Το μεγάλο στοίχημα του πρώτου τριμήνου του 2025 για την ελληνική οικονομία

Του Τάσου Δασόπουλου 

Η συνέχιση της ανάκαμψης της οικονομίας και η υπεραπόδοση των εσόδων και κυρίως αυτών που προέρχονται από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής για το πρώτο τρίμηνο του 2025 θα προδιαγράψει το δημοσιονομικό χώρο με βάση τον οποίο θα οριστικοποιηθούν οι φορολογικές ελαφρύνσεις, οι οποίες σχεδιάζονται για τη διετία 2025 – 2026.

Οι νέες μειώσεις φόρων μέσω της αλλαγής της φορολογικής κλίμακας με στόχο τη στήριξη της μεσαίας τάξης και η μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης, θα χρηματοδοτηθούν από πόρους που θα προέλθουν από τη μείωση της φοροδιαφυγής και τη γενικότερη υπεραπόδοση των εσόδων.

Με αυτά τα δεδομένα, το κλείσιμο του 2024, το οποίο θα μπορεί να υπολογιστεί ανεπίσημα στο τέλος Φεβρουαρίου και επίσημα στο τέλος Μαρτίου, θα δώσει τα πρώτα στοιχεία για το δημοσιονομικό χώρο, ο οποίος θα υπάρχει για να προωθηθεί η υλοποίηση νέων ελαφρύνσεων. Αν δηλαδή, το πρωτογενές πλεόνασμα αποδειχθεί ότι προσεγγίζει το 2,8 -2,9% του ΑΕΠ όπως προβλέπει η Κομισιόν και όχι το 2,5% του ΑΕΠ, όπως προβλέπει το ΥΠΕΘΟ, θα έχουμε αυτόματα ένα ποσό της τάξης του 1 δισ. ευρώ, ως υπεραπόδοση εσόδων του προϋπολογισμού του 2024, το οποίο όμως θα διατεθεί σε ελαφρύνσεις το 2025, έστω και υπό προϋποθέσεις. Επίσης, σε ό,τι αφορά τα πρόσθετα έσοδα από φοροδιαφυγή, πέραν των 1,8 δισ. που υπολογίζει ο προϋπολογισμός για το 2024, υπάρχουν επίσης μεγάλες προσδοκίες.

Στη “μερίδα” του 2024, τα 1,8 δισ. ευρώ μπορεί τελικά να προσεγγίσουν τα 2 δισ. ευρώ, προσθέτοντας επιπλέον 200 εκατ. ευρώ, στον ήδη υπάρχοντα δημοσιονομικό χώρο. Σε ό,τι αφορά το 2025, τα έσοδα από φοροδιαφυγή, το πρώτο τρίμηνο θα κάνει τη διαφορά σε σχέση με το 2024. Τούτο διότι, τον χρόνο που κλείνει σε λίγες μέρες, τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής εφαρμόστηκαν από τον Μάιο, ενώ για το 2025 θα εφαρμοστούν από την αρχή του χρόνου. Οι εύνοιες αυτές, σε συνδυασμό και με την περαιτέρω υπεραπόδοση των εσόδων μέσα στο χρόνο, θα οριστικοποιήσουν τις αποφάσεις για τις μειώσεις φόρων οι οποίες θα εξαγγελθούν στην επόμενη ΔΕΘ.

Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων 

Κρίσιμο για την εξέλιξη των έργων του ΤΑΑ θα είναι τόσο το κλείσιμο του 2024, όσο και το πρώτο τρίμηνο του 2025. Τη διετία 2024 -2025 το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, θα προσφέρει στην οικονομία 27 δισ. ευρώ 13,1 δισ. φέτος και 14 δισ. ευρώ το 2025. Το πρώτο βήμα θα είναι να κλείσει στο σύνολό του το ΠΔΕ του τρέχοντος έτους και κυρίως, να γίνουν δαπάνες τα 3,3 δισ. ευρώ του ΤΑΑ που είναι εγγεγραμμένα στον προϋπολογισμό. Επίσης, το πρώτο τρίμηνο του 2025 θα είναι κρίσιμο για τη δυναμική του ελληνικού προγράμματος, αφού για τον επόμενο χρόνο θα πρέπει να διατεθούν στην οικονομία περίπου 5 δισ. ευρώ. Παρότι η εξέλιξη του ΠΔΕ δεν είναι γραμμική, η εκκίνηση του 2025 θα δώσει τον τόνο για ολόκληρη τη χρονιά. 

Πιθανές νέες αναβαθμίσεις 

Το πρώτο τρίμηνο και ειδικά ο Μάρτιος, μπορεί να φέρει όχι μια, αλλά δύο αναβαθμίσεις στο αξιόχρεο της χώρας. Συγκεκριμένα, ο καναδικός οίκος DBRS, ο οποίος είχε αναβαθμίσει τις προοπτικές της οικονομίας από “σταθερές” σε “θετικές”, στις αρχές του περασμένου Σεπτεμβρίου. Το ερώτημα είναι, αν ο οίκος θα ακολουθήσει τη SCOPE, η οποία αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας στη βαθμίδα ΒΒΒ, από ΒΒΒ- στις 6 Δεκεμβρίου. 

Επόμενη αξιολόγηση θα είναι αυτή της Moody’s, μια εβδομάδα αργότερα, στις 14 Μαρτίου. Ο μεγαλύτερος οίκος αξιολόγησης δεν έχει δώσει ακόμη την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα, κρατώντας αποστάσεις από τις κινήσεις των ανταγωνιστών του. Ωστόσο, αναβάθμισε τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας από “σταθερές” σε “θετικές”, στα μέσα του περασμένου Σεπτεμβρίου δίνοντας σήμα αναβάθμισης για τους επόμενους 12 μήνες.