευρωζώνης, ιδιαίτερα λόγω του υψηλού δημόσιου χρέους σε ορισμένες χώρες, φοβούνται οι διαχειριστές της κρίσης του 2010, μετά και την κατάρρευση της γαλλικής κυβέρνησης.

Η κατάρρευση της γαλλικής κυβέρνησης εξαιτίας μιας διαμάχης για το σφίξιμο του ζωναριού νωρίτερα αυτό το μήνα έχει τραυματίσει περισσότερο από την πολιτική ελίτ της χώρας, αναφέρει δημοσίευμα του Politico.

Για πολλούς ήταν μια δυσάρεστη υπενθύμιση ότι τα προβλήματα χρέους της Ευρώπης, αν και μπορεί να επισκιάστηκαν από άλλες κρίσεις τα τελευταία χρόνια, δεν έφυγαν ποτέ από τη μέση. Και ενώ αυτή η ευπάθεια περιοριζόταν κυρίως στις παρυφές της Ευρωζώνης πριν από 15 χρόνια, σήμερα βρίσκεται στην καρδιά της, αναφέρει το δημοσίευμα.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα -ένας θεσμός που γενικά δεν είναι επιρρεπής στην κινδυνολογία- προειδοποίησε τον περασμένο μήνα ότι ο συνδυασμός υψηλού χρέους, τεράστιων δημοσιονομικών ελλειμμάτων και αδύναμης ανάπτυξης αφήνει την περιοχή ανοιχτή σε μια κρίση της αγοράς όπως αυτή που παραλίγο να διαλύσει την ήπειρο το 2011-2012.

Ωστόσο, τα διδάγματα που πήραμε την προηγούμενη φορά βοήθησαν να περιοριστούν οι φόβοι αυτοί μέχρι στιγμής. Κατά την πορεία προς την ψήφο δυσπιστίας που ανέτρεψε την γαλλική κυβέρνηση την περασμένη εβδομάδα, οι κινήσεις της αγοράς ήταν σημαντικές, αλλά ομαλές. Το ασφάλιστρο κινδύνου της Γαλλίας, ή το spread, έναντι της Γερμανίας αυξήθηκε στις 0,90 ποσοστιαίες μονάδες – το μεγαλύτερο από το 2012. Αλλά αυτό απείχε ακόμη πολύ από τη «μεγάλη καταιγίδα και τις πολύ σοβαρές αναταράξεις» που προέβλεψε ο πρωθυπουργός Μισέλ Μπαρνιέ ότι θα υποδεχόταν την αποχώρησή του.

Μήπως λοιπόν ο Μπαρνιέ και η ΕΚΤ απλώς κάλυπταν ο ένας τον άλλον; Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας Wim Mijs υποστηρίζει ότι η συζήτηση για την κρίση του δημόσιου χρέους δεν είναι τίποτα άλλο παρά πολιτική σπαζοκεφαλιά από τον πρόεδρο Εμανουέλ Μαρκόν και την ομάδα του. Οι πολιτικοί αρέσκονται να κάνουν «μια επιλογή ανάμεσα σε μια σκάλα προς τον παράδεισο ή μιας λεωφόρου προς την κόλαση», σχολίασε χαριτολογώντας.

Υπερβολικοί οι φόβοι κατάρρευσης της Ευρωζώνης, αλλά…

Εξίσου, οι πυροσβέστες που έσβησαν την πυρκαγιά πριν από μια δεκαετία υποστηρίζουν ότι οι φόβοι για μια κατάρρευση της Ευρωζώνης είναι υπερβολικοί – αλλά παραδέχονται ότι αυτό μπορεί να μην σταματήσει μια αργή και επώδυνη οικονομική κατάρρευση της Ευρώπης.

Η μεγάλη διαφορά μεταξύ τώρα και του 2010, λένε, είναι η εμπειρία. Το 2010, κανείς στον ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα δεν είχε εμπειρία από πρώτο χέρι από μια συστημική τραπεζική κρίση και δεν θεωρούνταν αδύνατο να πτωχεύσει μια μεγάλη τράπεζα ή ένα ευρωπαϊκό κράτος. Ως αποτέλεσμα, κάθε νέα κρίση φαινόταν να αποτελεί το έναυσμα για την επόμενη. Η μετάδοση ήταν το σύνθημα της ημέρας.

«Υπήρχε πλήρης θεσμική ανετοιμότητα», δήλωσε ο Πίτερ Πρατ, επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ από το 2011-2019. Έκτοτε η Ευρώπη ήταν απασχολημένη με την προετοιμασία.

Δημιούργησε τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), ένα ταμείο διάσωσης κρατών, και το προίκισε με πάνω από 780 δισεκατομμύρια ευρώ σε καταβεβλημένο και ανακλητό κεφάλαιο. Ανέθεσε στην ΕΚΤ την εποπτεία κάθε τράπεζας που είναι αρκετά μεγάλη ώστε να προκαλέσει προβλήματα πέραν της χώρας της και δημιούργησε το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης για να επιβλέπει κάθε περιφερειακά σημαντική τραπεζική χρεοκοπία. Ταυτόχρονα, η ΕΚΤ έχει αναπτύξει δύο νέα μέσα ρητά για να σταματήσει το είδος της μετάδοσης που έκανε την κρίση του 2010-2013 τόσο έντονη.

Ούτε οι Άμεσες Νομισματικές Συναλλαγές του Μάριο Ντράγκι ούτε το Μέσο Προστασίας της Μετάδοσης της Κριστίν Λαγκάρντ έχουν χρησιμοποιηθεί, αλλά και μόνο η ύπαρξή τους σημαίνει ότι όποιος θέλει να κερδοσκοπήσει σε μια διάλυση της ευρωζώνης πρέπει να έχει πολύ, πολύ βαθιές τσέπες.

Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι © EPA/Francisco Seco

Αλλά πιο σημαντικό από οποιαδήποτε μεμονωμένη αντίδραση είναι ότι η εμπειρία της τελευταίας κρίσης δημιούργησε «μια πολιτική κατανόηση ότι τα προβλήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται με αποτελεσματικό τρόπο, με τρόπο συνεργασίας» και την ικανότητα να συμφωνηθεί μια απάντηση «πιο εύκολα και γρήγορα» στο μέλλον, δήλωσε ο Πάτρικ Χόνοχαν, ο κεντρικός τραπεζίτης που οδήγησε την Ιρλανδία στην κατάρρευση του τραπεζικού της συστήματος και στην επακόλουθη διάσωση του κράτους. «Η εμπειρία υπάρχει. Το έχουμε κάνει».

Με άλλα λόγια, το σημερινό σημείο εκκίνησης είναι η υπόθεση ότι η Ευρώπη θα κάνει, κατά τη φράση του Ντράγκι, «ό,τι χρειαστεί» για να διατηρήσει το ευρώ. Η μετάδοση και η κρίση γίνονται δυνατές μόνο όταν η πίστη της αγοράς σε αυτό κλονίζεται.

Τουλάχιστον από ορισμένες απόψεις, η απαραίτητη πολιτική βούληση θα πρέπει να είναι ακόμη πιο εύκολη σήμερα, καθώς όλοι αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις που απαιτούν τεράστιες επενδύσεις, υποστήριξε ο Χόνοχαν, επισημαίνοντας το γεγονός ότι ακόμη και η Γερμανία εξετάζει το ενδεχόμενο να χαλαρώσει τους αυστηρούς κανόνες της για τις δαπάνες.

Η Ευρώπη είναι πιθανό να συσπειρωθεί

«Δεν υπάρχει διχασμός μεταξύ των χωρών πιστωτών και οφειλετών, όπως υπήρξε στην Ευρώπη κατά την τελευταία κρίση χρέους», είπε. «Δεδομένου ότι όλοι βρίσκονται σήμερα στην ίδια βάρκα, η Ευρώπη είναι πιθανό να συσπειρωθεί».

Μόνο που κάποιοι στη βάρκα μπαλαντζάρουν και κωπηλατούν πιο έντονα από άλλους. Όπως δήλωσε πρόσφατα σε ραδιοφωνική συνέντευξη ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας Φρανσουά Βιλερουά Ντε Γκαλό, η Γαλλία είναι η μόνη που δεν έχει κάνει τις μεταρρυθμίσεις που έκαναν πολλοί από τους γείτονές της («ακόμη και οι Ιταλοί!») μετά την τελευταία κρίση. Και, ενώ η πολιτική βούληση στην κορυφή της πυραμίδας της ΕΕ είναι αρκετά σταθερή, η κυβέρνηση Μπαρνιέ έπεσε ακριβώς επειδή η πλειοψηφία της αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο -παίζοντας με τις αντίστοιχες βάσεις τους- αρνήθηκε να τις υποστηρίξει.

Ο Marcel Fratzscher, επικεφαλής του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW) με έδρα το Βερολίνο, προειδοποίησε ότι η πολλαπλή κρίση έχει αφήσει τους ανθρώπους φτωχότερους από ό,τι θα ήταν διαφορετικά και έχει τροφοδοτήσει την υποστήριξη προς τα λαϊκιστικά κόμματα. Αυτό με τη σειρά του έχει παραλύσει την πολιτική διαδικασία και τώρα εμποδίζει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.

Η σχέση τραπεζών-κρατών αποδυναμώθηκε

Για τον Βίτορ Κονστάνσιο, ο οποίος διετέλεσε αντιπρόεδρος της ΕΚΤ κατά τη διάρκεια του μεγαλύτερου μέρους της κρίσης χρέους της ευρωζώνης, η κύρια διαφορά μεταξύ τώρα και του 2010 είναι ότι ο τραπεζικός τομέας είναι πλέον πολύ πιο ανθεκτικός, αποτελώντας μικρό κίνδυνο για την οικονομία και τα δημόσια ταμεία. Στις μεγαλύτερες τράπεζες της περιοχής, ο λεγόμενος δείκτης κεφαλαίου CET1 – ένα σημείο αναφοράς για τη χρηματοοικονομική ισχύ – έχει αυξηθεί σε πάνω από 15% από κάτω από 13% όταν η ΕΚΤ ανέλαβε την εποπτεία το 2014.

Αυτό είναι σημαντικό δεδομένου του πόσο ύπουλα λειτούργησε η σχέση τράπεζας-κράτους την τελευταία φορά. Της κρίσης του δημόσιου χρέους προηγήθηκε η Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση, κατά την οποία οι τεράστιες ζημίες των τραπεζών κατέστησαν αναγκαίες ενέσεις κεφαλαίου και εγγυήσεις από τις κυβερνήσεις, οι οποίες, τελικά, δεν μπορούσαν να τις αντέξουν οικονομικά. Στη συνέχεια, όταν οι κυβερνήσεις χρειάστηκαν τα χρήματα, οι τράπεζες στις οποίες παραδοσιακά βασίζονταν για να αγοράσουν τα ομόλογά τους μια κρίση δεν μπορούσαν να τους υποχρεώσουν.

Αλλά ενώ οι τραπεζικοί ισολογισμοί ενισχύθηκαν, οι δημόσιοι αποδυναμώθηκαν, λόγω μιας χαμένης δεκαετίας ανάπτυξης και μιας σειράς οικονομικών σοκ. Η συνολική επιδείνωση ήταν σχετικά μέτρια: το ακαθάριστο δημόσιο χρέος αυξήθηκε μόνο από 83% την παραμονή της κρίσης δημόσιου χρέους σε 88,1% στα μέσα του τρέχοντος έτους. Αλλά αυτό κρύβει μια απότομη επιδείνωση στη Γαλλία, όπου το χρέος αυξήθηκε στο 110% του ΑΕΠ από 89% το 2010.

Η Γαλλία αντιμετωπίζει πολιτική κρίση και όχι κρίση φερεγγυότητας

Θα μπορούσε να είναι και χειρότερα. Ο Πράετ υποστήριξε ότι, ενώ το γαλλικό δημόσιο χρέος είναι σαφώς πολύ υψηλό, η χώρα αντιμετωπίζει πολιτική κρίση και όχι κρίση φερεγγυότητας. Τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, «δεν υπάρχουν αμφιβολίες ότι η Γαλλία μπορεί να χρηματοδοτήσει τον προϋπολογισμό της», είπε.

Αυτό εξηγεί γιατί το ασφάλιστρο κινδύνου της Γαλλίας έναντι της Γερμανίας παρέμεινε κάτω από 100 μονάδες βάσης – ένα μικρό κλάσμα των 2.700 μονάδων βάσης που έπρεπε να πληρώσει η Ελλάδα το 2012 και ούτε καν κοντά στις 200 μονάδες βάσης που έπρεπε να μοιράσει η Ιταλία πέρυσι, όταν η πορεία σύσφιξης της πολιτικής της ΕΚΤ τρόμαξε τους επενδυτές.

Αλλά η πορεία – και η αδυναμία αλλαγής της – αποτελούν μεγάλη ανησυχία.

«Οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία θα υπονομεύσουν περαιτέρω την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας, ενώ θα αυξήσουν το κόστος δανεισμού για την κυβέρνηση, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz, Μοχάμεντ Ελ Εριάν.

«Μαζί με τις πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία, αυτό θα δημιουργήσει ισχυρότερους αντίξοους ανέμους για την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη θα υπονομεύσει την ευέλικτη χάραξη πολιτικής σε μια κρίσιμη στιγμή για την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγικότητα και θα αποδυναμώσει τη διαπραγματευτική στάση της ΕΕ έναντι της επερχόμενης κυβέρνησης των ΗΠΑ», πρόσθεσε ο Ελ Εριάν.

Μεγάλη ανησυχία για αργή πτώση της Ευρωζώνης

Συνολικά, αντί για ένα ξέσπασμα τύπου 2010, η μεγάλη ανησυχία είναι αυτή της «αργής πτώσης», αν και παραμένει ικανή να φουντώσει σε κάτι χειρότερο κάθε φορά που υπάρχει ένα εξωτερικό σοκ.

«Ποτέ δεν πρέπει να αποκλείουμε ότι μπορεί να εμφανιστεί σοβαρό άγχος στην αγορά», προειδοποίησε ο Πράετ. «Το έχουμε δει αυτό στο Ηνωμένο Βασίλειο και ακόμη και στην αγορά του αμερικανικού Δημοσίου».

Ο επικεφαλής οικονομολόγος της EFG Bank Stefan Gerlach το έθεσε πιο ωμά: «Το να έχεις ένα μεγάλο δημόσιο χρέος είναι σαν να οδηγείς μεθυσμένος. Αργά ή γρήγορα, θα έχεις ένα ατύχημα. Το ερώτημα είναι πόσο σοβαρό θα είναι», πρόσθεσε.

Διαβάστε ακόμη

Τράπεζες: Τι κερδίζουν οι πολίτες από τις αλλαγές στις προμήθειες

Κώστας Πηλαδάκης: Ο επιχειρηματίας με τα χρέη των 200 εκατ. ευρώ

Πώς η Ελλάδα θα κερδίσει το παιχνίδι της γεωθερμίας: Τα SOS και οι ευκαιρίες 

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!