Τροχαία στην Ελλάδα: Σε έναν χρόνο 621 νεκροί – Σοκάρουν τα στοιχεία για τη χρήση κράνους και ζώνης ασφαλείας

Βαρύς είναι ο «φόρος αίµατος»που πληρώνει η Ελλάδα στα τροχαία, καθώς καταλαµβάνει µία από τις υψηλότερες θέσεις στην Ε.Ε. σε θανάτους. Το 2023 o αριθµός των ατυχηµάτων έφτασε τα 11.201 και οι άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους ανήλθαν στους 621. Η αντιστοιχία δηλαδή ήταν 52 νεκροί τον µήνα. Οι µισές από τις απώλειες αφορούν δυστυχήµατα που σηµειώθηκαν σε κατοικηµένες περιοχές και πολλά από τα θύµατα ήταν µοτοσικλετιστές, που συνήθως δεν φορούσαν κράνος.

Στην 6η θέση της Ε.Ε.

To 2023 περίπου 20.400 άτοµα έχασαν τη ζωή τους σετροχαία στην Ε.Ε., ποσοστό που συνιστά µικρή µείωση κατά 1% σε σύγκριση µε το 2022. Η Ελλάδα, σύµφωνα µε τα στοιχεία της Κοµισιόν, βρίσκεται στην 6η θέση στο µείζον ζήτηµα των θανάτων από τροχαία, όπως και των σοβαρών τραυµατισµών, µε 60 νεκρούς ανά ένα εκατοµµύριο πολίτες.

Τα κράτη-µέλη της Ε.Ε. που ξεπερνούν τη χώρα µας είναι η Βουλγαρία µε 82 νεκρούς, η Ρουµανία µε 81 νεκρούς, η Λετονία µε 76 νεκρούς, η Κροατία µε 71 νεκρούς και η Πορτογαλία µε 61 µε νεκρούς. Στον αντίποδα, οι ασφαλέστεροι δρόµοι βρίσκονται σε Σουηδία και ∆ανία, όπου οι νεκροί στα τροχαία είναι 22 και 27 ανά εκατοµµύριο κατοίκους, αντιστοίχως.

Μία από τις θλιβερές πρωτιές της Ελλάδας είναι ότι κατέχει ένα από υψηλότερα ποσοστά νεκρών σε τροχαία δυστυχήµατα που συµβαίνουν σε κατοικηµένες περιοχές, φθάνοντας στο 50%, ενώ ο ευρωπαϊκός µέσος όρος είναι 38%. Με βάση τα στοιχεία του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, που δόθηκαν στη δηµοσιότητα µε αφορµή τη 17η Πανελλαδική Εβδοµάδα Οδικής Ασφάλειας, έχουµε µία στις 20 πιθανότητες να τραυµατιστούµε σοβαρά ή να καταλήξουµε σε τροχαίο δυστύχηµα στη διάρκεια της ζωής µας!

Οι πιθανότητες

Στη χώρα µας το ποσοστό των νεκρών µοτοσικλετιστών είναι ιδιαίτερα υψηλό (38%) σε σχέση µε τη Ευρώπη, όπου ο µέσος όρος είναι 18%. Το ποσοστό θανάτων σε τροχαία στις κατοικηµένες περιοχές είναι ακόµα µεγαλύτερο, καθώς αγγίζει το 45% έναντι 20% στην Ε.Ε., ενώ η πιθανότητα για έναν οδηγό µοτοσικλέτας, ηλικίας 18-24 ετών, να χάσει τη ζωή του είναι πάνω από 10 φορές µεγαλύτερη από τον αντίστοιχης ηλικίας οδηγό επιβατικού οχήµατος. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι οδηγοί ή/και οι επιβαίνοντες στις µηχανές δεν φορούσαν κράνος. Ειδικότερα, το 69% των νεκρών οδηγών µοτοσικλετών και µοτοποδηλάτων δεν φορούσαν ή δεν καταγράφηκε να φοράνε κράνος.Το ποσοστό των οδηγών µοτοσικλέτας που φορούν κράνος στην Ελλάδα, σύµφωνα µε την έρευνα Baseline project του ΕΜΠ, φτάνει το 80%, ενώ στην Ε.Ε. το 97%. Αντίστοιχα, το ποσοστό των συνεπιβατών µοτοσικλέτας που φορούν κράνος είναι 65% στην Ελλάδα και 95% στην Ε.Ε. Την ίδια στιγµή στη χώρα µας ακόµα δεν έχει υιοθετηθεί το όριο ταχύτητας των 30 χλµ./ώρα στις κατοικηµένες περιοχές, σε αντίθεση µε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης, παρά το γεγονός ότι το συγκεκριµένο µέτρο αποδεικνύεται σωτήριο για την ανθρώπινη ζωή. Το όριο αυτό εκτιµάται ότι θα ενσωµατωθεί στον υπό διαµόρφωση νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ).

Οι πρωτοβουλίες

Απογοητευτικά είναι όµως και τα στοιχεία της έρευνας Baseline project του ΕΜΠ για τη χρήση ζώνης ασφαλείας. Το 79% των νεκρών οδηγών σε επιβατικά οχήµατα δεν φορούσαν ζώνη ασφαλείας ή δεν καταγράφηκε χρήση της. Υψηλά ποσοστά καταγράφονται όµως και για τους επιβάτες των πίσω θέσεων των Ι.Χ., καθώς το 55,8% δεν φορούσαν ζώνη ασφαλείας, ενώ το αντίστοιχο ευρωπαϊκό ποσοστό φτάνει το 71%.

Αξιοσηµείωτο είναι ωστόσο ότι την περίοδο 2010-2020, σύµφωνα µε τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. και την επεξεργασία τους από τον Σύλλογο Συγκοινωνιολόγων Ελλάδας, η χώρα µας κατέγραψε εντυπωσιακή µείωση του αριθµού των νεκρών σε οδικά ατυχήµατα κατά 54%, πετυχαίνοντας τον στόχο για µείωση του αριθµού των νεκρών κατά 50%, ενώ τα οδικά ατυχήµατα µειώθηκαν κατά 39%. Αυτή η εντυπωσιακή µείωση µπορεί να αποδοθεί στη συνδυαστική επίδραση των πιο συστηµατικών πρωτοβουλιών αστυνόµευσης, κατασκευής και αναβάθµισης 2.200 χλµ. αυτοκινητόδροµων, της βαθιάς οικονοµικής ύφεσης, που έφερε νέα κυκλοφοριακά δεδοµένα, καθώς και στη λιγότερο επιθετική οδηγική συµπεριφορά µε πιο χαµηλές ταχύτητες.

Κρίσιµοι παράγοντες

Οπως αναφέρει ο Σύλλογος Συγκοινωνιολόγων Ελλάδας, σύµφωνα µε εξειδικευµένες αναλύσεις των στοιχείων ατυχηµάτων στη χώρα µας, οι κρίσιµοι παράγοντες που συµβάλλουν στα σοβαρά τροχαία, κατά σειρά σπουδαιότητας, είναι η οδήγηση µε υψηλές ταχύτητες, τα υψηλά ποσοστά κυκλοφορίας µοτοσικλετιστών, τα χαµηλά ποσοστά χρήσης ζώνης ασφαλείας και κράνους (ιδίως στους συνεπιβάτες), η ανοργάνωτη και απροστάτευτη κυκλοφορία ευάλωτων χρηστών της οδού, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή/και µε χρήση κινητού τηλεφώνου, αλλά και η γενικευµένη επιθετική οδήγηση. Η ανακοπή του ρυθµού µείωσης των ανθρώπινων απωλειών συνολικά στην Ευρώπη οδήγησε το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) στη διερεύνηση του ζητήµατος. Σύµφωνα µε µελέτη του, η οποία δηµοσιεύθηκε πριν από λίγες ηµέρες, η Ε.Ε. απέχει πολύ από την επίτευξη του στόχου της για µείωση κατά το ήµισυ των θανάτων από τροχαία ατυχήµατα έως το 2030, καθώς ο αριθµός αναµένεται να µειωθεί µόνο κατά το ένα τέταρτο.Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής