Σε οκτώ μήνες αλλάζουν τα πάντα στην ακτοπλοΐα – Εξαγορές, συγχωνεύσεις και ένας πλειστηριασμός
Η αναδιάρθρωση της ελληνικής ακτοπλοΐας ξεκίνησε με βίαιο τρόπο το έτος 2000, μετά το ναυάγιο του «Εξπρές Σαμίνα».
Από τότε, είδαμε να χρεωκοπούν σημαντικοί Έλληνες ακτοπλόοι που συνέδεσαν το όνομα τους με τις εσωτερικές θαλάσσιες γραμμές και να διασύρονται στις αίθουσες των Δικαστηρίων.
Σε αυτές τις δύο δεκαετίες παρακολουθήσαμε την διάλυση αρκετών εταιρειών λαϊκής βάσης, όπως η ΔΑΝΕ, η ΝΕ Λέσβου, η Λασηθιωτική ΑΝΕ, η Ρεθυμνιακή.
Οι «Μινωικές Γραμμές» πέρασαν υπό τον έλεγχο του ναπολιτάνικου ναυτιλιακού κολοσσού των Γκριμάλντι και απώλεσαν τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα.
Αλλά και η ΑΝΕΚ, πριν λίγες εβδομάδες, ενσωματώθηκε στην Attica Group, η οποία από την MIG που ίδρυσε ο Ανδρέας Βγενόπουλος, ανήκει τώρα σε συνεργαζόμενο επενδυτικό σχήμα με την Τράπεζα Πειραιώς.
Η μόνη, από τις μεγάλες ακτοπλοϊκές εταιρείες που διατηρεί τον παραδοσιακό ελληνικό εφοπλιστικό χαρακτήρα και δομή είναι η SeaJets του Μάριου Ηλιόπουλου. Η εταιρεία κυριαρχεί στη διαχείριση ταχύπλοων επιβατηγών πλοίων.
Το σκηνικό της ελληνικής ακτοπλοΐας, όπως διαμορφώνεται, δεν είναι ευνοϊκό:
Αλλά ας δούμε τις τρέχουσες εξελίξεις:
Πρώτη εξέλιξη: Η Ανώνυμη Ναυτιλιακή Μεταφορική Εταιρεία Ζακύνθου, συμφώνησε να πουλήσει τα δύο πλοία της, το «Διονύσιος Σολωμός» και το «Αδαμάντιος Κοραής» στον εφοπλιστή Θεολόγο Παναγιωτάκη, της Fast Ferries.
Προς ολοκλήρωση της πώλησης, η εταιρεία Zante Ferries θα πραγματοποιήσει γενική συνέλευση των μετόχων της στις 22 Σεπτεμβρίου στη Ζάκυνθο προκειμένου οι 190 μέτοχοι της να αποφασίσουν οριστικά την πώληση των δύο πλοίων.
H Fast Ferries, που διαθέτει σήμερα, τέσσερα επιβατηγά οχηματαγωγά πλοία, ιδρύθηκε από τους Παναγιώτη και Γιάννη Παναγιωτάκη to 1989.
Ο στόλος της εταιρείας αποτελείται από 3 πλοία συμβατικού τύπου: το «Fast Ferries Andros», το «Αικατερίνη Π.» και το «Θεολόγος Π.», καθώς και το ταχύπλοο Thunder.
Δραστηριοποιείται στις γραμμές Ραφήνα – Άνδρο- Τήνο- Μύκονο, και Πειραιά-Σύρο-Μύκονο-Νάξο. Από το καλοκαίρι του 2023, η εταιρία με το πλοίο «Thunder» υλοποιεί το δρομολόγιο Πειραιά – Σύρο – Μύκονο – Πάρο – Ίο- Σαντορίνη – Ηράκλειο Κρήτης.
Δεύτερη εξέλιξη: Την 1η Μαΐου του 2025, δηλαδή σε 8 μήνες, η Μεσόγειος γίνεται Περιοχή Ελέγχου Εκπομπών Θείου. Με άλλα λόγια, θα είναι υποχρεωτική η χρήση από τις ακτοπλοϊκές εταιρείες το καύσιμο MGO (Marine Gasoil).
Η απαλλαγή από το θείο, θα επιβαρύνει το κόστος της λειτουργίας των πλοίων και αναπόφευκτα θα αυξηθούν σημαντικά τα εισιτήρια των επιβατών και των οχημάτων.
Τρίτη εξέλιξη: Ο μέσος όρος ηλικίας των πλοίων που εξυπηρετούν τις ακτοπλοϊκές γραμμές αγγίζει πλέον τα 30 έτη. Σε σύνολο 115 πλοίων τα 50 από αυτά, δηλαδή, ποσοστό 43,5% είναι ήδη άνω των 30 ετών.
Η μέση ηλικία των πλοίων το 2030 θα είναι 36 έτη, ενώ θα υπάρχουν και 15 πλοία άνω των 50 ετών.
Τέταρτη εξέλιξη: Για την μετάβαση στην πράσινη ακτοπλοΐα, έως το 2030, απαιτούνται η εξεύρεση τουλάχιστον 3,5 δισ. δολαρίων.
Πέμπτη εξέλιξη: Υπάρχει κίνδυνος να οδηγηθούν εκτός ακτοπλοΐας, οι μικρές εταιρείες που εξυπηρετούν τοπικές γραμμές.
Έντονες φήμες θέλουν την εταιρεία που διαχειρίζεται τα πλοία της οικογένειας Καρνέση, μέλος της οποίας δολοφονήθηκε πέρσι στα γραφεία της στην Γλυφάδα, να προβληματίζεται και να σχεδιάζει την απαλλαγή της από τα πλοία «Εύβοια Σταρ» και «Πανόραμα». Τα δύο αυτά πλοία εξυπηρετούν την γραμμή, Μαρμάρι – Κάρυστος.
Έκτη εξέλιξη: Η σταδιακή επέκταση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ – ETS) στις ναυτιλιακές μεταφορές έως το 2026 και οι αναμενόμενες δυσκολίες συμμόρφωσης με τη νέα νομοθεσία για καθαρά καύσιμα (FuelEU Maritime Initiative) εκτιμάται ότι θα αυξήσουν ακόμα περαιτέρω το λειτουργικό κόστος του κλάδου της ακτοπλοΐας.
Οι ακτοπλοϊκές εταιρείες θα είναι υποχρεωμένες να αγοράζουν πιστοποιητικά και να τα καταθέτουν για το 40% το 2024, το 70% το 2025 και το 100% των εξακριβωμένων εκπομπών τους βάσει του MRV κανονισμού από το 2026. Για την Ελλάδα η υποχρέωση αφορά τις ακτοπλοϊκές γραμμές προς/από Κρήτη και Αδριατική.
Από την υποχρέωση αυτή εξαιρούνται μέχρι το 2030 οι δρομολογιακές ακτοπλοϊκές γραμμές που αφορούν τη σύνδεση νησιών, με πληθυσμό μικρότερο από 200 χιλιάδες μόνιμους κατοίκους, με άλλα λιμάνια εντός της ίδιας χώρας.
Έβδομη εξέλιξη: Αύριο Τετάρτη 4 Σεπτεμβρίου, έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί ο πλειστηριασμός για το πλοίο “Ζάκυνθος 1”, της Ανωνύμου Ναυτιλιακής Εταιρείας Ζάκυνθου Α.Ε (ΑΝΕΖ Α.Ε.)” που εδρεύει στη Ζάκυνθο.
Η τιμή εκκίνησης είναι στις 208.000 ευρώ, ενώ ο προηγούμενος, που έγινε στις 31 Ιανουαρίου 2024, ξεκίνησε στην τιμή των 599.000 ευρώ.
Το πλοίο, έχει ολικό μήκος 101,40, μέγιστο πλάτος (BMLD) 16,00 ,βάθος 7,51, ολική χωρητικότητα 2.157,30 κόρων.
Η μεταφορική ικανότητα του πλοίου τον χειμώνα είναι 356 άτομα και το θέρος 354 άτομα.
Οι μεσαίες εταιρείες
Σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη της XRTC, του Γιώργου Ξηραδάκη, οι μεσαίου μεγέθους εταιρείες της ακτοπλοΐας, διαχειρίζονται 14 πλοία, με μέση ηλικία τα 29 έτη.
Η Levante Ferries διαχειρίζεται τέσσερα πλοία, η Fast Ferries, τέσσερα πλοία, που θα προσθέσει άλλα δύο από την ΖΑΝΤΕ, η Golden Star Ferries τρία πλοία και η Dodekanisos Seaways άλλα τρία πλοία.
Η Levante Ferries, συμφερόντων Γιώργου Θεοδόση δημιουργήθηκε το 2015 με την ένωση 3 ακτοπλοϊκών εταιρειών των Levante, Ionissos και Zante Ferries. Έχει 6 πλοία, τα «Fior de Levante», «Mare di Levante», «Ανδρέας Κάλβος», «Κεφαλονιά», «Smyrna di Levante» και «Contessa di Levante» εκ των οποίων τα 4 είναι δρομολογημένα στις γραμμές Πάτρας/Κυλλήνης – Ζακύνθου-Κεφαλλονιάς, Ιθάκης .
Η GOLDEN STAR FERRIES έχει 4 πλοία, εκ των οποίων τα 2 είναι συμβατικά («Superferry» και «Andros Queen») και 2 ταχύπλοα τα «Superexpress» και το «Golden Princess». Το τελευταίο που αποκτήθηκε το 2023 είναι το ex«Gotlandia II» ένα ταχύπλοο Monohull, το οποίο κατασκευάστηκε στα ιταλικά ναυπηγεία της Fincantieri το 2006. Η χωρητικότητά του είναι 6554 GT και το βύθισμά του είναι 3,3 μέτρα. Το ολικό μήκος του (LOA) είναι 122 μέτρα και το πλάτος του είναι 16,65 μέτρα. Μπορεί να μεταφέρει μέχρι 780 επιβάτες και 160 ΙΧ. και αναπτύσσει ταχύτητα 35 κόμβων.
Η Dodekanisos Seaways της οικογένειας Σπανού δραστηριοποιείται στις θαλάσσιες συγκοινωνίες στα Δωδεκάνησα και τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Διαθέτει δύο ταχύπλοα καταμαράν, το Dodekanisos Express και το Dodekanisos Pride καθώς και το Ε/Γ – Ο/Γ Παναγία Σκιαδενή τα οποία καλύπτουν 17 νησιωτικούς προορισμούς.
Οι Μικρότερες Εταιρείες
Σε αυτήν την κατηγορία υπάρχουν 24 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο κυρίως σε άγονες και ενδονησιωτικές γραμμές.
Πρέπει να τονίσουμε ότι πολλές από αυτές τις εταιρείες πάρα το γεγονός ότι έχουν τοπικό χαρακτήρα παρουσιάζουν καινοτόμες διαχειριστικές δομές, υιοθετούν προγράμματα καρτών προνομίων, κρατήσεις on line, Web check in, e-tickets όπως οι μεγαλύτερες εταιρείες και εξελίσσουν το προϊόν της ακτοπλοΐας.
Επίσης τονίζουμε ότι οι περισσότερες από τις εταιρείες αυτές επισκευάζουν ή και σε κάποιες περιπτώσεις χτίζουν τα πλοία τους στην Ελλάδα γεγονός που χρήζει ιδιαίτερης ευαρέσκειας και στήριξης από το κράτος αλλά και όλους τους δημόσιους φορείς. Βασική προϋπόθεση όμως αποτελεί η ανάπτυξη εταιρικού προφίλ με στόχο να μπορέσουν να αντλήσουν τραπεζικά κεφάλαια.
Διαβάστε επίσης
Ποιος θα αγοράσει τα πλοία «Αδαμάντιος Κοραής» και «Διονύσιος Σολωμός» από την ΖΑΝΤΕ;
Η Ακτινογραφία της Ελληνικής Ακτοπλοΐας
Η αναδιάρθρωση της ελληνικής ακτοπλοΐας ξεκίνησε με βίαιο τρόπο το έτος 2000, μετά το ναυάγιο του «Εξπρές Σαμίνα».
Από τότε, είδαμε να χρεωκοπούν σημαντικοί Έλληνες ακτοπλόοι που συνέδεσαν το όνομα τους με τις εσωτερικές θαλάσσιες γραμμές και να διασύρονται στις αίθουσες των Δικαστηρίων.
Σε αυτές τις δύο δεκαετίες παρακολουθήσαμε την διάλυση αρκετών εταιρειών λαϊκής βάσης, όπως η ΔΑΝΕ, η ΝΕ Λέσβου, η Λασηθιωτική ΑΝΕ, η Ρεθυμνιακή.
Οι «Μινωικές Γραμμές» πέρασαν υπό τον έλεγχο του ναπολιτάνικου ναυτιλιακού κολοσσού των Γκριμάλντι και απώλεσαν τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα.
Αλλά και η ΑΝΕΚ, πριν λίγες εβδομάδες, ενσωματώθηκε στην Attica Group, η οποία από την MIG που ίδρυσε ο Ανδρέας Βγενόπουλος, ανήκει τώρα σε συνεργαζόμενο επενδυτικό σχήμα με την Τράπεζα Πειραιώς.
Η μόνη, από τις μεγάλες ακτοπλοϊκές εταιρείες που διατηρεί τον παραδοσιακό ελληνικό εφοπλιστικό χαρακτήρα και δομή είναι η SeaJets του Μάριου Ηλιόπουλου. Η εταιρεία κυριαρχεί στη διαχείριση ταχύπλοων επιβατηγών πλοίων.
Το σκηνικό της ελληνικής ακτοπλοΐας, όπως διαμορφώνεται, δεν είναι ευνοϊκό:
Αλλά ας δούμε τις τρέχουσες εξελίξεις:
Πρώτη εξέλιξη: Η Ανώνυμη Ναυτιλιακή Μεταφορική Εταιρεία Ζακύνθου, συμφώνησε να πουλήσει τα δύο πλοία της, το «Διονύσιος Σολωμός» και το «Αδαμάντιος Κοραής» στον εφοπλιστή Θεολόγο Παναγιωτάκη, της Fast Ferries.
Προς ολοκλήρωση της πώλησης, η εταιρεία Zante Ferries θα πραγματοποιήσει γενική συνέλευση των μετόχων της στις 22 Σεπτεμβρίου στη Ζάκυνθο προκειμένου οι 190 μέτοχοι της να αποφασίσουν οριστικά την πώληση των δύο πλοίων.
H Fast Ferries, που διαθέτει σήμερα, τέσσερα επιβατηγά οχηματαγωγά πλοία, ιδρύθηκε από τους Παναγιώτη και Γιάννη Παναγιωτάκη to 1989.
Ο στόλος της εταιρείας αποτελείται από 3 πλοία συμβατικού τύπου: το «Fast Ferries Andros», το «Αικατερίνη Π.» και το «Θεολόγος Π.», καθώς και το ταχύπλοο Thunder.
Δραστηριοποιείται στις γραμμές Ραφήνα – Άνδρο- Τήνο- Μύκονο, και Πειραιά-Σύρο-Μύκονο-Νάξο. Από το καλοκαίρι του 2023, η εταιρία με το πλοίο «Thunder» υλοποιεί το δρομολόγιο Πειραιά – Σύρο – Μύκονο – Πάρο – Ίο- Σαντορίνη – Ηράκλειο Κρήτης.
Δεύτερη εξέλιξη: Την 1η Μαΐου του 2025, δηλαδή σε 8 μήνες, η Μεσόγειος γίνεται Περιοχή Ελέγχου Εκπομπών Θείου. Με άλλα λόγια, θα είναι υποχρεωτική η χρήση από τις ακτοπλοϊκές εταιρείες το καύσιμο MGO (Marine Gasoil).
Η απαλλαγή από το θείο, θα επιβαρύνει το κόστος της λειτουργίας των πλοίων και αναπόφευκτα θα αυξηθούν σημαντικά τα εισιτήρια των επιβατών και των οχημάτων.
Τρίτη εξέλιξη: Ο μέσος όρος ηλικίας των πλοίων που εξυπηρετούν τις ακτοπλοϊκές γραμμές αγγίζει πλέον τα 30 έτη. Σε σύνολο 115 πλοίων τα 50 από αυτά, δηλαδή, ποσοστό 43,5% είναι ήδη άνω των 30 ετών.
Η μέση ηλικία των πλοίων το 2030 θα είναι 36 έτη, ενώ θα υπάρχουν και 15 πλοία άνω των 50 ετών.
Τέταρτη εξέλιξη: Για την μετάβαση στην πράσινη ακτοπλοΐα, έως το 2030, απαιτούνται η εξεύρεση τουλάχιστον 3,5 δισ. δολαρίων.
Πέμπτη εξέλιξη: Υπάρχει κίνδυνος να οδηγηθούν εκτός ακτοπλοΐας, οι μικρές εταιρείες που εξυπηρετούν τοπικές γραμμές.
Έντονες φήμες θέλουν την εταιρεία που διαχειρίζεται τα πλοία της οικογένειας Καρνέση, μέλος της οποίας δολοφονήθηκε πέρσι στα γραφεία της στην Γλυφάδα, να προβληματίζεται και να σχεδιάζει την απαλλαγή της από τα πλοία «Εύβοια Σταρ» και «Πανόραμα». Τα δύο αυτά πλοία εξυπηρετούν την γραμμή, Μαρμάρι – Κάρυστος.
Έκτη εξέλιξη: Η σταδιακή επέκταση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ – ETS) στις ναυτιλιακές μεταφορές έως το 2026 και οι αναμενόμενες δυσκολίες συμμόρφωσης με τη νέα νομοθεσία για καθαρά καύσιμα (FuelEU Maritime Initiative) εκτιμάται ότι θα αυξήσουν ακόμα περαιτέρω το λειτουργικό κόστος του κλάδου της ακτοπλοΐας.
Οι ακτοπλοϊκές εταιρείες θα είναι υποχρεωμένες να αγοράζουν πιστοποιητικά και να τα καταθέτουν για το 40% το 2024, το 70% το 2025 και το 100% των εξακριβωμένων εκπομπών τους βάσει του MRV κανονισμού από το 2026. Για την Ελλάδα η υποχρέωση αφορά τις ακτοπλοϊκές γραμμές προς/από Κρήτη και Αδριατική.
Από την υποχρέωση αυτή εξαιρούνται μέχρι το 2030 οι δρομολογιακές ακτοπλοϊκές γραμμές που αφορούν τη σύνδεση νησιών, με πληθυσμό μικρότερο από 200 χιλιάδες μόνιμους κατοίκους, με άλλα λιμάνια εντός της ίδιας χώρας.
Έβδομη εξέλιξη: Αύριο Τετάρτη 4 Σεπτεμβρίου, έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί ο πλειστηριασμός για το πλοίο “Ζάκυνθος 1”, της Ανωνύμου Ναυτιλιακής Εταιρείας Ζάκυνθου Α.Ε (ΑΝΕΖ Α.Ε.)” που εδρεύει στη Ζάκυνθο.
Η τιμή εκκίνησης είναι στις 208.000 ευρώ, ενώ ο προηγούμενος, που έγινε στις 31 Ιανουαρίου 2024, ξεκίνησε στην τιμή των 599.000 ευρώ.
Το πλοίο, έχει ολικό μήκος 101,40, μέγιστο πλάτος (BMLD) 16,00 ,βάθος 7,51, ολική χωρητικότητα 2.157,30 κόρων.
Η μεταφορική ικανότητα του πλοίου τον χειμώνα είναι 356 άτομα και το θέρος 354 άτομα.
Οι μεσαίες εταιρείες
Σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη της XRTC, του Γιώργου Ξηραδάκη, οι μεσαίου μεγέθους εταιρείες της ακτοπλοΐας, διαχειρίζονται 14 πλοία, με μέση ηλικία τα 29 έτη.
Η Levante Ferries διαχειρίζεται τέσσερα πλοία, η Fast Ferries, τέσσερα πλοία, που θα προσθέσει άλλα δύο από την ΖΑΝΤΕ, η Golden Star Ferries τρία πλοία και η Dodekanisos Seaways άλλα τρία πλοία.
Η Levante Ferries, συμφερόντων Γιώργου Θεοδόση δημιουργήθηκε το 2015 με την ένωση 3 ακτοπλοϊκών εταιρειών των Levante, Ionissos και Zante Ferries. Έχει 6 πλοία, τα «Fior de Levante», «Mare di Levante», «Ανδρέας Κάλβος», «Κεφαλονιά», «Smyrna di Levante» και «Contessa di Levante» εκ των οποίων τα 4 είναι δρομολογημένα στις γραμμές Πάτρας/Κυλλήνης – Ζακύνθου-Κεφαλλονιάς, Ιθάκης .
Η GOLDEN STAR FERRIES έχει 4 πλοία, εκ των οποίων τα 2 είναι συμβατικά («Superferry» και «Andros Queen») και 2 ταχύπλοα τα «Superexpress» και το «Golden Princess». Το τελευταίο που αποκτήθηκε το 2023 είναι το ex«Gotlandia II» ένα ταχύπλοο Monohull, το οποίο κατασκευάστηκε στα ιταλικά ναυπηγεία της Fincantieri το 2006. Η χωρητικότητά του είναι 6554 GT και το βύθισμά του είναι 3,3 μέτρα. Το ολικό μήκος του (LOA) είναι 122 μέτρα και το πλάτος του είναι 16,65 μέτρα. Μπορεί να μεταφέρει μέχρι 780 επιβάτες και 160 ΙΧ. και αναπτύσσει ταχύτητα 35 κόμβων.
Η Dodekanisos Seaways της οικογένειας Σπανού δραστηριοποιείται στις θαλάσσιες συγκοινωνίες στα Δωδεκάνησα και τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Διαθέτει δύο ταχύπλοα καταμαράν, το Dodekanisos Express και το Dodekanisos Pride καθώς και το Ε/Γ – Ο/Γ Παναγία Σκιαδενή τα οποία καλύπτουν 17 νησιωτικούς προορισμούς.
Οι Μικρότερες Εταιρείες
Σε αυτήν την κατηγορία υπάρχουν 24 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο κυρίως σε άγονες και ενδονησιωτικές γραμμές.
Πρέπει να τονίσουμε ότι πολλές από αυτές τις εταιρείες πάρα το γεγονός ότι έχουν τοπικό χαρακτήρα παρουσιάζουν καινοτόμες διαχειριστικές δομές, υιοθετούν προγράμματα καρτών προνομίων, κρατήσεις on line, Web check in, e-tickets όπως οι μεγαλύτερες εταιρείες και εξελίσσουν το προϊόν της ακτοπλοΐας.
Επίσης τονίζουμε ότι οι περισσότερες από τις εταιρείες αυτές επισκευάζουν ή και σε κάποιες περιπτώσεις χτίζουν τα πλοία τους στην Ελλάδα γεγονός που χρήζει ιδιαίτερης ευαρέσκειας και στήριξης από το κράτος αλλά και όλους τους δημόσιους φορείς. Βασική προϋπόθεση όμως αποτελεί η ανάπτυξη εταιρικού προφίλ με στόχο να μπορέσουν να αντλήσουν τραπεζικά κεφάλαια.
Διαβάστε επίσης
Ποιος θα αγοράσει τα πλοία «Αδαμάντιος Κοραής» και «Διονύσιος Σολωμός» από την ΖΑΝΤΕ;
Η Ακτινογραφία της Ελληνικής Ακτοπλοΐας
