Τι χάνει η Ελλάδα εάν η Τουρκία υπογράψει συμφωνία για ΑΟΖ με τη Συρία
Ποιες θα ήταν οι άμεσες συνέπειες για τη χώρα μας αν Τουρκία και Συρία προχωρήσουν σε συμφωνία για κοινή ΑΟΖ
Μετά την πτώση του καθεστώτος του Άσαντ, που έδινε την ψευδαίσθηση του αιώνιου τόσο καιρό που έμεινε στην εξουσία, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς επακριβώς τι θα περιλαμβάνει η επόμενη μέρα που μόλις έχει ανατείλει στη Συρία. Με τι όρους, τι συνέπειες και προεκτάσεις θα διαμορφωθεί δηλαδή το νέο τοπίο. Μέσα σε ένα τέτοιο ομιχλώδες περιβάλλον, όμως, έχει αναδυθεί ξεκάθαρα μια ξένη δύναμη που έχει αποκτήσει σημαντική ευχέρεια κινήσεων στο να επηρεάσει τα μέγιστα το μέλλον που οικοδομείται. Και αυτή είναι η Τουρκία του Ερντογάν.
Οι γείτονες έπαιξαν ένα πολυετές παιχνίδι υψηλού ρίσκου, στηρίζοντας τους Ισλαμιστές αντάρτες και νυν επικεφαλής του νέου καθεστώτος της Δαμασκού. Τους βγήκε. Προφανώς και τώρα θα θελήσουν να αντλήσουν το μέγιστο δυνατό ως ανταπόδοση των κόπων τους, της «επένδυσής» τους. Και έχουν αρχίσει ήδη αυτό να το σχηματοποιούν. Η ανοιχτή πια πρόθεση για συμφωνία για οριοθέτηση νέας κοινής ΑΟΖ ( Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης) μεταξύ των δύο χωρών, όσο και αν ακόμα μοιάζει κάτι το βεβιασμένο, εντάσσεται σε αυτό το πλαίσιο. Στα πρότυπα της παράνομης τουρκολιβυκής συμφωνίας του 2019.
Και το ερώτημα είναι εύλογο για μας: Τι θα χάσει η Ελλάδα σε μια τέτοια περίπτωση; Ας τα βάλουμε πρώτα σε μια σειρά: Τουρκία και Συρία έχουν κοινά θαλάσσια σύνορα, αλλά τα παράλια είναι απλώς ένα από αυτά που τους ενδιαφέρουν και κάτι για το οποίο εμείς, πολύ απλά, δεν έχουμε λόγο μήτε μπορούμε κάπως να ελέγξουμε ή να επηρεάσουμε.
Όλο το ζουμί και εδώ ακριβώς είναι που χοντραίνει το παιχνίδι, είναι το τι θα συμβεί με το βόρειο κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου και την βορείως του νησιού, θάλασσα. Δηλαδή οι Τούρκοι θέλουν να φτιάξουν μια όσο το δυνατόν πιο ευθεία γραμμή, που θα ξεκινάει από το νότο της επικράτειας τους (δυτικά από τα Άδανα, στο χάρτη) θα «περνάει» νοερά από τη ξηρά από το κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου, θα συνεχίζει το «ταξίδι» της πάνω στη θάλασσα και θα συναντά εν τέλει τις συριακές ακτές.
Μόλις το καταφέρουν αυτό θα πουν, νέτα σκέτα, πως αυτό είναι η κοινή τους ΑΟΖ και ό,τι τυχόν υπάρχει σε αυτήν την περιοχή θα το συνεκμεταλλεύονται με τους (ελεγχόμενους απ’ αυτούς πια) Σύρους. Η Τουρκία συμπεριφέρεται συνεπώς σαν «ηγεμόνας» του τουρκοκυπριακού κομματιού, χωρίς να εμπλέκει το ψευδοκράτος επειδή αυτό δεν αναγνωρίζεται διεθνώς, αλλά στην ουσία θέτει τις βάσεις για να το προσπεράσει αυτό ως σκόπελο.
Η Ελλάδα ως Ελλάδα δεν χάνει κάτι, αλλά αν τη δούμε σαν προστάτιδα της Κύπρου τότε «αποχαιρετάει» το μισό πάνω κομμάτι διότι υποτίθεται ότι η δημοκρατία της Κύπρου είναι ενιαίο κράτος υπό κατοχή και θεωρητικά έχει τη δυνατότητα να κάνει έρευνες και να κόψει οικόπεδα και στο βόρειο κομμάτι της – άσχετα που δεν το κάνει στην πράξη. Συμπερασματικά, ένα τουρκοσυριακό μνημόνιο για κοινή ΑΟΖ δεν έχει να κάνει τόσο με τα ελληνικά συμφέροντα όσο με αυτά της Κύπρου. Ωστόσο Ελλάδα και Κύπρος δεν μπορούν προφανώς ποτέ να ιδωθούν εντελώς ως ξεχωριστές κρατικές οντότητες.
Κι επίσης, ανοίγει έτσι φουλ το κουτάκι της (δίχως καν να τηρούνται προσχήματα διακριτικότητας) επεκτατικής πολιτικής της Τουρκίας. Τρώγοντας έρχεται η όρεξη καταπώς το λένε και προφανώς θα θελήσουν κι άλλα, περισσότερα και καλύτερα γι’ αυτούς. Άρα χειρότερα για όσους (θα) βάζουν απέναντί τους. Ο διπλωματικός συναγερμός που έχει σημάνει σε Αθήνα και Λευκωσία δεν είναι μόνο δικαιολογημένος είναι και απολύτως απαραίτητος. Η Τουρκία έχει μεγάλη επιρροή μεν στην υπό διαμόρφωση κατάσταση στη Συρία, αλλά δεν παίζει μπάλα μόνη της και δεν (θα) έχει το μονοπώλιο. Ισραήλ και, κυρίως, ΗΠΑ φαίνεται πως θα παίξουν τον καίριο ρόλο για το τι τελικά θα συμβεί…
