Πυρκαγιές: Τι έχει αλλάξει στον τρόπο που εκδηλώνονται στην Ελλάδα – Οι εκτάσεις που κάηκαν και οι εκτιμήσεις για το μέλλον

Το 2024 ήταν η χειρότερη χρονιά από πλευράς πυρομετεωρολογικών συνθηκών των τελευταίων 40 ετών.

Οι πυρκαγιές που καταγράφονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα βαίνουν αυξανόμενες και εκδηλώνονται με ολοένα και μεγαλύτερη δριμύτητα με τον αριθμό των πυρκαγιών να καταγράφει αύξηση κατά 7,42% το 2024 σε σχέση με τον μέσο όρο της τελευταίας 20ετίας, φθάνοντας από την 1η Ιανουαρίου έως τις 31 Οκτωβρίου τις 9.500 έναντι των 8.844 που είναι ο μέσος όρος.

Σε εκδήλωση για την αποτίμηση της αντιπυρικής περιόδου την Τρίτη, ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας, επεσήμανε τις ιδιαιτερότητες της φετινής χρονιάς σημειώνοντας ότι το 2024 είχαμε πολύ μεγάλο αριθμό εκδήλωσης πυρκαγιών εκτός αντιπυρικής περιόδου, δηλαδή πριν την 1η Μαΐου και μετά την 31η Οκτωβρίου και αυτό είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται με μεγάλη συχνότητα τα τελευταία. Από κλιματολογικής άποψης, το 2024 ήταν ένα από τα πιο ξηρά έτη και από την άνοιξη και μετά, το έλλειμμα της ετήσιας συνολικής βροχόπτωσης ξεπερνά το 40-50% σε σχέση με τη μέση τιμή των τελευταίων 34 ετών, κάτι που αυξάνει την επικινδυνότητα για εκδήλωση πυρκαγιάς.

Συνδυαστικά, το 2024 ήταν και το πλέον θερμό έτος όπου καταγράφηκαν μέγιστες θερμοκρασίες – ρεκόρ σε μήνες όπως ο Απρίλιος, ο Ιούνιος και ο Ιούλιος (με πολυήμερο καύσωνα-ρεκόρ διάρκειας 16 ημερών). Τα νέα δεδομένα είχαν ως αποτέλεσμα να εμφανιστεί τον Ιούνιο δείκτης σε κατάσταση συναγερμού (κόκκινο) ενώ είχαμε 78 ημέρες με υψηλό δείκτη (κίτρινο). Παράλληλα, είχαμε 57 ημέρες με πολύ υψηλό δείκτη κινδύνου (πορτοκαλί), ο οποίος κατέγραψε αύξηση 93% σε σχέση με το μέσο όρο της 15ετίας και 3 ημέρες με δείκτη κινδύνου πυρκαγιάς σε κατάσταση συναγερμού (κόκκινο) ήτοι αύξηση 221% σε σχέση με το μέσο όρο της 20ετια.

«Το 2024 ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά. Ήταν η χειρότερη χρονιά από πλευράς πυρομετεωρολογικών συνθηκών των τελευταίων 40 ετών. Συγκεκριμένα: Δεν έβρεξε και δεν χιόνισε από την αρχή της χρονιάς, ενώ είχε προηγηθεί ένας άνυδρος χειμώνας το 2023.Καταγράφηκε αύξηση των μέσων θερμοκρασιών όλων των μηνών από 2 έως 4 βαθμούς Κελσίου. Παρατηρήθηκε πρώιμη εμφάνιση των μελτεμιών που διατηρούσαν υψηλές εντάσεις και κατά τη διάρκεια της νύχτας, δεν άφηναν δηλαδή «παράθυρο» ύφεσης της πυρκαγιάς τα βράδια. Είχαμε έντονη ξηρασία ακόμη και σε μεγάλα υψόμετρα, 1.800 και 2.000 μέτρα, όπως: Παπίκιο όρος, Όρβυλος, Παγγαίο (2 φωτιές), Φαλακρό όρος, Πιέρια όρη (2 φωτιές, η μία τέλη Μαρτίου), Όλυμπος (3 φωτιές), Μενοίκιο, Χιονοχώρι κλπ», ανέφερε ο κ. Κικίλιας.

Πυρκαγιές: Οι εκτάσεις που κάηκαν το 2024

Το 2024 καταγράφηκαν 9.500 πυρκαγιές και παρ’ ότι ήταν αυξημένες κατά 7,42% σε σχέση με το μέσο όρο της 20ετίας, τα στρέμματα που κάηκαν ήταν μειωμένα κατά 13,67%, δηλαδή κάηκαν 444.500 στρέμματα φέτος έναντι 515.000 που είναι ο μέσος όρος της 20ετίας.

Κατά τη φετινή αντιπυρική περίοδο, παρατηρήθηκε μείωση κατά 8% περίπου του αριθμού των πυρκαγιών σε σχέση με τα δεδομένα της 20ετίας, δηλαδή έφθασαν τις 5.975 από 6.492 ενώ σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου, ένα σημαντικό επίτευγμα της φετινής αντιπυρικής περιόδου είναι η μείωση κατά 76,45% των καμένων δασών, δηλαδή είχαμε 27.756 στρέμματα καμένων δασών έναντι 117.858 στρεμμάτων που είναι ο μέσος όρος 20ετίας.

Μητσοτάκης: Ο βαθμός ετοιμότητάς μας πρέπει να βαίνει αυξανόμενος

Η προετοιμασία για την επόμενη αντιπυρική περίοδο έχει ήδη ξεκινήσει και μέσω του προγράμματος επενδύσεων σε υποδομές για την Πολιτική Προστασία, ΑΙΓΙΣ, αξιοποιούνται πόροι ύψους 2,1 δις. ευρώ.

Όπως επεσήμανε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στην ίδια εκδήλωση, οι κλιματολογικές συνθήκες σήμερα είναι πολύ διαφορετικές και δεν δικαιολογείται κανένας εφησυχασμός και ως εκ τούτου ο βαθμός ετοιμότητας πρέπει να βαίνει αυξανόμενος. Κάνοντας μια αποτίμηση της φετινής αντιπυρικής περιόδου και της αλλαγής δόγματος (με έμφαση στην πρόληψη), σημείωσε ότι η εμπλοκή όλων των αρμοδίων απέδειξε ότι η συνεργασία αποδίδει ενώ υπογράμμισε τη συμβολή της τεχνολογίας η οποία αποδείχθηκε «υπερπολύτιμος σύμμαχος» για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Στο ίδιο πνεύμα, αναφέρθηκε και στα ακαθάριστα οικόπεδα και στην ανταπόκριση των πολιτών σημειώνοντας ότι «πρώτη φορά στη χώρα διαμορφώνεται μια ευρύτερη συλλογική συνείδηση».

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα στο 2025 το υπουργείο αναμένεται να παραλάβει 110 drones μέσω του προγράμματος ΑΙΓΙΣ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, έχουν ενεργοποιηθεί 45 επιχειρησιακά έργα drones τα οποία λειτουργούν 24/7 και στα οποία απασχολούνται 200 πιστοποιημένοι χειριστές. Μέχρι στιγμής έχουν καταγράψει 4.200 έγκαιρες ανιχνεύσεις πυρκαγιών και έχουν καταγράψει 36.000 ώρες πτήσεων.