Προφητεία και θαύμα στην πολιτική

Στην πολιτική ανάλυση και στον πολιτικό σχεδιασμό το άλφα και το ωμέγα είναι η σωστή ανάγνωση του συσχετισμού των δυνάμεων. Διότι όλες οι παράμετροι εκεί συγκλίνουν. Στο πώς θα διαμορφωθούν οι δυνάμεις των αντιπάλων, οι συμμαχίες τους και η ποιότητα των ηγεσιών τους, που τελικά καθορίζουν ποιος βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση. Η ανάλυση του συσχετισμού των δυνάμεων οφείλει να είναι μια διαδικασία με αποκλειστικό γνώμονα τον ορθό λόγο. Το καθαρό μυαλό, η ψυχραιμία και η ικανότητα να μπορείς να βλέπεις τόσο τη μεγάλη εικόνα όσο και τα εικονίδια που τη συνθέτουν, να απομονώνεις αναλυτικά τις ευαίσθητες περιοχές των εικονιδίων και να εκτιμάς πόσο μπορεί να επηρεάσουν τελικά τη σύνθεση της μεγάλης εικόνας, αυτή η διαλεκτική πορεία του μυαλού, δεν αντέχει σε μεταφυσικές προσεγγίσεις, όπως η προφητεία και η προσμονή ενός θαύματος.

Αν ένας πολιτικός ηγέτης συνθέτει την εικόνα της ανάλυσής του με μεταφυσικά κριτήρια, το πιο πιθανό είναι να προχωρήσει σε πολιτικές επιλογές είτε καταστροφικές είτε αδιέξοδες.

Οσοι επένδυσαν στο θαύμα ή όσοι έσπευσαν να προδικάσουν εξελίξεις ενώ ακόμα το τοπίο ήταν εντελώς ρευστό, μάλλον έριχναν ζαριές παρά ανέλυαν την κατάσταση. Ή, ακόμα χειρότερα, έσπευδαν να επιβεβαιώσουν προκατασκευασμένα σχήματα που είχαν επεξεργαστεί ερήμην των γεγονότων, με βάση τις ιδεοληψίες τους. Αυτό που πολύ συχνά λέμε ότι «έκαναν τις επιθυμίες τους πραγματικότητα». Αν ένας πολιτικός σχολιαστής συνθέτει την εικόνα του με αυτά τα μεταφυσικά κριτήρια, το πολύ πολύ να πέσει έξω στις εκτιμήσεις του. Αν όμως είναι πολιτικός ηγέτης, το πιο πιθανό είναι να προχωρήσει σε πολιτικές επιλογές είτε καταστροφικές είτε αδιέξοδες. Τι σημαίνει αυτό; Πως αυτό που προσπαθείς να αποφύγεις αλλάζοντας πορεία, το βρίσκεις τελικά μπροστά σου, ή αν περιπέσεις σε αδιέξοδο, ο μόνος δρόμος που έχεις είναι να χωθείς ακόμα πιο βαθιά σε αυτό, ελπίζοντας στο θαύμα.

Αυτές τις μάλλον κοινότοπες σκέψεις έκανα διαβάζοντας αναλύσεις για τη Συρία στις οποίες δίνονται με μεγάλη σιγουριά απαντήσεις για αυτό που έρχεται. Και απορώ για αυτή τη βεβαιότητα τη στιγμή που τα πάντα βρίσκονται σε μια διαρκή εξέλιξη. Σε παρόμοιες καταστάσεις θα ήταν προτιμότερο να θέτουμε συγκεκριμένα ερωτήματα που να ορίζουν τους πιθανούς διαδρόμους ροής των γεγονότων παρά να επιδεικνύουμε την «αυθεντία» μας με προφητείες.