Το Ηρώο της αρχαίας πόλης των Ρύπων και πολύτιμα ευρήματα ήρθαν στο φως
Το Ηρώο των αρχαίων Ρύπων, της αχαϊκής πόλης, που άκμασε κατά τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους και μετείχε στον αποικισμό στην Ιταλία, ιδρύοντας τον Κρότωνα στην Μεγάλη Ελλάδα έχουν αποκαλύψει οι ανασκαφές, που γίνονται στο πλάτωμα της Τραπεζάς, οκτώ χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Αιγίου.
Ζεύγος χρυσών ενωτίων
Όλα τα αρχιτεκτονικά στοιχεία και τα γλυπτά που αποκαλύφθηκαν συγκλίνουν προς αυτήν την ταύτιση, παράλληλα όμως, η φετινή αρχαιολογική έρευνα, την οποία διευθύνει ο δρ Ανδρέας Γ. Βόρδος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας έφερε στο φως και πολύτιμα χρυσά αντικείμενα, ιδιαίτερης καλλιτεχνικής αξίας.
Χρυσό δακτυλίδι
Πρόκειται για ευρήματα που εντοπίσθηκαν σε ασύλητες ταφές, σε κιβωτιόσχημους τάφους και σε μία σαρκοφάγο, οι οποίες είχαν γίνει στο εσωτερικό αυτού του μνημείου σε μεταγενέστερη φάση της χρήσης του.
Κορινθιακό κιονόκρανο
Μεταξύ άλλων έτσι βρέθηκαν ένα ζεύγος χρυσών ενωτίων με κεφαλές λεόντων στην κορυφή τους, ένα συμπαγές ενώτιο γυμνού φτερωτού έρωτα με σκήπτρο στο δεξιό και στεφάνι στο αριστερό χέρι του, ένα χρυσό περιδέραιο με τα άκρα του να απολήγουν σε συμπαγείς προτομές λεόντων, χρυσό δαχτυλίδι και μία χρυσή δανάκη (ο χαρώνειος οβολός) με παράσταση χελώνα στον εμπροσθότυπο, επίσης δύο σιδερένια κομβία που περιβάλλονταν με ύφασμα και μία σιδερένια στλεγγίδα. Αντικείμενα, που σε κάθε περίπτωση αποτελούν μάρτυρες της ευμάρειας και της υψηλής κοινωνικής θέσης των ενοίκων τους.
Ο μεγάλος μαρμάρινος λέων
Ομοιότητες με τον Απόλλων στις Βάσσες
Το κτήριο, που χρονολογείται πριν το 300 π.Χ. βρίσκεται πλησίον του ανδήρου των ναών της πόλης και ανήκει στην δημόσια σφαίρα των λειτουργιών της. Τα έως τώρα ανασκαφικά δεδομένα μάλιστα ανασυνθέτουν μνημειακή όψη τριών μέτρων. Το κτίσμα καλυπτόταν από ασβεστολιθικές λιθοπλίνθους καθώς και κροκαλοπαγείς, που είχαν καταρρεύσει από την ανωδομή του, μετά την αποτύπωση, την αρίθμηση και την απομάκρυνσή τους όμως, αποκαλύφθηκε πλήρως η κρηπίδα της κύριας, νότιας μακράς του πλευράς με τον στυλοβάτη, μήκους 16,80μ.
Το άνω μέρος επιτύμβιας στήλης με ανδρική κεφαλή
Στην πρόσοψή του υπήρχαν κορινθιακοί ημικίονες, πάνω στους οποίους «έτρεχε» αδιάρθρωτος θριγκός με ταινία επιστυλίου, που είχε κατατομή δωρικού ράμφους. Η διάμετρος των ημικιόνων και το ολικό ύψος του κίονα, έχει ως αποτέλεσμα κορινθιακό κίονα με τις χαμηλότερες αναλογίες όλων των εποχών. Να σημειωθεί, ότι οι βάσεις των ημικιόνων, σιγμοειδούς κατατομής, είναι Πελοποννησιακού τύπου, όπως αυτοί που βρίσκονται στο ναό του Απόλλωνα στις Βάσσες. Τα μετακιόνια διαστήματα ανάμεσα στους σύνθετους στύλους καλύπτονταν εξάλλου, από ορθοστατικές πλάκες-θωρακεία.
Πήλινη υδρορρόη σε σχήμα λεοντοκεφαλής
Οι λέοντες των Ρύπων
Το κορινθιακό κιονόκρανο φέρει μικροσκοπικό, αργό, κυμάτιο κάτω από τις ακάνθους του, καθώς και είκοσι σχηματοποιημένες άκανθες-φύλλα στην ημιπεριφέρεια του καλάθου, γεγονός που επιτρέπει κάθε είδους συγκρίσεις με τα πρώιμα παραδείγματα, όπως είναι αυτό στον κορινθιακό κίονα στο ναό του Απόλλωνα των Βασσών.
Το άνδηρο των ναών και το Ηρώο
Επιπλέον, αποτελεί την πρωιμότερη ολοκληρωμένη κορινθιακή σύνθεση, που γνωρίζουμε στο εσωτερικό ενός μνημείου ενώ για πρώτη φορά συνδέεται άμεσα με ταφική χρήση, όπως ακριβώς παραδίδεται στην ανεκδοτολογική αναφορά του Βιτρούβιου.
Κάτω από τον ερειπιώνα εξάλλου, που κάλυπτε την πρόσοψή του βρέθηκαν πεσμένοι από την αρχική θέση τους δύο μαρμάρινοι λέοντες σε οκλάζουσα στάση. Ο ένας είναι μικρότερος του φυσικού μεγέθους και βρέθηκε με την πλίνθο του, ενώ ο δεύτερος, που είναι μεγαλύτερος, επίσης με τμήμα της πλίνθου του. Διατηρούνται επίσης ανατομικές τους λεπτομέρειες και η χαίτη τους σε απαλό ανάγλυφο. Και οι δύο λέοντες ήταν ένθετοι σε ξεχωριστές λίθινες βάσεις.
Ακόμη ήρθε στο φως το άνω μέρος μεγάλης, μαρμάρινης επιτύμβιας στήλης με νεανική ανδρική μορφή. Όλα τα γλυπτά είναι λαξευμένα σε πεντελικό μάρμαρο.
Στους λιθοπλίνθους του ερειπιώνα, που κάλυπτε το Ηρώο περιλαμβάνονται τέλος και αρχιτεκτονικά μέλη που δεν προέρχονται από το κορινθιακό οικοδόμημα. Πρόκειται κυρίως για μέλη ενιαίου ιωνικού θριγκού με επιστύλιο και συνδυασμό ζωφόρου και οδόντων, θραύσματα κιόνων αετωματικούς λίθους και ιωνικό κιονόκρανο που συνέχεται με ημικίονες συμφυείς σε σύνθετες λιθοπλίνθους. Όλα προέρχονται από κτήριο το οποίο θα αναζητηθεί πολύ κοντά στο υπό έρευνα μνημείο.
Κάτω και εξωτερικά από την όψη του μνημείου τέλος, μια μικρή ερευνητική τομή απέδωσε αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και κεραμική του 8ου αι. π.Χ.
Η έρευνα του Ηρώου θα συνεχιστεί στο πλαίσιο του νέου πενταετούς προγράμματος της ανασκαφής. Χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη και ενισχύεται από την Ολυμπία Οδό ΑΕ.
Διαβάστε επίσης:
Κρήτη: Κύκλωμα παράνομης παραγωγής και διακίνησης αλκοολούχων – Οι διαφυγόντες φόροι είναι πάνω από 120 χιλιάδες ευρώ
F1 Άμπου Ντάμπι: Ο Νόρις στην pole!
Το Ηρώο των αρχαίων Ρύπων, της αχαϊκής πόλης, που άκμασε κατά τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους και μετείχε στον αποικισμό στην Ιταλία, ιδρύοντας τον Κρότωνα στην Μεγάλη Ελλάδα έχουν αποκαλύψει οι ανασκαφές, που γίνονται στο πλάτωμα της Τραπεζάς, οκτώ χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Αιγίου.
Ζεύγος χρυσών ενωτίων
Όλα τα αρχιτεκτονικά στοιχεία και τα γλυπτά που αποκαλύφθηκαν συγκλίνουν προς αυτήν την ταύτιση, παράλληλα όμως, η φετινή αρχαιολογική έρευνα, την οποία διευθύνει ο δρ Ανδρέας Γ. Βόρδος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας έφερε στο φως και πολύτιμα χρυσά αντικείμενα, ιδιαίτερης καλλιτεχνικής αξίας.
Χρυσό δακτυλίδι
Πρόκειται για ευρήματα που εντοπίσθηκαν σε ασύλητες ταφές, σε κιβωτιόσχημους τάφους και σε μία σαρκοφάγο, οι οποίες είχαν γίνει στο εσωτερικό αυτού του μνημείου σε μεταγενέστερη φάση της χρήσης του.
Κορινθιακό κιονόκρανο
Μεταξύ άλλων έτσι βρέθηκαν ένα ζεύγος χρυσών ενωτίων με κεφαλές λεόντων στην κορυφή τους, ένα συμπαγές ενώτιο γυμνού φτερωτού έρωτα με σκήπτρο στο δεξιό και στεφάνι στο αριστερό χέρι του, ένα χρυσό περιδέραιο με τα άκρα του να απολήγουν σε συμπαγείς προτομές λεόντων, χρυσό δαχτυλίδι και μία χρυσή δανάκη (ο χαρώνειος οβολός) με παράσταση χελώνα στον εμπροσθότυπο, επίσης δύο σιδερένια κομβία που περιβάλλονταν με ύφασμα και μία σιδερένια στλεγγίδα. Αντικείμενα, που σε κάθε περίπτωση αποτελούν μάρτυρες της ευμάρειας και της υψηλής κοινωνικής θέσης των ενοίκων τους.
Ο μεγάλος μαρμάρινος λέων
Ομοιότητες με τον Απόλλων στις Βάσσες
Το κτήριο, που χρονολογείται πριν το 300 π.Χ. βρίσκεται πλησίον του ανδήρου των ναών της πόλης και ανήκει στην δημόσια σφαίρα των λειτουργιών της. Τα έως τώρα ανασκαφικά δεδομένα μάλιστα ανασυνθέτουν μνημειακή όψη τριών μέτρων. Το κτίσμα καλυπτόταν από ασβεστολιθικές λιθοπλίνθους καθώς και κροκαλοπαγείς, που είχαν καταρρεύσει από την ανωδομή του, μετά την αποτύπωση, την αρίθμηση και την απομάκρυνσή τους όμως, αποκαλύφθηκε πλήρως η κρηπίδα της κύριας, νότιας μακράς του πλευράς με τον στυλοβάτη, μήκους 16,80μ.
Το άνω μέρος επιτύμβιας στήλης με ανδρική κεφαλή
Στην πρόσοψή του υπήρχαν κορινθιακοί ημικίονες, πάνω στους οποίους «έτρεχε» αδιάρθρωτος θριγκός με ταινία επιστυλίου, που είχε κατατομή δωρικού ράμφους. Η διάμετρος των ημικιόνων και το ολικό ύψος του κίονα, έχει ως αποτέλεσμα κορινθιακό κίονα με τις χαμηλότερες αναλογίες όλων των εποχών. Να σημειωθεί, ότι οι βάσεις των ημικιόνων, σιγμοειδούς κατατομής, είναι Πελοποννησιακού τύπου, όπως αυτοί που βρίσκονται στο ναό του Απόλλωνα στις Βάσσες. Τα μετακιόνια διαστήματα ανάμεσα στους σύνθετους στύλους καλύπτονταν εξάλλου, από ορθοστατικές πλάκες-θωρακεία.
Πήλινη υδρορρόη σε σχήμα λεοντοκεφαλής
Οι λέοντες των Ρύπων
Το κορινθιακό κιονόκρανο φέρει μικροσκοπικό, αργό, κυμάτιο κάτω από τις ακάνθους του, καθώς και είκοσι σχηματοποιημένες άκανθες-φύλλα στην ημιπεριφέρεια του καλάθου, γεγονός που επιτρέπει κάθε είδους συγκρίσεις με τα πρώιμα παραδείγματα, όπως είναι αυτό στον κορινθιακό κίονα στο ναό του Απόλλωνα των Βασσών.
Το άνδηρο των ναών και το Ηρώο
Επιπλέον, αποτελεί την πρωιμότερη ολοκληρωμένη κορινθιακή σύνθεση, που γνωρίζουμε στο εσωτερικό ενός μνημείου ενώ για πρώτη φορά συνδέεται άμεσα με ταφική χρήση, όπως ακριβώς παραδίδεται στην ανεκδοτολογική αναφορά του Βιτρούβιου.
Κάτω από τον ερειπιώνα εξάλλου, που κάλυπτε την πρόσοψή του βρέθηκαν πεσμένοι από την αρχική θέση τους δύο μαρμάρινοι λέοντες σε οκλάζουσα στάση. Ο ένας είναι μικρότερος του φυσικού μεγέθους και βρέθηκε με την πλίνθο του, ενώ ο δεύτερος, που είναι μεγαλύτερος, επίσης με τμήμα της πλίνθου του. Διατηρούνται επίσης ανατομικές τους λεπτομέρειες και η χαίτη τους σε απαλό ανάγλυφο. Και οι δύο λέοντες ήταν ένθετοι σε ξεχωριστές λίθινες βάσεις.
Ακόμη ήρθε στο φως το άνω μέρος μεγάλης, μαρμάρινης επιτύμβιας στήλης με νεανική ανδρική μορφή. Όλα τα γλυπτά είναι λαξευμένα σε πεντελικό μάρμαρο.
Στους λιθοπλίνθους του ερειπιώνα, που κάλυπτε το Ηρώο περιλαμβάνονται τέλος και αρχιτεκτονικά μέλη που δεν προέρχονται από το κορινθιακό οικοδόμημα. Πρόκειται κυρίως για μέλη ενιαίου ιωνικού θριγκού με επιστύλιο και συνδυασμό ζωφόρου και οδόντων, θραύσματα κιόνων αετωματικούς λίθους και ιωνικό κιονόκρανο που συνέχεται με ημικίονες συμφυείς σε σύνθετες λιθοπλίνθους. Όλα προέρχονται από κτήριο το οποίο θα αναζητηθεί πολύ κοντά στο υπό έρευνα μνημείο.
Κάτω και εξωτερικά από την όψη του μνημείου τέλος, μια μικρή ερευνητική τομή απέδωσε αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και κεραμική του 8ου αι. π.Χ.
Η έρευνα του Ηρώου θα συνεχιστεί στο πλαίσιο του νέου πενταετούς προγράμματος της ανασκαφής. Χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη και ενισχύεται από την Ολυμπία Οδό ΑΕ.
Διαβάστε επίσης:
Κρήτη: Κύκλωμα παράνομης παραγωγής και διακίνησης αλκοολούχων – Οι διαφυγόντες φόροι είναι πάνω από 120 χιλιάδες ευρώ
F1 Άμπου Ντάμπι: Ο Νόρις στην pole!
