Υπεράκτια αιολικά: Πώς θα φτάσουμε στον πιο πετυχημένο διαγωνισμό στην Ευρώπη το 2027

Με στόχο ο διεθνής διαγωνισμός που θα προκηρυχθεί το 2027 για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα να είναι ο πιο επιτυχημένος στην Ευρώπη, η ΕΔΕΥΕΠ και το υπουργείο Ενέργειας, προχωρούν συστηματικά την προετοιμασία του σε δύο επίπεδα.

Πρώτον σε επίπεδο ΕΔΕΥΕΠ που πρόκειται να ενισχυθεί και να αναδιοργανωθεί ώστε να μπορεί να χρηματοδοτείται και να παίξει τον σημαντικό ρόλο που θα κληθεί να αναλάβει για να φέρει εις πέρας την αποστολή της.

Δεύτερον σε επίπεδο προϋποθέσεων που πρέπει να πληρεί ο διαγωνισμός για να είναι ελκυστικός, να συγκεντρώσει επενδυτικό ενδιαφέρον και να κάνει πράξη τους σχεδιασμούς του υπουργείου. Το μεγάλο στοίχημα της δημιουργίας μιας μεγάλης εγχώριας βιομηχανίας παραγωγής υποδομών για υπεράκτια, όπως και η επιλογή των λιμανιών για τη συναρμολόγησή τους, αποτελεί μια από τις προϋποθέσεις για να μπορέσουν να υλοποιηθούν.

Σημειώνεται ότι σε αντιδιαστολή με τα υπεράκτια σταθερής θεμελίωσης (όπως θα είναι τα πιλοτικά που θα γίνουν στην Αλεξανδρούπολη), όπου η συναρμολόγηση γίνεται στο σημείο εγκατάστασης, τα πλωτά αιολικά συναρμολογούνται κατεξοχήν σε λιμάνια, δίνοντας έτσι ώθηση στην προσαρμογή των χερσαίων υποδομών αλλά και την ανάπτυξη νέων, συχνά πλωτών. Οι ανεμογεννήτριες παραμένουν συνήθως κοινές και στις δύο περιπτώσεις, ενώ αποτελεί ζητούμενο η τυποποίηση της τεχνολογίας βάσης, ώστε να αναπτυχθεί σε μεγάλη κλίμακα η παραγωγή και η μεταφορά τους. Είναι αξιοσημείωτο ότι το κόστος ενοικίασης ενός εξειδικευμένου γερανού για υπεράκτιο πάρκο μπορεί να αγγίξει τα 600.000 € ημερησίως.

Η συνάντηση με τους επενδυτές το Δεκέμβριο- Χτίζοντας τις προϋποθέσεις

Με στόχο την επιτυχία του διαγωνισμού που ετοιμάζεται για το 2027, η ΕΔΕΥΕΠ διοργανώνει συνάντηση με όλους τους ενδιαφερόμενους για τα υπεράκτια επενδυτές , στις αρχές Δεκεμβρίου. Στο ειδικό workshop οι επενδυτές θα μάθουν ότι θέλουν για το σχεδιασμό για τα υπεράκτια και η ΕΔΕΥΕΠ θα πληροφορηθεί τις προϋποθέσεις που θεωρούν ότι πρέπει να πληροί ο διαγωνισμός που σχεδιάζεται το 2027, ώστε λειτουργώντας με προβλεπτικότητα και αποφασιστικά να φροντίσει εγκαίρως για όλες τις λεπτομέρειες που θα οδηγήσουν στην επιτυχία του διαγωνισμού.

Εκτιμάται ότι θα συμμετάσχουν στο workshop 10-20 επενδυτές έλληνες και ξένοι, οι οποίοι θα οργανωθούν σε κοινοπραξίες αργότερα.

Τα δεδομένα που θα προκύψουν από τις έρευνες που θα ξεκινήσει η ΕΔΕΥΕΠ το 2025 και θα ολοκληρωθούν στα τέλη του 2026 θα καθορίσουν την αποδοτικότητα των έργων, όσο και το ύψος της και τη στήριξη που απαιτούν. Παράλληλα πρέπει να επιλεγούν τα λιμάνια συναρμολόγησης και να δημιουργηθεί η τοπική εφοδιαστική αλυσίδα για την κατασκευή των έργων αλλά και να εξασφαλιστεί η κοινωνική αδειοδότηση, η στήριξη των έργων από τις τοπικές κοινωνίες. Στόχος είναι να γίνει ένας πολύ ανταγωνιστικός διαγωνισμός ώστε και να πέσουν οι τιμές και τα έργα να είναι βιώσιμα.

Υπενθυμίζεται ότι αναφερόμενος στις προϋποθέσεις για να είναι μια αγορά ελκυστική για επενδύσεις στα υπεράκτια αιολικά ο Gonzalo Saenz de Miera, Global Director of Climate Change and Alliances at the Chairman’s Area, της Iberdrola, σε πάνελ στην COP29 στο Μπακού του Αζερμπαιταζάν.

Όπως είπε για να επενδύσει μια διεθνής εταιρεία στην Ελλάδα, χρειάζονται τρεις προϋποθέσεις: Να μειωθεί το επιχειρηματικό ρίσκο της φάσης ανάπτυξης, να υπάρχουν σχήματα στήριξης για να υπάρχει μακροπρόθεσμη ορατότητα και να διευκολύνεται η χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων από τις τράπεζες και τρίτον να υπάρχει στη χώρα εφοδιαστική αλυσίδα των απαιτούμενων υλικών για την κατασκευή των έργων. Επίσης είχε αναφερθεί στη σημασία των τοπικών κοινωνιών, την ανάγκη δηλαδή τα έργα να έχουν κοινωνική αδειοδότηση, κάτι που μπορεί να γίνει αν η αξία που παράγεται μοιράζεται με τις τοπικές κοινωνίες.

Η αναδιοργάνωση της ΕΔΕΥΕΠ

Προκειμένου η ΕΔΕΥΕΠ να ανταποκριθεί στον δύσκολο και απαιτητικό ρόλο της, χρειάζεται ενίσχυση τόσο οικονομική όσο και σε στελέχη, δηλαδή να μπορεί να χρηματοδοτείται εύκολα και να αναπτύσσεται,

Για να γίνει αυτό η πολιτική ηγεσία του υπουργείου εξετάζει να εισάγει στην ΕΔΕΥΕΠ όπως και στις άλλες εταιρείες που εποπτεύει, όπως τον ΑΔΜΗΕ, τον ΔΑΠΕΕΠ και την ΕΔΕΥΕΠ, ευέλικτες πολιτικές και διαδικασίες, να τις απαλλάξει από αγκυλώσεις και να τους προσδώσει μεγαλύτερους βαθμούς ευελιξίας σε θέματα μισθών και προσέλκυσης στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα με απλές διαδικασίες.

Ετοιμάζεται νέο ερανιστικό νομοσχέδιο που μεταξύ άλλων θα προβλέπει τη δυνατότητα προσέλκυσης στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα με απλές διαδικασίες, με βάση τις αποφάσεις του Διευθύνοντος Συμβούλου της κάθε εταιρείας, με παράλληλη ευελιξία τόσο στις αμοιβές, όσο και στις προμήθειες, σύμφωνα πάντα με το ενωσιακό δίκαιο.

Είναι σημαντικό για την ΕΔΕΥΕΠ να μπορέσει να χρηματοδοτήσει τις έρευνες και τις μελέτες που απαιτούνται για να μπορέσει με αποτελεσματικότητα και ανεμπόδιστα, να φέρει εις πέρας το ρόλο της και να ανοίξει το δρόμο για τις μεγάλες επενδύσεις που θα έρθουν.

“Για το Υπερταμείο τα διευκολύναμε όλα, ενώ οι εταιρείες του είναι διαχειρίστριες. Αντίθετα, οι εν λόγω εταιρείες που εποπτεύει το ΥΠΕΝ οδηγούν με τις επενδύσεις τους την οικονομική ανάπτυξη στη χώρα αυτές αυξάνουν το ΑΕΠ της χώρας, οδηγούν την ενεργειακή μετάβαση και φέρνουν επενδύσεις δισεκατομμυρίων. Γι αυτό και πρέπει να μπορούν να χρηματοδοτούνται και να λειτουργούν με ιδωτικοοικονιμά κριτήρια”, αναφέρει υψηλά ιστάμενη πηγή.

Στις αρχές του 2025 η ΕΔΕΥΠ θα προχωρήσει στη σύσταση της εταιρείας ειδικού σκοπού (SPV) που θα αναλάβει την προκήρυξη των διαγωνισμών για τις ανεμολογικές μελέτες και τις μελέτες βυθού με στόχο να γίνει η ανάθεση των μελετών στο πρώτο εξάμηνο του 2025. Το κόστος των μελετών αυτών θα προσδιοριστεί τόσο από το πόσες περιοχές θα ενταχθούν στην πρώτη φάση, όσο και από το ενδιαφέρον των επενδυτών, αλλά υπολογίζεται σε 60-70 εκ. ευρώ.

Παράλληλα πρέπει να χρηματοδοτήσει και μελέτη για την επιλογή των λιμανιών, και να έχει την ευελιξία να χρηματοδοτεί και να υλοποιεί κάθε νέο προαπαιτούμενο που θα προκύπτει.

Σύντομα η ΚΥΑ – Οι περιοχές για τα πρώτα υπεράκτια

Μέχρι το τέλος του 2024, θα έχει υπογραφεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση, που θα καθορίζει ποιες περιοχές μπαίνουν σε προτεραιότητα στην πρώτη φάση ανάπτυξης. Οι περιοχές που αναμένεται να ανακοινωθούν είναι ο Πατραϊκός, οι Άγιοι Απόστολοι, η Χίος-Ψαρά, η Δονούσα, η Γυάρος, η Κρήτη και η Ρόδος.

Αφού γίνει η εταιρεία Ειδικού Σκοπού για τις έρευνες, θα προκηρυχθεί διαγωνισμός για να επιλεγεί η εταιρεία που τις αναλάβει και μέσα στο 2025 θα ξεκινήσει η συλλογή δεδομένων. Τα δεδομένα, θα αποδεικνύουν τη βιωσιμότητα και αποδοτικότητα των έργων θα είναι διαθέσιμα από τα τέλη του 2026 και με βάση αυτά θα διαμορφωθούν και οι ταρίφες τους, που θα έχουν οριστικοποιηθεί όταν βγει ο διαγωνισμός του 2027.

Το στοίχημα είναι, οι όροι του διαγωνισμού να είναι τέτοιοι και όλες οι προϋποθέσεις να έχουν εξασφαλιστεί, ώστε να προσελκύσει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον και ο ελληνικός διαγωνισμός για τα υπεράκτια, του 2027 να είναι ο καλύτερος και πιο επιτυχημένος στην Ευρώπη, ανάλογος στη χώρα που διαθέτει το καλύτερο αιολικό δυναμικό στην Ευρώπη.