Πόσο μπορεί να αντέξει;
Τομείς όπως η τεχνολογία, η γεωργία, ο τουρισμός έχουν πληγεί σημαντικά από τον πόλεμο – Ποιο το κόστος για το Ισραήλ σε περίπτωση που ο πόλεμος διευρυνθεί
Τομείς όπως η τεχνολογία, η γεωργία, ο τουρισμός έχουν πληγεί σημαντικά από τον πόλεμο – Ποιο το κόστος για το Ισραήλ σε περίπτωση που ο πόλεμος διευρυνθεί
Στα τέλη Σεπτεμβρίου, ο υπουργός Οικονομικών του Ισραήλ, Bezalel Smotrich, δήλωσε ότι, ενώ η οικονομία της χώρας βρισκόταν υπό πίεση, παραμένει ανθεκτική.
«Η οικονομία του Ισραήλ φέρει το βάρος του πιο μακροχρόνιου και ακριβότερου πολέμου στην ιστορία της χώρας», είπε χαρακτηριστικά ο Smotrich στις 28 Σεπτεμβρίου, μια ημέρα μετά τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές που σκότωσαν τον ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, στη Βηρυτό. Ωστόσο, τα μέτωπα που έχει ανοίξει πλέον το Ισραήλ είναι πολλά και οι φόβοι ότι η σύγκρουση είναι πιθανό να εξαπλωθεί στην ευρύτερη περιοχή, έχει προκαλέσει φόβους ότι το οικονομικό κόστος θα αυξηθεί τόσο για το Ισραήλ όσο και για άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής.
«Εάν οι πρόσφατες κλιμακώσεις μετατραπούν σε μεγαλύτερο και πιο έντονο πόλεμο, αυτό θα έχει βαρύτερο τίμημα στην οικονομική δραστηριότητα και την ανάπτυξη (του Ισραήλ)», δήλωσε στο CNN την 1η Οκτωβρίου ο Karnit Flug, πρώην διοικητής της κεντρικής τράπεζας του Ισραήλ.
Επίσης, η οικονομία του Λιβάνου, θα μπορούσε να συρρικνωθεί έως και 5% φέτος λόγω των διασυνοριακών επιθέσεων μεταξύ της Χεζμπολάχ και του Ισραήλ, σύμφωνα με την BMI, μια εταιρεία έρευνας αγοράς που ανήκει στη Fitch Solutions.
Όμως η οικονομία του Ισραήλ θα μπορούσε να συρρικνωθεί ακόμη περισσότερο από αυτή του Λιβάνου σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ.
Ακόμη και σε ένα πιο ευνοϊκό σενάριο για το Ισραήλ, οι ερευνητές βλέπουν το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν του Ισραήλ – το οποίο τα τελευταία χρόνια ξεπέρασε το Ηνωμένο Βασίλειο – να μειώνεται φέτος, καθώς ο πληθυσμός του Ισραήλ αυξάνεται ταχύτερα από την οικονομία και το βιοτικό επίπεδο μειώνεται.
Πριν από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου και τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς που ακολούθησε, το ΔΝΤ προέβλεψε ότι η οικονομία του Ισραήλ θα αναπτυσσόταν στο 3,4% φέτος, ένα αξιοζήλευτο ποσοστό. Τώρα όμως, οι προβλέψεις των οικονομολόγων κυμαίνονται από 1% έως 1,9%. ενώ το επόμενο έτος, η ανάπτυξη αναμένεται επίσης να είναι πιο αδύναμη από τις προηγούμενες προβλέψεις. Ωστόσο, η κεντρική τράπεζα του Ισραήλ δεν είναι σε θέση να μειώσει τα επιτόκια για να δώσει πνοή στην οικονομία, επειδή ο πληθωρισμός επιταχύνεται, ωθούμενος από την αύξηση των μισθών και την εκτίναξη των κρατικών δαπανών για τη χρηματοδότηση του πολέμου.
«Μακροπρόθεσμη» οικονομική ζημιά
Η Τράπεζα του Ισραήλ υπολόγισε τον περασμένο Μάιο ότι το κόστος του πολέμου θα ανέλθει συνολικά σε 250 δισεκατομμύρια σέκελ (66 δισεκατομμύρια δολάρια) μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών δαπανών και πολιτικών δαπανών, όπως η στέγαση χιλιάδων Ισραηλινών που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στον βορρά και τον νότο. Αυτό ισοδυναμεί περίπου με το 12% του ΑΕΠ του Ισραήλ.
Αυτό το κόστος φαίνεται ότι θα αυξηθεί περαιτέρω καθώς οι σκληρότερες μάχες με το Ιράν και όχι μόνο, συμπεριλαμβανομένης της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, επιβαρύνουν τον αμυντικό τομέα της χώρας ενώ παράλληλα καθυστερεί η επιστροφή των Ισραηλινών στα σπίτια τους στο βόρειο τμήμα της χώρας.
Ο Smotrich, ο ισραηλινός υπουργός Οικονομικών, είναι βέβαιος ότι η οικονομία του Ισραήλ θα ανακάμψει μόλις τελειώσει ο πόλεμος, αλλά οι οικονομολόγοι ανησυχούν ότι η ζημιά θα έχει πολύ μεγαλύτερη διάρκεια από τη σύγκρουση με τις συνέπειες του πολέμου να είναι ορατές για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ο Φλουγκ, πρώην διοικητής της Τράπεζας του Ισραήλ και τώρα αντιπρόεδρος έρευνας στο Ινστιτούτο Δημοκρατίας της χώρας, υποστηρίζει ότι υπάρχει κίνδυνος η ισραηλινή κυβέρνηση να περικόψει τις επενδύσεις για να απελευθερώσει πόρους για την άμυνα.
«Αυτό θα μειώσει τη δυνητική ανάπτυξη (της οικονομίας) στο μέλλον», είπε.
Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Μελετών Εθνικής Ασφάλειας είναι εξίσου απογοητευμένοι. Ακόμη και μια απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα και η επιστροφή της ηρεμίας στα σύνορα με τον Λίβανο θα άφηνε την οικονομία του Ισραήλ σε πιο αδύναμη θέση από ό,τι πριν από τον πόλεμο, ανέφεραν σε έκθεσή τους τον Αύγουστο. «Το Ισραήλ αναμένεται να υποστεί μακροπρόθεσμη οικονομική ζημιά ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα», έγραψαν.
Η σύγκρουση έχει διπλασιάσει το δημοσιονομικό έλλειμμα του Ισραήλ στο 8% του ΑΕΠ, από 4% πριν από τον πόλεμο.
Ο κρατικός δανεισμός έχει εκτοξευθεί και έχει γίνει πιο ακριβός, καθώς οι επενδυτές απαιτούν υψηλότερες αποδόσεις για να αγοράσουν ισραηλινά ομόλογα και άλλα περιουσιακά στοιχεία. Πολλαπλές υποβαθμίσεις στις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας του Ισραήλ που έγιναν από τους Fitch, Moody’s και S&P είναι πιθανό να αυξήσουν ακόμη περισσότερο το κόστος δανεισμού της χώρας.
Στα τέλη Αυγούστου το Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας υπολόγισε ότι μόλις ένας μήνας «πολέμου υψηλής έντασης» στον Λίβανο εναντίον της μαχητικής ομάδας, με «εντατικές επιθέσεις» προς την αντίθετη κατεύθυνση που βλάπτουν τις ισραηλινές υποδομές, θα μπορούσε να εκτινάξει το έλλειμμα του προϋπολογισμού του Ισραήλ στο 15% και το ΑΕΠ του να συρρικνωθεί έως και 10% φέτος.
Η αβεβαιότητα «ο μεγαλύτερος παράγοντας»
Η Coface BDi, μια μεγάλη εταιρεία ανάλυσης επιχειρήσεων στο Ισραήλ, εκτιμά ότι 60.000 ισραηλινές εταιρείες θα κλείσουν φέτος, από ετήσιο μέσο όρο περίπου 40.000. Οι περισσότερες από αυτές είναι μικρές με έως και πέντε υπαλλήλους.
«Η αβεβαιότητα είναι απλώς κακή για την οικονομία, κακή για τις επενδύσεις», δήλωσε ο Avi Hasson, Διευθύνων Σύμβουλος του Startup Nation Central, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που προωθεί την τεχνολογική βιομηχανία του Ισραήλ παγκοσμίως.
Σε πρόσφατη έκθεση, ο Hasson προειδοποίησε ότι η αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα του τεχνολογικού τομέα του Ισραήλ μέχρι στιγμής, «δε θα είναι βιώσιμη» ενόψει της αβεβαιότητας που δημιουργείται από την παρατεταμένη σύγκρουση και την «καταστροφική» οικονομική πολιτική της κυβέρνησης.
Άλλοι τομείς της οικονομίας του Ισραήλ, αν και λιγότερο σημαντικοί από την τεχνολογία, έχουν πληγεί πολύ περισσότερο. Οι τομείς της γεωργίας και των κατασκευών δυσκολεύονται να καλύψουν τα κενά που αφήνουν Παλαιστίνιοι των οποίων οι άδειες εργασίας έχουν ανασταλεί από τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, ωθώντας τις τιμές των φρέσκων λαχανικών στα ύψη και οδηγώντας σε απότομη πτώση στην οικοδόμηση.
Ο τουρισμός έχει επίσης πληγεί σημαντικά με τις αφίξεις να μειώνονται κατακόρυφα φέτος. Το υπουργείο Τουρισμού του Ισραήλ υπολόγισε ότι η μείωση των ξένων τουριστών μεταφράστηκε σε 18,7 δισεκατομμύρια σέκελ (4,9 δισεκατομμύρια δολάρια) χαμένα έσοδα από την έναρξη του πολέμου.
Πηγή: skai.gr
