Προϋπολογισμός: Προς υπερπλεόνασμα-έκπληξη και το 2024
«Καμπανάκι» τον Νοέμβριο από ΕΦΚ, φόρους εισοδήματος και μειωμένες δαπάνες ΠΔΕ – Κρατικός Προϋπολογισμός: Πρωτογενές πλεόνασμα άνω των 12 δισ. ευρώ στο 11μηνο
Καλύτερα από τις προβλέψεις οδεύει κάθε μήνα ο κρατικός προϋπολογισμός του 2024, παρά τις έκτακτες παροχές και τις μόνιμες φοροελαφρύνσεις 1,1 δισ. που ανακοίνωσε στα μέσα Δεκεμβρίου η κυβέρνηση. Ωστόσο τον μήνα Νοέμβριο τα έσοδα από Φόρους Κατανάλωσης και φόρους εισοδήματος έδειξαν σχετική υστέρηση και όχι υπέρβαση, δείχνοντας ότι η θετική πορεία τους δεν πρέπει να θεωρείται πάντα δεδομένη.
Είναι ενδεικτικό πάντως ότι η εισηγητική Έκθεση κατατέθηκε στη Βουλή 20 Νοεμβρίου, ενσωματώνοντας όλες τις έως τότε διαπιστωμένες υπερβάσεις και «μηδενίζοντας» τις αποκλίσεις σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις στις οποίες είχε βασιστεί πέρυσι το υπουργείο Οικονομικών, κατά τη σύνταξη του φετινού προϋπολογισμού. Αλλά ελάχιστες μέρες αργότερα μετά, στις 25 Νοεμβρίου, τα οριστικά στοιχεία 10μήνου έδειξαν ότι τον Οκτώβριο σημειώθηκε υπέρβαση καθαρών εσόδων της τάξης των 250 εκατομμυρίων, ενώ τα νεότερα στοιχεία Νοεμβρίου δείχνουν και νέα υπέρβαση 53 εκατ. ευρώ.
Συνολικά δηλαδή, σε μόλις 40 μέρες από την κατάθεσή του στη Βουλή, τα κρατικά έσοδα καταγράφουν υπέρβαση 303 εκατομμυρίων ευρώ, ένα μήνα πριν ολοκληρωθεί το 2024 -αλλά και τρεις μήνες πριν κλείσει το «ταμείο» της χρονιάς με τις τελευταίες δόσεις ΕΝΦΙΑ και φόρου εισοδήματος του 2024 οι οποίες καταβάλλονται ως τον Φεβρουάριο και θα προστεθούν μεν στα ταμειακά έσοδα του 2025 αλλά θα “μετρήσουν” δημοσιονομικά στο 2024.
Στην πραγματικότητα βέβαια, η διαφορά των 303 εκατομμυρίων σε σχέση με τον (προ μηνός) στόχο στην είσπραξη εσόδων ως τον Νοέμβριο, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην επιβολή έκτακτης εισφοράς ύψους 206 εκατ. ευρώ τον μήνα Οκτώβριο στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία έχει προγραμματιστεί να διατεθεί στα νοικοκυριά μέσω του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να μειωθούν οι λογαριασμοί ρεύματος.
Και έτσι πάντως, προκύπτει μια καθαρή υπέρβαση εσόδων της τάξεως των 50 εκατομμυρίων κάθε μήνα, ή 100 εκατομμυρίων μέχρι τον Νοέμβριο ήδη. Ωστόσο η υπέρβαση δεν στηρίζεται σε νέα υπέρβαση από φόρους.
Υπερπλέονασμα 2,1 δισ.
Τα δεδομένα αυτά, σε συνδυασμό και με τη συγκράτηση των κρατικών δαπανών, οδήγησαν σε υπερπλεόνασμα της τάξεως των 2,08 δισ. στον κρατικό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού που ανακοινώθηκαν από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2024, παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 4,375 δισ. ευρώ έναντι του στόχου για πλεόνασμα 2,293 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2024 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025 και ελλείμματος 1,032 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023.
Αντίστοιχα υψηλή είναι και η υπέρβαση στο πρωτογενές πλεόνασμα κατά 2,1 δισ. ευρώ: ανήλθε σε 12,011 δισ. ευρώ, αντί 9,912 δισ. ευρώ που ήταν η (προ μηνός) εκτίμηση στην Εισηγητική Έκθεση του νέου Προϋπολογισμού. Είναι μάλιστα διπλάσια από την υπέρβαση κατά την αντίστοιχη περσινή περίοδο, όπου που είχε καταγραφεί πρωτογενές πλέονασμα 5,826 δισ. ευρώ ως τον Νοέμβριο 2023.
Εκτός από την έκτακτη εισφορά στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, η διαφορά σε σχέση με πλεόνασμα οφείλεται και στον ετεροχρονισμό δαπανών των εξοπλιστικών προγραμμάτων αλλά και μεταβιβάσεων προς ασφαλιστικά ταμεία (ύψους 432 και 788 εκατ. ευρώ αντίστοιχα).
Τα ποσά αυτά πάντως εξαιρούνται ή δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους.
Από το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνουν ότι το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Επιπρόσθετα, τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και δεν είναι συγκρίσιμο με το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης, το οποίο περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων, των ΟΤΑ και των Οργανισμών Κοινωνική Ασφάλισης (ΟΚΑ).
Ποια έσοδα «φούσκωσαν» το πλεόνασμα
Την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2024:
· τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 73,297 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 179 εκατ. ευρώ ή 0,2% έναντι του στόχου.
· τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 66,721 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας υπέρβαση κατά 303 εκατ. ευρώ ή 0,46% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί προ μηνός, για το αντίστοιχο διάστημα, στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι δεν είχε περιληφθεί η είσπραξη 206 εκατ. ευρώ τον μήνα Οκτώβριο του 2024 από την έκτακτη εισφορά στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και ότι οι επιστροφές φόρων ήταν κατά 124 εκατ. ευρώ μικρότερες από τον στόχο (6,700 δισ. ευρώ) που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
Συγκεκριμένα, η υπέρβαση εσόδων προέκυψε τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο, ως εξής:
I. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 60,569 δισ. ευρώ, με υπέρβαση 4 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
Ειδικότερα:
• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 23,637 δισ. ευρώ, σημειώνοντας υπέρβαση κατά 46 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
• Τα έσοδα από Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης (ΕΦΚ) ανήλθαν σε 6,617 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 8 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα ΕΝΦΙΑ και φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 2,334 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 9 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 21,687 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα κατά 2 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 56 εκατ. ευρώ, χωρίς καμία απόκλιση από τον στόχο που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 4,964 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 18 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 4,964 δισ. ευρώ, ποσό 3,218 δισ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 102 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 4,168 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 32 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 3,508 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 125 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 3,508 εκατ. ευρώ, ποσό 411 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, ακριβώς όσο ήταν ο στόχος.
VI. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων» ανήλθαν σε 33 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με το στόχο που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 6,576 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 124 εκατ. ευρώ από τον στόχο (6,700 εκατ. ευρώ) που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
Τα συνολικά έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3,629 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 102 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3,731 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
«Ασανσέρ» τα έσοδα τον Νοέμβριο
Ειδικά για τον μήνα Νοέμβριο 2024, το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5,390 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 53 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Ωστόσο τα έσοδα από Φόρους Κατανάλωσης και φόρους εισοδήματος έδειξαν σχετική υστέρηση και όχι υπέρβαση, τον συγκεκριμένο μήνα. Και αν δεν είχε μπει «φρένο» στις επιστροφές φόρων (124 εκατ. ευρώ κάτω από τον προβλεπόμενο στόχο) τα καθαρά έσοδα θα είχαν υστέρηση περίπου 70 εκατ. ευρώ, αντί υπέρβασης.
Συγκεκριμένα, για τον Νοέμβριο 2024:
I. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 5,433 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 43 εκατ. ευρώ ή 0,8% έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού 2025.
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 2,152 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 18 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 570 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 8 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα ΕΝΦΙΑ και φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 119 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 3 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 2,043 δισ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 36 εκατ. ευρώ.
II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.
III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 46 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 192 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Ποσό 4 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 106 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 86 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 28 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 313 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 136 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Ποσό 9 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 4 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 494 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 124 εκατ. ευρώ από τον στόχο (618 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 13 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 102 εκατ. ευρώ από τον στόχο (115 εκατ. ευρώ).
Φρένο στις δαπάνες
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2024 ανήλθαν στα 62,346 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1,778 δισ. ευρώ έναντι του επικαιροποιημένου στόχου (64,124 δισ. ευρώ) που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Είναι αυξημένες όμως σε σχέση με τις αντίστοιχες περσινές του 2023, κατά 2,151 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των πληρωμών τόκων και των δαπανών του ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ).
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 1,268 δισ. ευρώ. Εξαιρουμένης της εμφανιζόμενης διαφοράς στις πιστώσεις υπό κατανομή ύψους 331 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν αντιστοιχούν σε πληρωμές αλλά σε μεταφορές πιστώσεων στις υπόλοιπες κατηγορίες από τις οποίες σε μεταγενέστερο χρόνο πραγματοποιούνται πληρωμές, η διαφορά στις πληρωμές έναντι του στόχου ανέρχεται σε 937 εκατ. ευρώ. Η διαφορά αυτή αποδίδεται στον ετεροχρονισμό εξοπλιστικών δαπανών και μεταβιβάσεων προς ΟΚΑ ύψους 432 και 788 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, που δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους.
Πού πήγαν τα λεφτά
Ως αξιοσημείωτες πληρωμές κατά το 2024 μπορούν να αναφερθούν:
α) η πληρωμή 43 εκατ. ευρώ του επιδόματος θέρμανσης για το 2024. Το ποσό αυτό αφορά στη χειμερινή περίοδο 2023-2024, για την οποία οι συνολικές πληρωμές ανήλθαν σε 218 εκατ. ευρώ και θα αυξηθεί τον Δεκέμβριο του 2024 με την πληρωμή της προκαταβολής για τη χειμερινή περίοδο 2024-2025. Οι συνολικές πληρωμές για τη χειμερινή περίοδο 2024-2025 αναμένεται να είναι αυξημένες και να ανέλθουν στα 270 εκατ. ευρώ,
β) η καταβολή 170 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στον ΕΛΓΑ για την αποζημίωση των πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων από πλημμυρικά φαινόμενα εξαιτίας των θεομηνιών DANIEL-ELIAS περιόδου Σεπτεμβρίου 2023 καθώς και για σχετικά εγγειοβελτιωτικά έργα,
γ) η επιχορήγηση 297 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ),
δ) η επιχορήγηση 414 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υγείας στην Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) για την κάλυψη της δαπάνης προμήθειας φαρμάκων για τις ανάγκες των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του Γ.Ν. Παπαγεωργίου,
ε) η πληρωμή από το κράτος 119 εκατ. ευρώ για αγορά φαρμακευτικού και υγειονομικού υλικού,
στ) η πληρωμή από το κράτος 50 εκατ. ευρώ για συγγράμματα σπουδαστών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων,
ζ) η πληρωμή 188 εκατ. ευρώ για την απόκτηση καυσίμων κίνησης, κυρίως για την κάλυψη των αναγκών του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και
η) η πληρωμή 161 εκατ. ευρώ για μισθώματα εναέριων μέσων του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Αντιθέτως, οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 9,934 δισ. ευρώ μειωμένες κατά 510 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον επικαιροποιημένο στόχο, που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Ωστόσο είναι αυξημένες σε σχέση με τις αντίστοιχες πληρωμές του 2023 κατά 1,348 δισ. ευρώ.
Διαβάστε ακόμη
ΥΠΕΘΟ: Ολοκληρώνεται η απορρόφηση του ΤΑΙΠΕΔ από το Υπερταμείο και η κατάργηση του ΤΧΣ
«Στον αέρα» 14.000 οικοδομικές άδειες λόγω ΝΟΚ
Νέα επιστροφή κεφαλαίου από την Ελλάκτωρ – Στα 0,85 ευρώ ανά μετοχή
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
