Προμήνυμα ευρύτερα κακών μαντάτων και όχι περιστασιακή η πτώση των χρηματιστηρίων

Τα γεγονότα εξηγούνται και από τεχνικής άποψης. Εδώ και ημέρες ο Dow πέφτει, σπάζοντας το ρεκόρ των σερί πτωτικών συνεδριάσεων.

Τρεις είναι οι λόγοι. Σε πρώτο επίπεδο, η πτώση της μετοχής της UnitedHealth, που ξεκίνησε με αφορμή την δολοφονία του CEO, επηρέασε όλη την αγορά, κι αυτό επειδή στον συγκεκριμένο δείκτη η βαρύτητα της κάθε εταιρείας καθορίζεται με βάση την τιμή της μετοχής –και η UH ήταν πάνω από $600.

Σε αντίθεση, στο Nasdaq η βαρύτητα προσδιορίζεται με βάση την κεφαλαιοποίηση, οπότε οι διακυμάνσεις στην τιμή της μετοχής έχουν μικρότερη επίπτωση.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι μία επίσης μεγάλη εταιρεία, η γνωστή και στρατηγικής σημασίας Nvidia, που εισήλθε στον Dow μόλις το Νοέμβριο φαίνεται πως έκανε μία τεχνική διόρθωση προς τα κάτω, κι αυτό προφανέστατα χειροτέρεψε τις εξελίξεις. Υπάρχει, πάντως, και ο αντίλογος της γρήγορης ανόδου ανταγωνιστή της εταιρείας, της Broadcom.

O τρίτος λόγος αφορά την προοπτική να τεθούν υπό έλεγχο οι λεγόμενοι Pharmacy Benefit Managers—μία ιδιότυπη επαγγελματική ομάδα εταιρειών που στο αρκετά περίπλοκο αμερικανικό σύστημα είναι αυτές που διαπραγματεύονται κυρίως τις τιμές συναλλαγής για τα φαρμακεία, τις ασφαλιστικές εταιρείες και τους παραγωγούς φαρμάκων και προσδιορίζουν ποια είναι τα φάρμακα που καλύπτονται από τις ασφαλιστικές. O Tramp έχει ξεκάθαρα δηλώσει ότι τις θεωρεί υπεύθυνες για τα υψηλά κόστη και ο Musk τις έχει επίσης βάλει στο μάτι. Ταυτόχρονα, ο Tramp επιδιώκει να «σπάσει» τις πιο μεγάλες φαρμακευτικές, οπότε όλος ο φαρμακευτικός κλάδος είναι σε αναστάτωση.   Χαρακτηριστικό είναι ότι η τιμή δύο άλλων εταιρειών (CVS Health και Cigna) έπεσαν επίσης κατά περίπου 20%.

Αυτοί οι τρεις λόγοι ερμηνεύουν την άμεση πτώση. Είναι, όμως, σαφές ότι ευρύτερα η αγορά εισέρχεται σε περίοδο μεγαλύτερης διακύμανσης για δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος είναι ότι η τεράστια ρευστότητα που υπάρχει στο παγκόσμια οικονομία (το σύνολο της σε σχέση με το παγκόσμιο ΑΕΠ είναι 1 προς 14) έχει αυξήσει την «όρεξη για ρίσκο», καθώς οι επενδυτές αναζητούν υψηλές αποδόσεις. Το γεγονός μάλιστα ότι το 35% της ρευστότητας αυτής κινείται έξω από την εποπτεία του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος  με μεγάλη έλλειψη διαφάνειας (π.χ. η υπόθεση Archygos το 2021) χωρίς να κόβει τις συναλλαγές μαζί του, δημιουργεί πρόσθετες πηγές  μεταβλητότητας και  κινδύνων. Στο πλαίσιο αυτό, η μείωση των επιτοκίων από την FED αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε νέες εντατικές αναζητήσεις απόδοσης, οπότε και στην ανάληψη ακόμη μεγαλύτερων κίνδυνων.

Πολλοί έχουν παρασυρθεί σε κάπως επιφανειακές ερμηνείες όσον αφορά τις αντιδράσεις των αγορών στη νέα, πιο συντηρητική θέση της FED. Η μείωση κατά 0,25 ποσοστιαίες μονάδες ήταν αναμενόμενη και οι αγορές την είχαν προεξοφλήσει. Δεν περίμεναν, όμως, ότι η FED θα προειδοποιούσε για την πιο σκληρή στάση της (ότι ίσως να υπάρξουν μόνο δύο μειώσεις μέσα στο 2025) και αντέδρασαν. Σημαδιακή είναι η εξέλιξη στην αγορά για τα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου (Treasury Bills ή ΤΒ), όπου στα διετή (που κατά κανόνα ακολουθούν την πορεία των επιτοκίων) η απόδοση αυξήθηκε κατά 8,8 μονάδες βάσης (μ.β.), στα 10ετή κατά 8,7 μ.β. και στα 30ετή κατά 6,2 μ.β.

Αυτές οι αλλαγές, που για τις συγκεκριμένες αγορές (των 10ετών και ιδιαίτερα των 30ετών ομολόγων) είναι σημαντικές, δείχνουν την ανησυχία επενδυτών για το μέλλον. Το βαθύτερο θέμα, όμως, αφορά την ανησυχία για την οικονομική πολιτική του Τραμπ. Τον τελευταίο καιρό, η στήλη έχει συχνά υπογραμμίζει τις αντινομίες των στόχων, καθώς οι δασμοί θα αυξήσουν τις τιμές –οπότε και τον πληθωρισμό—και η μείωση φόρων το δημοσιονομικό έλλειμμα—οπότε τα επιτόκια. Ο Τραμπ, όμως, θέλει τα επιτόκια χαμηλά για να στηρίξει τις μετοχές. Θα επιδιώξει να εξισορροπήσει την απώλεια εσόδων από την μείωση φόρων με μείωση δαπανών.

Είναι εξαιρετικά αμφίβολο, όμως, ότι οι Musk και Ramaswamy θα καταφέρουν να την μειώσουν κατά το εξωφρενικό ποσό των $2 τρις. Και πάντως όχι άμεσα–οπότε οι ΗΠΑ θα έχουν υψηλά επιτόκια, ισχυρό δολάριο, ενίσχυση των εισαγωγών, αποθάρρυνση των εξαγωγών και θα μάχονται κατά του πληθωρισμού. Κι αυτό χωρίς να ληφθεί υπόψη η τεράστια αναστάτωση που θα προκύψει αν οι Musk & Ramaswamy επιχειρήσουν τις απότομες, οριζόντιες και κάθετες περικοπές που επαγγέλλονται.

Αντιπροσωπευτική της κατάστασης είναι η, από μία άποψη, μάλλον «αισιόδοξη»  εκτίμηση για την πορεία του πληθωρισμού που δημοσίευσε η FED. Με βάση την υπόθεση ότι η σημερινή πολιτική δεν θα αλλάξει, η κεντρική τράπεζα εκτιμά ότι ο πληθωρισμός όπως μετριέται από τον ΔΤΚ θα πέσει στο 2% το…2027, ενώ ο σκληρός (core) πληθωρισμός το 2026. Θεωρεί, ταυτόχρονα, ότι ο συγκεκριμένος κρίσιμος δείκτης του σκληρού πληθωρισμού  θα φτάσει φέτος κάπου ανάμεσα το  2,8% και το  3,9% και το 2025 θα καταλήξει στα επίπεδα του 2,5% έως 2,7%. Είναι σαφές ότι οι πολιτικές Τραμπ θα ανατρέψουν αυτές τις έμμεσα απαισιόδοξες προβλέψεις, με επιπτώσεις που θα ξεπεράσουν τα σύνορα των ΗΠΑ.

Το 2025  θα είναι χρονιά αρνητικών εξελίξεων και εκπλήξεων.  Οι γεωπολιτικές εξελίξεις έχουν εκτραχυνθεί, μετά τις εξελίξεις στην Συρία  οι κίνδυνοι έχουν αυξηθεί, η δυνατότητα να επιτευχθούν συμφωνίες ειρήνης έχει μειωθεί, η προοπτική εμπορικού πολέμου έχει διευρυνθεί επικίνδυνα. Όποιος θεωρεί πως όλα αυτά (πολλά πολύ κοντά μας) δεν θα μας επηρεάσουν, ως χώρα και οικονομία, ζει σε δικό του εικονικό κόσμο.

Άκουσα, μάλλον ασόβαρους πολιτικούς αναλυτές να επιχαίρονται για τα χάλια της Γερμανίας. Προφανώς δεν συνειδητοποιούσαν τις δυνητικά αρνητικές επιπτώσεις στον ελληνικό τουρισμό και στις ελληνικές εξαγωγές. Να θεωρούν ότι πρέπει να φύγει ο Μακρόν. Προφανώς δεν συνειδητοποιούν ότι η έλλειψη ηγεσίας στην Ε.Ε. επιφέρει ένα τεράστιο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό κόστος – και χωρίς τον άξονα Γαλλίας-Γερμανίας η κατάσταση θα χειροτερέψει.  Να καταφέρονται κατά της Μελόνι.

Προφανώς δεν καταλαβαίνουν ότι αποτελεί εμπόδιο στην άνοδο της άκρας δεξιάς.  Άκουσα και Έλληνες πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές να θεωρούν ότι η Ελλάδα είναι…θωρακισμένη. Κάπου το έχω ξανακούσει αυτό, κάπου το έχω ξανακούσει…

Διαβάστε επίσης

Τα υπουργικά επικοινωνιακά τρικ, η ανεξέλεγκτη ψηφιακή γραφειοκρατία και η λαϊκή αγανάκτηση

​

Τα γεγονότα εξηγούνται και από τεχνικής άποψης. Εδώ και ημέρες ο Dow πέφτει, σπάζοντας το ρεκόρ των σερί πτωτικών συνεδριάσεων.

Τρεις είναι οι λόγοι. Σε πρώτο επίπεδο, η πτώση της μετοχής της UnitedHealth, που ξεκίνησε με αφορμή την δολοφονία του CEO, επηρέασε όλη την αγορά, κι αυτό επειδή στον συγκεκριμένο δείκτη η βαρύτητα της κάθε εταιρείας καθορίζεται με βάση την τιμή της μετοχής –και η UH ήταν πάνω από $600.

Σε αντίθεση, στο Nasdaq η βαρύτητα προσδιορίζεται με βάση την κεφαλαιοποίηση, οπότε οι διακυμάνσεις στην τιμή της μετοχής έχουν μικρότερη επίπτωση.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι μία επίσης μεγάλη εταιρεία, η γνωστή και στρατηγικής σημασίας Nvidia, που εισήλθε στον Dow μόλις το Νοέμβριο φαίνεται πως έκανε μία τεχνική διόρθωση προς τα κάτω, κι αυτό προφανέστατα χειροτέρεψε τις εξελίξεις. Υπάρχει, πάντως, και ο αντίλογος της γρήγορης ανόδου ανταγωνιστή της εταιρείας, της Broadcom.

O τρίτος λόγος αφορά την προοπτική να τεθούν υπό έλεγχο οι λεγόμενοι Pharmacy Benefit Managers—μία ιδιότυπη επαγγελματική ομάδα εταιρειών που στο αρκετά περίπλοκο αμερικανικό σύστημα είναι αυτές που διαπραγματεύονται κυρίως τις τιμές συναλλαγής για τα φαρμακεία, τις ασφαλιστικές εταιρείες και τους παραγωγούς φαρμάκων και προσδιορίζουν ποια είναι τα φάρμακα που καλύπτονται από τις ασφαλιστικές. O Tramp έχει ξεκάθαρα δηλώσει ότι τις θεωρεί υπεύθυνες για τα υψηλά κόστη και ο Musk τις έχει επίσης βάλει στο μάτι. Ταυτόχρονα, ο Tramp επιδιώκει να «σπάσει» τις πιο μεγάλες φαρμακευτικές, οπότε όλος ο φαρμακευτικός κλάδος είναι σε αναστάτωση.   Χαρακτηριστικό είναι ότι η τιμή δύο άλλων εταιρειών (CVS Health και Cigna) έπεσαν επίσης κατά περίπου 20%.

Αυτοί οι τρεις λόγοι ερμηνεύουν την άμεση πτώση. Είναι, όμως, σαφές ότι ευρύτερα η αγορά εισέρχεται σε περίοδο μεγαλύτερης διακύμανσης για δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος είναι ότι η τεράστια ρευστότητα που υπάρχει στο παγκόσμια οικονομία (το σύνολο της σε σχέση με το παγκόσμιο ΑΕΠ είναι 1 προς 14) έχει αυξήσει την «όρεξη για ρίσκο», καθώς οι επενδυτές αναζητούν υψηλές αποδόσεις. Το γεγονός μάλιστα ότι το 35% της ρευστότητας αυτής κινείται έξω από την εποπτεία του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος  με μεγάλη έλλειψη διαφάνειας (π.χ. η υπόθεση Archygos το 2021) χωρίς να κόβει τις συναλλαγές μαζί του, δημιουργεί πρόσθετες πηγές  μεταβλητότητας και  κινδύνων. Στο πλαίσιο αυτό, η μείωση των επιτοκίων από την FED αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε νέες εντατικές αναζητήσεις απόδοσης, οπότε και στην ανάληψη ακόμη μεγαλύτερων κίνδυνων.

Πολλοί έχουν παρασυρθεί σε κάπως επιφανειακές ερμηνείες όσον αφορά τις αντιδράσεις των αγορών στη νέα, πιο συντηρητική θέση της FED. Η μείωση κατά 0,25 ποσοστιαίες μονάδες ήταν αναμενόμενη και οι αγορές την είχαν προεξοφλήσει. Δεν περίμεναν, όμως, ότι η FED θα προειδοποιούσε για την πιο σκληρή στάση της (ότι ίσως να υπάρξουν μόνο δύο μειώσεις μέσα στο 2025) και αντέδρασαν. Σημαδιακή είναι η εξέλιξη στην αγορά για τα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου (Treasury Bills ή ΤΒ), όπου στα διετή (που κατά κανόνα ακολουθούν την πορεία των επιτοκίων) η απόδοση αυξήθηκε κατά 8,8 μονάδες βάσης (μ.β.), στα 10ετή κατά 8,7 μ.β. και στα 30ετή κατά 6,2 μ.β.

Αυτές οι αλλαγές, που για τις συγκεκριμένες αγορές (των 10ετών και ιδιαίτερα των 30ετών ομολόγων) είναι σημαντικές, δείχνουν την ανησυχία επενδυτών για το μέλλον. Το βαθύτερο θέμα, όμως, αφορά την ανησυχία για την οικονομική πολιτική του Τραμπ. Τον τελευταίο καιρό, η στήλη έχει συχνά υπογραμμίζει τις αντινομίες των στόχων, καθώς οι δασμοί θα αυξήσουν τις τιμές –οπότε και τον πληθωρισμό—και η μείωση φόρων το δημοσιονομικό έλλειμμα—οπότε τα επιτόκια. Ο Τραμπ, όμως, θέλει τα επιτόκια χαμηλά για να στηρίξει τις μετοχές. Θα επιδιώξει να εξισορροπήσει την απώλεια εσόδων από την μείωση φόρων με μείωση δαπανών.

Είναι εξαιρετικά αμφίβολο, όμως, ότι οι Musk και Ramaswamy θα καταφέρουν να την μειώσουν κατά το εξωφρενικό ποσό των $2 τρις. Και πάντως όχι άμεσα–οπότε οι ΗΠΑ θα έχουν υψηλά επιτόκια, ισχυρό δολάριο, ενίσχυση των εισαγωγών, αποθάρρυνση των εξαγωγών και θα μάχονται κατά του πληθωρισμού. Κι αυτό χωρίς να ληφθεί υπόψη η τεράστια αναστάτωση που θα προκύψει αν οι Musk & Ramaswamy επιχειρήσουν τις απότομες, οριζόντιες και κάθετες περικοπές που επαγγέλλονται.

Αντιπροσωπευτική της κατάστασης είναι η, από μία άποψη, μάλλον «αισιόδοξη»  εκτίμηση για την πορεία του πληθωρισμού που δημοσίευσε η FED. Με βάση την υπόθεση ότι η σημερινή πολιτική δεν θα αλλάξει, η κεντρική τράπεζα εκτιμά ότι ο πληθωρισμός όπως μετριέται από τον ΔΤΚ θα πέσει στο 2% το…2027, ενώ ο σκληρός (core) πληθωρισμός το 2026. Θεωρεί, ταυτόχρονα, ότι ο συγκεκριμένος κρίσιμος δείκτης του σκληρού πληθωρισμού  θα φτάσει φέτος κάπου ανάμεσα το  2,8% και το  3,9% και το 2025 θα καταλήξει στα επίπεδα του 2,5% έως 2,7%. Είναι σαφές ότι οι πολιτικές Τραμπ θα ανατρέψουν αυτές τις έμμεσα απαισιόδοξες προβλέψεις, με επιπτώσεις που θα ξεπεράσουν τα σύνορα των ΗΠΑ.

Το 2025  θα είναι χρονιά αρνητικών εξελίξεων και εκπλήξεων.  Οι γεωπολιτικές εξελίξεις έχουν εκτραχυνθεί, μετά τις εξελίξεις στην Συρία  οι κίνδυνοι έχουν αυξηθεί, η δυνατότητα να επιτευχθούν συμφωνίες ειρήνης έχει μειωθεί, η προοπτική εμπορικού πολέμου έχει διευρυνθεί επικίνδυνα. Όποιος θεωρεί πως όλα αυτά (πολλά πολύ κοντά μας) δεν θα μας επηρεάσουν, ως χώρα και οικονομία, ζει σε δικό του εικονικό κόσμο.

Άκουσα, μάλλον ασόβαρους πολιτικούς αναλυτές να επιχαίρονται για τα χάλια της Γερμανίας. Προφανώς δεν συνειδητοποιούσαν τις δυνητικά αρνητικές επιπτώσεις στον ελληνικό τουρισμό και στις ελληνικές εξαγωγές. Να θεωρούν ότι πρέπει να φύγει ο Μακρόν. Προφανώς δεν συνειδητοποιούν ότι η έλλειψη ηγεσίας στην Ε.Ε. επιφέρει ένα τεράστιο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό κόστος – και χωρίς τον άξονα Γαλλίας-Γερμανίας η κατάσταση θα χειροτερέψει.  Να καταφέρονται κατά της Μελόνι.

Προφανώς δεν καταλαβαίνουν ότι αποτελεί εμπόδιο στην άνοδο της άκρας δεξιάς.  Άκουσα και Έλληνες πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές να θεωρούν ότι η Ελλάδα είναι…θωρακισμένη. Κάπου το έχω ξανακούσει αυτό, κάπου το έχω ξανακούσει…

Διαβάστε επίσης

Τα υπουργικά επικοινωνιακά τρικ, η ανεξέλεγκτη ψηφιακή γραφειοκρατία και η λαϊκή αγανάκτηση